دوره 12، شماره 2 - ( اردیبهشت 1397 )                   جلد 12 شماره 2 صفحات 27-19 | برگشت به فهرست نسخه ها


XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

GHasemnian A, Parvizi A, Rahmani A. The Effect of Three Months of Zinc-Magnesium Supplementation along with Intense Endurance Training on Somatomedin C and Endurance Performance in Mature Female Rats. Qom Univ Med Sci J 2018; 12 (2) :19-27
URL: http://journal.muq.ac.ir/article-1-1306-fa.html
قاسم نیان آقاعلی، پرویزی عهدیه، رحمانی احمد. اثر سه ماه مصرف مکمل روی - منیزیم همراه با تمرین استقامتی فزاینده بر سطوح سوماتومدین C و عملکرد استقامتی رت‌های ماده بالغ. مجله دانشگاه علوم پزشکی قم. 1397; 12 (2) :19-27

URL: http://journal.muq.ac.ir/article-1-1306-fa.html


1- گروه علوم ورزشی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران ، ghasemnianznu.ac.ir
2- گروه فیزیولوژی ورزشی کاربردی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
3- گروه علوم ورزشی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
متن کامل [PDF 472 kb]   (1303 دریافت)     |   چکیده (HTML)  (5761 مشاهده)
متن کامل:   (8752 مشاهده)
مقدمه
پژوهشگران معتقدند هورمون رشد به‌طور غیرمستقیم در تحریک رشد دخالت می‌کند؛ بدین‌ترتیب که هورمون رشد از طریق جریان خون به کبد و سایر بافت‌های محیطی رفته و در آنجا سوماتومدین C (1IGF-) تولید می‌شود. سوماتومدین C، آثار آنابولیک داشته و موجب رشد بافتی (1)، افزایش حجم و قدرت عضلانی (2) و بهبود عملکرد عضله و ورزشی می‌شود (3). اما شواهد نشان می‌دهد کمبود انرژی در بدن زنان ورزشکار فعال نقش مهمی در شروع آمنوره ناشی از ورزش (4) و کاهش سوماتومدین C دارد (8-5). به عبارت دیگر، زمانی‌که دسترسی به انرژی در بدن در حد مطلوب بوده و میزان تمرینات بیش ‌از حد نیست؛ در این حالت محورهای مختلف غدد درون‌ریز در ورزشکاران، عملکرد طبیعی خود را خواهند داشت و میزان سوماتومدینC نیز بالا خواهد بود (8-5). اما در افراد آمنوره در مقایسه با افراد دارای قاعدگی طبیعی، میزان کورتیزول بیشتر شده و نسبت سوماتومدین C بهIGFBP-1  کاهش می‌یابد که نشانگر میزان پایین سوماتومدینC در این افراد است (8-5). پژوهشگران معتقدند میزان سوماتومدین C، ترکیب بدن و وضعیت قاعدگی از عوامل پیش‌بینی‌کننده چگالی استخوان می‌باشد (9). بنابراین، زنان ورزشکار نوجوان با انجام فعالیت ورزشی سنگین در معرض کاهش سوماتومدین C (8-5)، افت عملکرد ورزشی (3)، کاهش انرژی در دسترس، اختلال قاعدگی و کاهش تراکم استخوان خواهند بود (9،10). اما از طرف دیگر، برخی مطالعات نشان داده‌اند مکمل حاوی روی - منیزیم با افزایش میزان تستوسترون، همچنین بهبود ترشح سوماتومدینC از کبد، موجب افزایش توده عضلانی، قدرت و سطوح انرژی ورزشکاران می‌شود (11،12). همچنین عنوان شده است ترکیب روی با منیزیم در بدن بهتر جذب شده (11) و احتمالاً با افزایش کیفیت