دوره 14، شماره 9 - ( آذر 1399 )
جلد 14 شماره 9 صفحات 15-1 |
برگشت به فهرست نسخه ها
زهرا ایزدی* 
1، ناصر میرازی2
1، ناصر میرازی2
1- گروه علوم و مهندسی باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه نهاوند ، armaghan_iza_2004@yahoo.com
2- گروه زیستشناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه بوعلی سینا
2- گروه زیستشناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه بوعلی سینا
چکیده: (3969 مشاهده)
زمینه و هدف: امروزه به دلیل افزایش استفاده از داروهای شیمیایی و گسترش مقاومت میکروبی نسبت به آنتیبیوتیکهای سنتتیک و همچنین عوارض جانبی مصرف داروها، شناسایی و معرفی گونههای گیاهی با خواص دارویی و ضد میکروبی اهمیت بسیاری دارد. مریم گلی یکی از مهمترین گیاهان دارویی و معطر است که دارای اثرات ضد سرطانی، آنتیاکسیدانی و ضد میکروبی میباشد. زمان برداشت بر میزان ترکیبات مؤثر گیاهان دارویی تأثیر دارد؛ زیرا کمیت و کیفیت اسانس اندامهای گیاه در زمانهای مختلف، متفاوت میباشد. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف شناسایی ترکیبات اسانس اندام هوایی مریم گلی و نیز تعیین بهترین زمان برداشت به منظور دستیابی به بالاترین میزان اسانس، میزان ترکیبات فنلی و ویژگیهای آنتیاکسیدانی و ضد میکروبی آن در ارتباط با چهار باکتری گرم منفی و گرم مثبت انجام شد.
روش بررسی: در این مطالعه تجربی، نمونههای گیاهی در چهار زمان مختلف (اواسط اردیبهشت، اواسط تیر، اواسط شهریور و اواسط آبان) جمعآوری شد و سپس با استفاده از دستگاه کلونجر اسانسگیری گردید. جداسازی و شناسایی ترکیبات تشکیلدهنده اسانس نمونهها با استفاده از دستگاههای کروماتوگرافی گازی و گاز کروماتوگراف متصل شده به طیفسنج جرمی صورت گرفت. ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ آنتیاکسیدانی اسانس نمونهها ﺑﺎ استفاده از آزﻣﻮن ﻣﻬﺎر رادیﮑﺎلﻫﺎی آزاد دیﻓﻨﯿﻞ ﭘﯿﮑﺮیلﻫﯿﺪرازیﻞ ﺑﺮرﺳﯽ گردید. فعالیت ضد میکروبی اسانس نمونهها نیز به روشهای دیسک دیفیوژن، حداقل غلظت بازدارندگی و حداقل غلظت کشندگی تعیین شد. تجزیه و تحلیل آماری دادههای مورد نظر با استفاده از نرمافزار SPSS 20 صورت گرفت و مقایسه میانگینها به روش آزمون آماری چند دامنهای دانکن انجام شد.
یافتهها: مهمترین ترکیبات موجود در اسانس مریم گلی در زمانهای مختلف برداشت عبارت بودند از: آلفا-پینن، کامفن، آلفا-توجون، بتا-توجون، 1و8- سینئول و کامفور. بر مبنای نتایج، مونوترپنهای اکسیژندار بخش عمده ترکیبات اسانس را در تیر ماه (94/79 درصد)، اردیبهشت (76/74 درصد)، شهریور (47/73 درصد) و آبان (89/70 درصد) تشکیل دادند. بیشترین مقدار ترکیبات فنلی (74/0±36/66 میلیگرم گالیک اسید در گرم اسانس) و کمترین میزان IC50 (15/0±87/34 میکروگرم بر میلیلیتر) در اسانس حاصل از تیر ماه مشاهده شد. در تمامی زمانهای برداشت، بیشترین و کمترین قطر هاله عدم رشد در غلظت 300 میلیگرم بر میلیلیتر به ترتیب برای استافیلوکوکوس اورئوس و سودوموناس آئروژینوزا مشاهده شد. همچنین اسانس مریم گلی اثر بازدارندگی بیشتری بر باکتریهای گرم مثبت در مقایسه با باکتریهای گرم منفی داشت. محدوده حداقل غلظت بازدارندگی در زمانهای مختلف برداشت این گیاه با به نوع باکتری (گرم مثبت یا گرم منفی) بین 256-16 میلیگرم بر میلیلیتر متفاوت بود.