خواب و بهبود دوره بازیافت؛ تولید هورمون‌های آنابولیکی و رشد عضله را هنگام خواب افزایش می‌دهد (3). روی (Zn) به‌طور عمده یک یون داخل سلولی است که همراه با بیش از 300 آنزیم فعالیت می‌کند (12). مدت زیاد فعالیت ورزشی و شدت بالای آن، همچنین عرق‌ریزی (13) و عدم مصرف کافی Zn، همه ‌باهم و یا به‌طور جداگانه از عوامل کاهش میزان این عنصر در بدن است (14-12). منیزیم نیز کوفاکتور بیش از 300 آنزیم درگیر در متابولیسم ترکیبات غذایی و سنتز بسیاری از فرآورده‌های متابولیک بوده (12) و تأثیر معنی‌داری بر قدرت عضلانی دارد (3،15)، اما ورزشکاران از طریق عرق و ادرار، منیزیم قابل‌توجهی از دست می‌دهند (16)، و به‌همین دلیل فعالیت ورزشی طولانی‌مدت و یا شدید منجر به کاهش میزان منیزیم بدن آنها می‌شود (3،15). بنابراین، ورزشکاران به دلایل مختلف در معرض کمبود عنصر روی (14-12) و منیزیم (16) قرار دارند و این کاهش روی - منیزیم می‌تواند منجر به ایجاد یک خستگی پنهان و کاهش عملکرد استقامتی ‌شود (3،17).
پژوهش‌های انجام‌شده در این زمینه بسیار اندک است. طهماسبی و همکاران نشان داده‌اند استفاده از مکمل عنصر روی تأثیر معنی‌داری بر عملکرد حرکتی موش‌های ماده نداشته است (18). در بررسی Kavan و همکاران نیز ارتباط مثبتی بین عنصر روی و عملکردهای شناختی مشاهده نشد (18). Wilborn  و همکاران نیز با بررسی اثر مکمل‌سازی حاوی روی - منیزیم همراه با 8 هفته تمرین بر روی مردان تمرین‌کرده، شاهد عدم تغییر میزان سوماتومدین C، تستوسترون، هورمون رشد و عملکرد ورزشی بودند (12). اما در پژوهشی دیگر، رواسی و همکاران گزارش کردند 8 هفته مصرف مکمل‌های روی - منیزیم و روی همراه با منیزیم در کنار تمرینات قدرتی موجب بهبود قدرت عضلات بالاتنه زنان فعال شده، ولی تأثیری بر غلظت سرمی روی - منیزیم نداشته است (19). در مطالعه‌ای متفاوتPalmiter  و همکاران نیز گزارش کردند حذف zn تأثیری بر عملکرد حسی - حرکتی موش‌ها ندارد (20). اماBrilla  و همکارن در تحقیقی با بررسی اثر مکمل ZMA (روی- منیزیم- ویتامین B6) بر مقدار سرمی هورمون‌های آنابولیکی و قدرت بازیکنان فوتبال، علاوه بر بهبود کیفیت‌ خواب و افزایش قدرت و توان، افزایش 30 درصدی مقادیر هورمون‌ تستوسترون و افزایش 4 درصدی سوماتومدین C را گزارش کردند (3). در پژوهش شیخ‌الاسلام و همکاران نیز مکمل‌سازی ZMA توأم با تمرین مقاومتی، تأثیری بر ترشح سوماتومدینC نداشت، اما موجب افزایش عملکرد قدرتی شد (21)
بنابراین با توجه به کمبود روی (14-12)، منیزیم (16) در ورزشکاران، تأثیر فیزیولوژیکی این عناصر بر برخی از هورمون‌های آنابولیک و عملکرد بدن و شیوع آمنوره ناشی از ورزش (4)، همچنین کاهش سوماتومدینC (8-5) در زنان ورزشکار و مطالعات اندک و ضد و نقیض در رابطه با اثر مکمل روی- منیزیم بر عوامل آنابولیک و عملکرد بدن، مطالعه حاضر با هدف تعیین تأثیر سه ماه تمرین استقامتی فزاینده همراه با مصرف مکمل روی - منیزیم بر سطح سوماتومدین C و عملکرد استقامتی رت‌های ماده بالغ انجام شد.
 
روش بررسی
در این مطالعه تجربی، 24 سر موش صحرایی ماده نژاد ویستار خریداری و پس از وزن‌کشی، به‌صورت تصادفی به سه گروه (شامل: گروه کنترل، تمرین هوازی فزاینده، تمرین هوازی فزاینده + مکمل روی- منیزیم) تقسیم شدند با توجه به هدف مطالعه که بررسی مکمل همراه با تمرین بود، از گروه کنترل (به‌عنوان مصرف‌کننده محض مکمل روی منیزیم) صرف‌نظر شد. موش‌ها در قفس‌های پلی‌کربنات به‌صورت مجزا (هر قفس 4 سر)، در دمای 2±23 درجه سانتیگراد و چرخه 12 ساعت روشنایی و 12 ساعت تاریکی نگهداری شدند. تمرینات هوازی فزاینده با استفاده از نوارگردان مخصوص جوندگان انجام گرفت.
برنامه تمرینی شامل: 12 هفته و هر هفته 5 جلسه دویدن بر روی نوارگردان بود که تمامی جلسات تمرینی در ساعات مشابهی از صبح (ساعت 10-8) انجام شد (22). گروه‌ها به‌منظور آشنایی با دستگاه نوارگردان، برنامه‌ای به‌مدت یک‌هفته با سرعت 5 متر دردقیقه، شیب صفر درجه و مدت زمان 10 دقیقه اجرا کردند و پس از آن و بعد از 2 روز استراحت، طبق برنامه 12 هفته‌ای هوازی فزاینده، فعالیت خود را شروع کردند. تمرین هوازی فزاینده بر روی دستگاه نوارگردان از 15 دقیقه در روز با سرعت 13 متر در دقیقه و با شیب صفر درجه شروع و به 55 دقیقه در روز با سرعت 25 متر در دقیقه (با همان شیب صفر) رسید (22). در اجرای پروتکل تمرینی، از هفته اول به بعد در هر هفته 10 دقیقه به زمان تمرین اضافه شد تا در هفته چهارم به 55 دقیقه رسید که با احتساب 5 دقیقه گرم کردن و 5 دقیقه سرد کردن، کل زمان تمرین 65 دقیقه بود (23). همچنین هر هفته 3 متر در دقیقه از هفته‌ اول به بعد به‌شدت تمرین اضافه شد تا در هفته چهارم به 25 متر در دقیقه رسید. هفته‌های بعدی این مدت (55 دقیقه) و شدت (25 متر دردقیقه) حفظ گردید (24). هر جلسه تمرین نیز ابتدا با سرعت 10 متر در دقیقه، شروع و پس از 5 دقیقه گرم شدن با این سرعت، و هر 2 دقیقه به میزان 3 متر در دقیقه به سرعت دستگاه اضافه شد تا به 25 متر در دقیقه رسید (23)؛ بنابراین، کل دوره تمرین به سه مرحله: آشنایی، اضافه بار،حفظ و تثبیت شدت کار تقسیم شد (24)، و هر جلسه تمرین نیز شامل برنامه گرم کردن (5  دقیقه با سرعت 10 متر در دقیقه)، تمرین اصلی و سرد کردن (5 دقیقه با سرعت 10 متر در دقیقه) بود (24). حیوانات دسترسی آزاد به آب و بسته‌های غذایی داشتند و هر هفته مقدار باقی‌مانده غذا اندازه‌گیری و از مقدار اولیه کسر می‌شد و به این ترتیب مقدار غذای مصرفی هرگروه از موش‌ها به‌طور دقیق با ترازوی دیجیتال با حساسیت 1/0 گرم اندازه‌گیری ‌شد. همزمان با اندازه‌گیری مقدار غذای دریافتی، وزن هر موش نیز به‌منظور بررسی تغییرات وزنی، هر هفته یک‌بار اندازه‌گیری ‌شد (22). 24 ساعت بعد از اتمام آخرین جلسه تمرینی و پس از 8 ساعت ناشتایی، عمل خونگیری از موش‌ها به عمل آمد و بلافاصله خون‌ها به داخل ظروف مخصوص (فالکون) منتقل و به‌مدت 10 دقیقه با سرعت 3000 دور در دقیقه سانتریفوژ شدند. سرم حاصل تا زمان سنجش فاکتور مورد نظر در دمای 80- نگهداری شد. لازم به ذکر است در آزمایشگاه، 2 مورد از سرم‌های هرگروه اوت شده بود و تجزیه و تحلیل نهایی سوماتومدین C در هرگروه بر روی 6 مورد انجام گرفت و سنجش میزان سوماتومدین C با استفاده از کیت ELISA (شرکت ECPlaza ،Bioassay TL، (china سنجیده شد، اما سنجش عملکرد استقامتی هرگروه بر روی 8 رت صورت گرفت.
از آنجایی که جهت رسیدن به نتایج دقیق‌تر در فاکتورهای خونی، بهتر است حداقل 48 ساعت قبل از خونگیری از انجام فعالیت سنگین خودداری شود (25)، لذا سنجش آزمون عملکردی وامانده‌ساز در هفته یازدهم انجام شد تا اثرات حاد آزمون عملکردی نتایج پژوهش، به‌ویژه نتایج حاصل از گروه کنترل را تحت تأثیر قرار ندهد. زمان رسیدن به واماندگی از تماس 5 بار در یک دقیقه با شوک مشخص گردید. هرگاه رت‌ها در مدت 1 دقیقه 5 بار به دستگاه شوک در انتهای نوارگردان برخورد می‌کردند و یا بازتاب برگشت و ایستادن قائم بر روی پا را نشان می‌دادند، وامانده تلقی می‌شدند (26). پروتکل این آزمون شامل گرم کردن تدریجی با شدت 12 متر دردقیقه به‌مدت 5 دقیقه بود که در مرحله دوم و اجرای آزمون عملکرد استقامتی، سرعت نوارگردان هر 2 دقیقه به میزان 1 متر در دقیقه افزایش می‌یافت تا به 20 متر در دقیقه برسد. در ادامه، هر 3 دقیقه، 2 متر در دقیقه بر سرعت آن افزوده می‌شد تا موش به واماندگی برسد. زمان رسیدن به واماندگی با استفاده از زمان‌سنج اندازه‌گیری و ثبت گردید. سپس عملکرد استقامتی گروه‌ها طبق فرمول زیر محاسبه شد (27).
(فرمول)Σpri = ΣmViTi = ΣmDi = mDi
Pri: عملکرد استقامتی (Kg.mm: وزن (KgVi: سرعت (m/minTi: زمان (minDi: مسافت طی‌شده (m).
ارائه مکمل به گروه دریافت‌کننده به‌صورت محلول در آب آشامیدنی بود. بنابراین، در گروه کنترل و تمرین بدون مکمل، از رژیم استاندارد (تهیه‌شده از شرکت خوراک دام) و آب معمولی استفاده شد، اما در گروه دریافت‌کننده مکمل منیزیم - روی، سولفات روی به میزان 227 میلی‌گرم در یک لیتر آب خوراکی (30-28) و منیزیم به‌صورت سولفات منیزیم به میزان 10 گرم در یک لیتر آب خوراکی حل شد و به‌طور مستمر در دسترس حیوانات قرار گرفت (31).
داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 18، آزمون آماری شاپیرو- ویلک (برای اطمینان از طبیعی بودن داده‌ها)، آزمون تحلیل واریانس یک‌طرفه و تعقیبی توکی تحلیل شدند. سطح معنی‌داری، 05/0p در نظر گرفته شد.
 