نتیجهگیری: نتایج این پژوهش نشان دادند که گیاه مریم گلی میتواند به عنوان یک منبع بالقوه جهت تولید ترکیبات دارویی و نگهدارنده طبیعی در محصولات غذایی مورد استفاده قرار گیرد. در مجموع با توجه به بیشترین فعالیت آنتیاکسیدانی و ضد میکروبی اسانس مریم گلی، بهترین زمان برداشت آن اواسط تیر میباشد.
روش بررسی: در این مطالعه تجربی، نمونههای گیاهی در چهار زمان مختلف (اواسط اردیبهشت، اواسط تیر، اواسط شهریور و اواسط آبان) جمعآوری شد و سپس با استفاده از دستگاه کلونجر اسانسگیری گردید. جداسازی و شناسایی ترکیبات تشکیلدهنده اسانس نمونهها با استفاده از دستگاههای کروماتوگرافی گازی و گاز کروماتوگراف متصل شده به طیفسنج جرمی صورت گرفت. ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ آنتیاکسیدانی اسانس نمونهها ﺑﺎ استفاده از آزﻣﻮن ﻣﻬﺎر رادیﮑﺎلﻫﺎی آزاد دیﻓﻨﯿﻞ ﭘﯿﮑﺮیلﻫﯿﺪرازیﻞ ﺑﺮرﺳﯽ گردید. فعالیت ضد میکروبی اسانس نمونهها نیز به روشهای دیسک دیفیوژن، حداقل غلظت بازدارندگی و حداقل غلظت کشندگی تعیین شد. تجزیه و تحلیل آماری دادههای مورد نظر با استفاده از نرمافزار SPSS 20 صورت گرفت و مقایسه میانگینها به روش آزمون آماری چند دامنهای دانکن انجام شد.
یافتهها: مهمترین ترکیبات موجود در اسانس مریم گلی در زمانهای مختلف برداشت عبارت بودند از: آلفا-پینن، کامفن، آلفا-توجون، بتا-توجون، 1و8- سینئول و کامفور. بر مبنای نتایج، مونوترپنهای اکسیژندار بخش عمده ترکیبات اسانس را در تیر ماه (94/79 درصد)، اردیبهشت (76/74 درصد)، شهریور (47/73 درصد) و آبان (89/70 درصد) تشکیل دادند. بیشترین مقدار ترکیبات فنلی (74/0±36/66 میلیگرم گالیک اسید در گرم اسانس) و کمترین میزان IC50 (15/0±87/34 میکروگرم بر میلیلیتر) در اسانس حاصل از تیر ماه مشاهده شد. در تمامی زمانهای برداشت، بیشترین و کمترین قطر هاله عدم رشد در غلظت 300 میلیگرم بر میلیلیتر به ترتیب برای استافیلوکوکوس اورئوس و سودوموناس آئروژینوزا مشاهده شد. همچنین اسانس مریم گلی اثر بازدارندگی بیشتری بر باکتریهای گرم مثبت در مقایسه با باکتریهای گرم منفی داشت. محدوده حداقل غلظت بازدارندگی در زمانهای مختلف برداشت این گیاه با به نوع باکتری (گرم مثبت یا گرم منفی) بین 256-16 میلیگرم بر میلیلیتر متفاوت بود.
نتیجهگیری: نتایج این پژوهش نشان دادند که گیاه مریم گلی میتواند به عنوان یک منبع بالقوه جهت تولید ترکیبات دارویی و نگهدارنده طبیعی در محصولات غذایی مورد استفاده قرار گیرد. در مجموع با توجه به بیشترین فعالیت آنتیاکسیدانی و ضد میکروبی اسانس مریم گلی، بهترین زمان برداشت آن اواسط تیر میباشد.