یافته‌ها
در جدول شماره 1 سطح سوماتومدین C و عملکرد استقامتی هر سه گروه نشان داده شده است.
 
جدول شماره 1: میانگین متغیرهای پژوهش (میانگین ± انحراف معیار) در گروه‌های تحقیق
متغیر
گروه
سوماتومدین C
 (نانوگرم برمیلی‌لیتر)
عملکرد استقامتی
(کیلوگرم برمتر)
تمرین 1/8±0/82 0/17±4/153
کنترل 8/11±6/85 5/16±6/107
تمرین+ روی - منیزیم 1/8±0/80 0/19±1/207
 
براساس نتایج آزمون تحلیل واریانس یک‌طرفه، در میزان سوماتومدین C (54/1= f، 23/0=p)، تفاوت معنی‌داری بین گروه‌های تحقیق وجود نداشت، اما در میزان عملکرد استقامتی (68/126=f، 00/0=p)، تفاوت معنی‌دار بود (جدول شماره 2).
 
جدول شماره 2: نتایج آزمون تحلیل واریانس یک‌طرفه برای تغییرات متغیرها در گروه‌های تحقیق
سطح معنی‌داری درجه آزادی آماره میانگین± انحراف معیار گروه‌ها متغیر
23/0 3 54/1 1/8±0/82 تمرین سوماتومدین C
(نانوگرم برمیلی‌لیتر)
 
8/11±6/85 کنترل
1/8±0/80 تمرین+روی- منیزیم
00/0 3 6/126 0/17±4/153 تمرین عملکرد استقامتی
(کیلوگرم برمتر)
5/16±6/107 کنترل
0/19±1/207 تمرین+روی- منیزیم
 
نتایج آزمون تعقیبی توکی نشان داد عملکرد استقامتی در گروه مصرف مکمل روی - منیزیم همراه با تمرین نسبت به گروه کنترل (00/0=p) و گروه تمرین بدون مکمل (00/0=p) افزایش یافته است، همچنین عملکرد گروه تمرین بدون مکمل نسبت به گروه کنترل افزایش نشان داد (003/0=p) (جدول شماره 3).
 
جدول شماره 3: نتایج آزمون تعقیبی توکی برای تغییرات وزن و میزان غذای مصرفی در گروه‌های تحقیق
سطح معنی‌داری گروه (2) گروه (1) متغیر
93/0 تمرین کنترل سوماتومدین C
 (نانوگرم برمیلی‌لیتر)
 
78/0 تمرین + روی- منیزیم
98/0 تمرین + روی - منیزیم تمرین
003/0* تمرین کنترل عملکرد استقامتی
(کیلوگرم برمتر)
00/0* تمرین + روی - منیزیم
00/0* تمرین + روی - منیزیم تمرین
*سطح معنی‌داری 05/0 می‌باشد.
 
بحث
نتایج این تحقیق نشان داد 3 ماه تمرین استقامتی فزاینده همراه با مصرف مکمل روی منیزیم، تأثیری در میزان سوماتومدین C (IGF-1) ندارد، اما موجب بهبود معنی‌دار 26 و 48 درصدی عملکرد استقامتی گروه مصرف مکمل روی - منیزیم همراه با تمرین نسبت به گروه تمرین بدون مکمل و گروه کنترل می‌شود. عدم تغییر سوماتومدین C در مطالعه حاضر با نتایج مطالعه Brilla و همکارن (3) ناهمسو و با یافته‌های مطالعه شیخ‌الاسلام و همکاران (21) وWilborn  و همکاران (12) همسو بود. همچنین در پژوهش حاضر بهبود عملکرد استقامتی با یافته‌های شیخ‌الاسلام و همکاران (21) وBrilla  و همکارن (3) همخوانی و با نتایج مطالعه طهماسبی و همکاران (18) وPalmiter  و همکاران همخوانی نداشت.Brilla  و همکارن در تحقیقی اثر مکمل ZMA (روی منیزیم - ویتامین B6) را بر مقدار سرمی هورمون‌های آنابولیکی و قدرت بازیکنان فوتبال بررسی کرده و علاوه بر بهبود کیفیت خواب، افزایش قدرت و توان، شاهد افزایش 4 درصدی سوماتومدینC بودند؛ اما در گروه دارونما، کاهش 22 درصدی سوماتومدینC را گزارش کردند (3). در پژوهش شیخ‌الاسلام و همکاران، مکمل سازیZMA  (روی  - منیزیم- ویتامین B6) توأم با تمرین مقاومتی، تأثیری بر ترشح سوماتومدینC نداشت، اما موجب افزایش عملکرد قدرتی شد (21). Wilborn و همکاران نیز با بررسی اثر مکمل‌سازی ZMA همراه با 8 هفته تمرین بر روی مردان تمرین‌کرده، عدم تغییر میزان سوماتومدین C، تستوسترون، هورمون رشد و عملکرد ورزشی را نشان دادند (12). اما نکته بارز این پژوهش، بهبود چشمگیر عملکرد استقامتی گروه مصرف مکمل روی - منیزیم همراه با تمرین نسبت به سایر گروه‌ها در حین عدم تغییر سوماتومدینC بوده است. براساس یافته‌های پژوهشگران، زمانی‌که دسترسی به انرژی در بدن در حد مطلوب باشد و میزان تمرینات نیز بیش از حد نباشد؛ در این حالت محورهای مختلف غدد درون‌ریز در ورزشکاران، عملکرد طبیعی داشته و میزان سوماتومدین ،C بالا و میزان کورتیزول پایین خواهد بود (8-5)، اما با انجام فعالیت ورزشی خیلی سنگین، زنان ورزشکار در معرض کاهش سوماتومدین C (8-5)، افت عملکرد ورزشی (3)، کاهش انرژی، اختلال قاعدگی و کاهش تراکم استخوان قرار دارند (9،10). با توجه به این ادعاها این‌گونه به‌نظر می‌رسد که احتمالاً در پژوهش حاضر میزان تمرینات بیش از حد نبوده و این پروتکل موجب اختلال در محورهای غدد درون‌ریز نشده است و به‌همین دلیل حتی در گروه تمرین بدون مکمل نیز میزان سوماتومدین C در مقایسه با گروه کنترل تغییر معنی‌داری نکرده است، اما براساس نتایج مطالعه شیخ‌الاسلام و همکاران، در بیشتر پژوهش‌هایی که نتایج مثبتی از مکمل حاوی روی - منیزیم گرفته‌اند، این مکمل در دوز بیشتر و در مدت زمان طولانی‌تری مصرف شده است (21). بنابراین، به‌نظر می‌رسد احتمالاً دوز مصرفی و مدت زمان مصرف مکمل روی - منیزیم در پژوهش حاضر به اندازه‌ای نبوده که موجب تغییر افزایش در میزان سوماتومدین C شود. در رابطه با بهبود 30 درصدی عملکرد استقامتی گروه تمرین بدون مصرف مکمل در مقایسه با گروه کنترل نیز پروتکل تمرینی موجب بهبود عملکرد استقامتی شده است، اما در رابطه با افزایش چشمگیر عملکرد استقامتی گروه تمرینی مصرف‌کننده مکمل روی - منیزیم در مقایسه با گروه تمرینی بدون مصرف مکمل این احتمال وجود دارد که مکمل حاوی روی - منیزیم با افزایش برخی فاکتورهای آنابولیک مانند تستوسترون موجب افزایش توده عضلانی، قدرت و بهبود عملکرد شده است (11،12). همچنین این احتمال نیز وجود دارد که مکمل روی - منیزیم با افزایش کیفیت خواب و بهبود دوره بازیافت، تولید هورمون‌های آنابولیکی و رشد عضله را هنگام خواب افزایش داده (3) و از این طریق موجب بهبود عملکرد استقامتی شده است. از طرفی با توجه به یافته‌های پژوهشگران، کمبود روی - منیزیم در بدن منجر به ایجاد یک خستگی پنهان و کاهش عملکرد استقامتی می‌شود (3،17). بنابراین با توجه به نقش عنصر روی (Zn) در فعالیت بیش از 300 آنزیم (12)، همچنین نقش کوفاکتوری منیزیم در بیش از 300 آنزیم درگیر در متابولیسم (12)، بهبود 26 درصدی عملکرد استقامتی گروه مصرف مکمل روی - منیزیم همراه با تمرین، نسبت به گروه تمرین بدون مکمل، ناشی از مصرف مکمل روی - منیزیم بوده است.
از محدودیت‌های این پژوهش می‌توان به ناتوانی در سنجش تستوسترون، کیفیت خواب و تغییرات عضلانی رت‌ها اشاره کرد که پیشنهاد می‌‌گردد در سایر مطالعات مدنظر قرار گیرد. همچنین یکی از محدودیت‌های غیرقابل کنترل در این مطالعه این بود که در طول اجرای پروتکل تمرینی در هفته پنجم به‌مدت 4 روز نوارگردان دچار نقص فنی شد و موش‌های صحرایی در گروه‌های تمرینی به مدت 3 روز ‌‌تمرین انجام ندادند.
 