نوع مطالعه: مقاله پژوهشي |
موضوع مقاله:
میکروب شناسی
دریافت: 1399/4/30 | پذیرش: 1399/7/23 | انتشار: 1399/9/10
دریافت: 1399/4/30 | پذیرش: 1399/7/23 | انتشار: 1399/9/10
فهرست منابع
1. 1. Raissy M, Khamesipour F, Rahimi E, Khodadoostan A. Occurrence of Vibrio spp., Aeromonas hydrophila, Escherichia coli and Campylobacter spp. in crayfish (Astacus leptodactylus) from Iran. Iran J Fish Sci 2014;13(4):944-54. Link
2. Shahidi F, Tabatabaei Yazdi F, Roshanak S, Alizadeh Behbahani B, Vasiee A, Norouz N. Antimicrobial activity of Taraxacum pseudocalocephalum leaves extract on pathogenic microorganisms and comparison with common therapeutic antibiotics in vitro. Iran J Infect Dis Trop Med 2019;23(83):37-46. Link
3. Hyldgaard M, Mygind T, Meyer RL. Essential oils in food preservation: mode of action, synergies, and interactions with food matrix components. Front Microbiol 2012;3(12):1-24. PMID: 22291693 [DOI:10.3389/fmicb.2012.00012]
4. Moradi M, Hassani A, Sefidkon F, Maroofi H. Chemical composition of leaves and flowers essential oil of Origanum vulgare ssp. gracile growing wild in Iran. J Essent Oil Bear Plants 2015;18(1):242-7. Link [DOI:10.1080/0972060X.2014.884780]
5. Hosni K, Zahed N, Chrif R, Abid I, Medfei W, Kallel M, et al. Composition of peel essential oils from four selected Tunisian Citrus species: evidence for the genotypic influence. Food Chem 2010;123(4):1098-104. Link [DOI:10.1016/j.foodchem.2010.05.068]
6. Azizi Tabrizzad N, Seyedin Ardebili SM, Hojjati M. Investigation of chemical compounds and antibacterial activity of pennyroyal, mint and thyme essential oils. Food Sci Technol 2019;15(12):447-57. Link
7. Mahmodi R, Tajik H, Farshid AA, Ehsani A, Zaree P, Moradi M. Phytochemical properties of Mentha longifolia L. essential oil and its antimicrobial effects on Staphylococcus aureus. Armaghane Danesh 2011;16(5):400-12. Link
8. Boszormenyi A, Hethelyi E, Farkas A, Horvath G, Papp N, Lemberkovics E, et al. Chemical and genetic relationships among sage (Salvia officinalis L.) cultivars and judean sage (Salvia judaica Boiss.). J Agric Food Chem 2009;57(11):4663-7. PMID: 19449812 [DOI:10.1021/jf9005092]
9. Grdisa M, Jug-dujakovic M, Loncaric M, Carovic-Stanko K, Nincevic T, Liber Z, et al. Dalmatian Sage (Salvia officinalis L.): a review of biochemical contents, medical properties and genetic diversity. Agric Conspec Sci 2015;80(2):69-78. Link
10. Ghorbani A, Esmaeilzadeh M. Pharmacological properties of Salvia officinalis and its components. J Tradit Complement Med 2017;7(4):433-40. PMID: 29034191 [DOI:10.1016/j.jtcme.2016.12.014]
11. Nowak M, Kleinwächter M, Manderscheid R, Weigel HJ, Selmar D. Drought stress increases the accumulation of monoterpenes in sage (Salvia officinalis), an effect that is compensated by elevated carbon dioxide concentration. J Appl Botany Food Qual 2010;83(2):133-6. Link
12. Kulak M, Gul F, Sekeroglu N. Changes in growth parameter and essential oil composition of sage (Salvia officinalis L.) leaves in response to various salt stresses. Ind Crops Prod 2020;145:1-15. Link [DOI:10.1016/j.indcrop.2019.112078]
13. Cegiełka A, Hać-Szymańczuk E, Piwowarek K, Dasiewicz K, Słowiński M, Wrońska K. The use of bioactive properties of sage preparations to improve the storage stability of low-pressure mechanically separated meat from chickens. Poult Sci 2019;98(10):5045-53. PMID: 31065702 [DOI:10.3382/ps/pez242]
14. Samania MR, Pirbalouti AG, Moattard F, Golparvare AR. L-Phenylalanine and bio-fertilizers interaction effects on growth, yield and chemical compositions and content of essential oil from the sage (Salvia officinalis L.) leaves. Ind Crops Prod 2019;137:1-8. Link [DOI:10.1016/j.indcrop.2019.05.019]