نتیجه‌گیری
به‌طورکلی نتایج این تحقیق نشان داد سه ماه مصرف مکمل روی - منیزیم همراه تمرین استقامتی فزاینده، تأثیری در میزان سوماتومدین C ندارد، اما موجب بهبود عملکرد استقامتی رت‌های ماده می‌شود. بنابراین، با توجه به اینکه اکثر ورزشکاران حرفه‌ای برای به حداکثر رساندن عملکرد استقامتی در پی استفاده از مکمل‌ها هستند، شاید بتوان مکمل روی - منیزیم را با احتیاط در جهت بهبود عملکرد استقامتی ورزشکاران زن استقامتی توصیه کرد. البته با توجه به اینکه پژوهش حاضر بر روی رت انجام شده، لذا تعمیم مستقیم آن به انسان صحیح نبوده و در این زمینه نیاز به تحقیقات بیشتری می‌باشد. لازم به ذکر است در پژوهش حاضر مکمل استفاده شده ترکیب روی با منیزیم بود؛ بنابراین نمی‌توان تأثیرات ناشی از مکمل را به یکی از آنها به تنهایی نسبت داد؛ از این‌رو به پژوهشگران بعدی توصیه می‌شود در مطالعات خود گروه‌های دیگری تحت عنوان گروه مصرف‌کننده مکمل منیزیم و یا گروه مصرف‌کننده مکمل روی را در نظر بگیرند تا بدین‌وسیله میزان اثر هریک از این مکمل‌ها تفکیک شود.
 
تشکر و قدردانی
پژوهش حاضر حاصل استخراج از پایان‌نامه کارشناسی ارشد فیزیولوژی ورزشی کاربردی خانم عهدیه پرویزی در دانشگاه ملی زنجان می‌باشد. مجریان طرح برخود وظیفه می‌دانند از همه افرادی‌که در اجرای این تحقیق همکاری نموده‌اند، تشکر و قدردانی نمایند.
 
Referensecs:
 
  1. Parkhouse WS, Coupland DC, Li C, Vanderhoek KJ. IGF-1 bioavailability is increased by resistance training in older women with low bone mineral density. Mech Ageing Dev 2000;113(2):75-83.
 
  1. Kerem M, Ferahkose Z, Yilmaz UT, Pasaoglu H, Ofluoglu E, Bedirli A, et al. Adipokines and ghrelin in gastric cancer cachexia. World J Gastroenterol 2008;14(23):3633-41.
 
  1. Brilla LR, Conte V. Effects of a novel zinc-magnesium formulation on hormones and strength. J Exerc Physiol Online 2000;3(4):26-36.
 
  1. De Souza MJ, Leidy HJ, O’donnell E, Lasley B, Williams NI. Fasting ghrelin levels in physically active women: relationship with menstrual disturbances and metabolic hormones. J Clin Endocrinol Metab 2004;89(7):3536-42.
 
  1. Russell M, Stark J, Nayak S, Miller KK, Herzog DB, Klibanski A, et al. Peptide YY in adolescent athletes with amenorrhea, eumenorrheic athletes and non-athletic controls. Bone 2009;45(1):104-9.
 
  1. Christo K, Cord J, Mendes N, Miller K, Goldstein MA, Klibanski A, et al. Acylated ghrelin and leptin in adolescent athletes with amenorrhea, eumenorrheic athletes and controls: a cross-sectional study. Clin Endocrinol (Oxf)  2008;69(4):628-33.
 
  1. Chan JL, Mantzoros CS. Role of leptin in energy-deprivation states: normal human physiology and clinical implications for hypothalamic amenorrhoea and anorexia nervosa. Lancet 2005;366(9479):74-85.
 
  1. De Souza MJ. Menstrual disturbances in athletes: A focus on luteal phase defects. Med Sci Sports Exerc 2003;35(9):1553-63.
 
  1. Christo K, Prabhakaran R, Lamparello B, Cord J, Miller KK, Goldstein MA, et al. Bone metabolism in adolescent athletes with amenorrhea, athletes with eumenorrhea, and control subjects. Pediatrics 2008;121(6):1127-36.
 
 
  1. Otis CL, Drinkwater B, Johnson M, Loucks A, Wilmore J. American college of sports medicine position stand. Med Sci Sports Exerc 2011;43(7):1334-59.
 
  1. Antonio J, Stout JR. Supplements for strength-power athletes. Champaign, IL: Human Kinetics; 2002.
 
 
  1. Wilborn CD, Kerksick CM, Campbell BI, Taylor LW, Marcello BM, Rasmussen CJ, et al. Effects of zinc magnesium aspartate (ZMA) supplementation on training adaptations and markers of anabolism and catabolism. J Int Soc Sports Nutr 2004;1(2):12-20.
 
  1. Cordova A, Navas FJ. Effect of training on zinc metabolism: changes in serum and sweat zinc concentrations in sportsmen. Ann Nutr Metab 1998;42(5):274-82.
 
  1. Hawley JA, Dennis SC, Lindsay FH, Noakes TD. Nutritional practices of athletes: Are they suba-optimal. J Sports Sci 1995;13 Spec No:S75-81.
 
  1. Brilla LR, Lombardi VP. Magnesium in sports physiology and performance. In: Kies CV, Driskell JA, editors. Sports nutrition: Minerals and electrolytes. An American Chemical Society Monograph. Boca Raton, Fla, USA: CRC Press; 1995. p. 139–77.
 
  1. Lukaski HC. Micronutrients (magnesium, zinc, and copper): are mineral supplements needed for athletes? Int J Sport Nutr 1995;5Suppl:S74-83.
 
  1. Buchman AL, Keen C, Commisso J, Killip D, Ou CN, Rognerud CL, et al. The effect of a marathon run on plasma and urine mineral and metal concentrations. J Am Coll Nutr 1998;17(2):124-7.
 