15. Shaw JJ, Berbasova T, Sasaki T, Jefferson-George K, Spakowicz DJ, Dunican BF, et al. Identification of a fungal 1,8- cineole synthase from hypoxylon sp. with specificity determinants in common with the plant synthases. J Biol Chem 2015;290(13):511-26. PMID: 25648891 [DOI:10.1074/jbc.M114.636159]
16. Risaliti L, Kehagia A, Daoultzi E, Lazari D, Bergonzi MC, Vergkizi-Nikolakaki S, et al. Liposomes loaded with Salvia triloba and Rosmarinus officinalis essential oils: In vitro assessment of antioxidant, anti-inflammatory and antibacterial activities. J Drug Deliv Sci Technol 2019;51:493-8. Link [DOI:10.1016/j.jddst.2019.03.034]
17. Canzoneri M, Bruno M, Rosselli S, Russo A, Cardile V, Formisano C, et al. Chemical composition and biological activity of Salvia verbenaca essential oil. Nat Prod Commun 2011;6(7):102-6. PMID: 21834249 [DOI:10.1177/1934578X1100600725]
18. Behbahani BA, Shahidi F, Yazdi FT, Mortazavi SA, Mohebbi M. Antioxidant activity and antimicrobial effect of tarragon (Artemisia dracunculus) extract and chemical composition of its essential oil. J Food Measurem Charact 2017;11(2):847-63. Link [DOI:10.1007/s11694-016-9456-3]
19. Kozlowska M, Laudy AE, Przybyl J, Ziarno M, Majewska E. Chemical composition and antibacterial activity of some medicinal plants from Lamiaceae family. Acta Pol Pharm 2015;72(4):757-67. PMID: 26647633
20. El Euch SK, Hassine DB, Cazaux S, Bouzouita N, Bouajila J. Salvia officinalis essential oil: chemical analysis and evaluation of anti-enzymatic and antioxidant bioactivities. South Afr J Botany 2019;120:253-60. Link [DOI:10.1016/j.sajb.2018.07.010]
21. Shen S, Chen D, Li X, Li T, Yuan M, Zhou Y, et al. Optimization of extraction process and antioxidant activity of poly saccharides from of Paris polyphylla. Carbohydr Polym 2014;104:80-6. Link [DOI:10.1016/j.carbpol.2014.01.006]
22. Alizadeh Behbahani B, Imani Fooladi AA. Evaluation of phytochemical analysis and antimicrobial activities Allium essential oil against the growth of some microbial pathogens. Microb Pathog 2018;114:299-303. PMID: 29196170 [DOI:10.1016/j.micpath.2017.11.055]
23. Reyes-Jurado F, Cervantes-Rincón T, Bach H, López-Malo A, Palou E. Antimicrobial activity of Mexican oregano (Lippia berlandieri), thyme (Thymus vulgaris), and mustard (Brassica nigra) essential oils in gaseous phase. Ind Crops Prod 2019;131:90-5. Link [DOI:10.1016/j.indcrop.2019.01.036]
24. Mahmoodi SM, Akbarzade M. The effect of harvest time on essential oil content, yield and composition of spearmint (Mentha spicata L.) in the Hamidiyeh region. Plant Prod 2015;38(1):115-29. Link
25. Zheljazkov VD, Cantrell CL, Tekwani B, Khan SI. Content, composition, and bioactivity of the essential oils of three basil genotypes as a function of harvesting. J Agric Food Chem 2008;56(2):380-5. PMID: 18095647 [DOI:10.1021/jf0725629]
26. Blank AF, Santana TC, Santos PS, Arrigoni-Blank MF, Prata AP, Jesus HC, et al. Chemical characterization of the essential oil from patchouli accessions harvested over four seasons. Ind Crops Prod 2011;34(1):831-7. Link [DOI:10.1016/j.indcrop.2011.01.021]
27. Oliveira Pinto JA, Fitzgerald Blank A, Lima Nogueira PC, Arrigoni-Blank MD, Matos Andrade T, Santos Sampaio T, et al. Chemical characterization of the essential oil from leaves of basil genotypes cultivated in different seasons. Bol Latinoam Caribe Plantas Med 2019;18(1):58-70. Link [DOI:10.35588/blacpma.19.18.1.05]
28. Russo A, Formisano C, Rigano D, Senatore F, Delfine S, Cardile V, et al. Chemical composition and anticancer activity of essential oils of Mediterranean sage (Salvia officinalis L.) grown in different environmental conditions. Food Chem Toxicol 2013;55:42-7. PMID: 23291326 [DOI:10.1016/j.fct.2012.12.036]
29. Taarit MB, Msaada K, Hosni K, Hammami M, Kchouk ME, Marzouk B. Plant growth, essential oil yield and composition of sage (Salvia officinalis L.) fruits cultivated under salt stress conditions. Ind Crops Prod 2009;30(3):333-7. Link [DOI:10.1016/j.indcrop.2009.06.001]