  1. Tahmasebi S, Farokhi A, NaghdiI N, Bagherzadeh F, Kazemneghad A, ShahbaziI M. The effect of zinc deficiency and zinc supplement in female rats' regime on learning, memory and motor function of their offspring in morris water maze. J Dev Motor Learn (Harakat) 2009;2(1):21-46. [Full Text in Persian] Link
 
  1. Ravasi A, Kazemi F, Hanachi P, Jangi Oskuee S. The effects of dietary supplementation with zinc, magnesium and zinc plus magnesium on muscle strenght in active women. Iranian J Nutr Sci Food Technol 2012;6(4):41-50. [Full Text in Persian]
 
  1. Cole TB, Martyanova A, Palmiter RD. Removing zinc from synaptic vesicles does not impair spatial learning, memory, or sensorimotor functions in the mouse. Brain Res 2001;891(1-2):253-65. PubMed
 
  1. Sheykh Aleslami Vatani D, Bordbar S. Effect of zma supplement alone and in combination with carbohydrates, with six weeks of resistance training on anabolic hormone levels and cellular damage indexes in untrained males. Olympic 2012;20(3):59-72. [Full Text in Persian] Link
 
  1. Haghshenas R, Jafari M, Ravasi A, Kordi M, Gilani N, Shariatzadeh M, et al. The effect of eight weeks endurance training and high-fat diet on appetite-regulating hormones in rat plasma. Iran J Basic Med Sci 2014;17(4):237-43. PubMed
 
  1. Fathi R, Ghanbari-Niaki A, Rahbarizadeh F, Hedayati M, Ghahramanloo E, Farshidi Z. The effect of exercise on plasma acylated ghrelin concentrations and gastrocnemius muscle mrna expression in male rats. Int J Endocrinol Metab 2010;10(5):519-26. [Full Text in Persian] Link
 
  1. Ooyama K, Wu J, Nosaka N, Aoyama T, Kasai M. Combined intervention of medium-chain triacylglycerol diet and exercise reduces body fat mass enhances energy expenditure in rats. J Nutr Sci Vitaminol (Tokyo) 2008;54(2):136-41. PubMed
 
  1. Ahmadizad S, Haghighi AH, Hamedinia MR. Effects of resistance versus endurance training on serum adiponectin and insulin resistance index. Eur J Endocrinol 2007;157(5):625-31. PubMed
 
  1. MirdarHarijani S, Nejabat M, Hajizadeh Moghadam A. Effect of one session endurance exhausting exercise on some coagulation markers of mature and immature wistar rats. Iran South Med J 2013;16(2):80-91. [Full Text in Persian] Link
 
  1. Ferraresso RL, Buscariolli R, Macedo DV, Alessandro Soares L, Brenzikofer R, Damas D, et al. Interaction between overtraining and the interindividual variability may (not) trigger muscle oxidative stress and cardiomyocyte apoptosis in rats. Oxid Med Cell Longev 2012;2012:935483. Link
 
  1. Brigeliusfloh R. Vitamin E and drug metabolism. Biochem Biophys Res Commun 2003;305(3):737-40. Link
 
  1. Kishi S, Yamaguchi M. Inhibitory effect of zinc compounds on osteoclast-like cell formation in mouse marrow cultures. Biochem Pharmacol 1994;48(6):1225-30. PubMed
 
 
  1. Talaei SA, Gholami M, Davari S, Ghaemi M, Salami M. The Effect of Zinc and Melatonin Supplements on Spatial Learning and Memory in Streptozocin-induced Diabetic Rats. J Zanjan Univ Med Sci Health Serv 2012;20(83):90-101. [Full Text in Persian]
Link
 
31.          Heidarianpour A, Kochekkhani H. Evaluating the Effects of Regular Exercise and Magnesium Sulfate on Pain Threshold in Diabetic Rats. Knowledge Health 2013,8(3):125-30. [Full Text in Persian] Link
 
 
 
 
 
 
                                          
 
 
 
نوع مطالعه: مقاله پژوهشي | موضوع مقاله: فیزیولوژی ورزشی
دریافت: 1395/8/30 | پذیرش: 1396/1/20 | انتشار: 1397/1/26

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به مجله دانشگاه علوم پزشکی قم می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق
© 2025 CC BY-NC 4.0 | Qom University of Medical Sciences Journal

Designed & Developed by : Yektaweb