30. Azizi, A, Khosravi K. Phytochemical study and antioxidant activity of essential oil of salvia multiculis vahl native to Iran, and its application in oxidative stability of sunflower oil. J Neyshabur Univ Med Sci 2019;6(4):46-61. Link
31. Oliveira GC, Vieira WL, Bertolli SC, Pacheco AC. Photosynthetic behavior, growth and essential oil production of Melissa officinalis L. cultivated under colored shade nets. Chil J Agric Res 2016;76(1):123-8. Link [DOI:10.4067/S0718-58392016000100017]
32. Mollaei S, Ebadi M, Hazrati S, Habibi B, Gholami F, Sourestani MM. Essential oil variation and antioxidant capacity of Mentha pulegium populations and their relation to ecological factors. Biochem Syst Ecol 2020;91:104048. Link [DOI:10.1016/j.bse.2020.104084]
33. Farhadi N, Babaei K, Farsaraei S, Moghaddam M, Ghasemi Pirbalouti A. Changes in essential oil compositions, total phenol, flavonoids andantioxidant capacity of Achillea millefoliumat different growth stages. Ind Crops Prod 2020;152:112570. Link [DOI:10.1016/j.indcrop.2020.112570]
34. Cutillas AB, Carrasco A, Martinez-Gutierrez R, Tomas V, Tudela J. Salvia officinalis L. essential oil from Spain: determination of composition, antioxidant capacity, antienzymatic and antimicrobial bioactivities. Chem Biodivers 2017;14:1-8. PMID: 28477412 [DOI:10.1002/cbdv.201700102]
35. Alizadeh Behbahani B, Tabatabaei Yazdi F, Vasiee A, Mortazavi SA. Oliveria decumbens essential oil: chemical compositions and antimicrobial activity against the growth of some clinical and standard strains causing infection. Microb Pathog 2018;114:449-52. PMID: 29241765 [DOI:10.1016/j.micpath.2017.12.033]
36. Abou Baker DH, Al-Moghazy M, ElSayeda AA. The in vitro cytotoxicity, antioxidant and antibacterial potential of Satureja hortensis L. essential oil cultivated in Egypt. Bioorg Chem 2020;95:103559. PMID: 31911310 [DOI:10.1016/j.bioorg.2019.103559]
37. Ahmadi E, Abdollahi A, Najafipour S, Meshkibaf MH, Fasihi Ramandi M, Namdar N, et al. Surveying the effect of the phenol compounds on antibacterial activity of herbal extracts: In vitro assessment of herbal extracts in Fasa-Fars province. J Fasa Univ Med Sci 2016;6(2):210-20. Link
38. Nikolic' M, Jovanovic' KK. Markovic' T, Markovic' D, Gligorijevic' N, Radulovic' S, et al. Chemical composition, antimicrobial, and cytotoxic properties of five Lamiaceae essential oils. Ind Crops Prod 2014;61:225-32. Link [DOI:10.1016/j.indcrop.2014.07.011]
39. Nezhadali A, Nabavi M, Rajabian M, Akbarpour M, Pourali P, Amini F. Chemical variation of leaf essential oil at different stages of plant growth and in vitro antibacterial activity of Thymus vulgaris Lamiaceae, from Iran. Beni-Seuf Univ J Appl Sci 2014;3(2):87-92. Link [DOI:10.1016/j.bjbas.2014.05.001]
40. Šojić B, Pavlić B, Zeković Z, Tomović V, Ikonić P, Kocić-Tanackov S, et al. The effect of essential oil and extract from sage (Salvia officinalis L.) herbal dust (food industry by-product) on the oxidative and microbiological stability of fresh pork sausages. LWT 2018;89:749-55. Link [DOI:10.1016/j.lwt.2017.11.055]
41. Moghimi R, Aliahmadi A, McClements DJ, Rafati H. Investigations of the effectiveness of nanoemulsions from sage oil as antibacterial agents on some food borne pathogens. LWT Food Sci Technol 2016;71:69-76. Link [DOI:10.1016/j.lwt.2016.03.018]
42. Yazgan H. Investigation of antimicrobial properties of sage essential oil and its nanoemulsion as antimicrobial agent. LWT 2020;130:1-7. Link [DOI:10.1016/j.lwt.2020.109669]
43. Khedher MR, Khedher SB, Chaieb I, Tounsi S, Hammami M. Chemical composition and biological activities of Salvia officinalis essential oil from Tunisia. Excli J 2017;16:160-73. PMID: 28507464
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |