دوره 14، شماره 11 - ( بهمن 1399 )                   جلد 14 شماره 11 صفحات 68-61 | برگشت به فهرست نسخه ها


XML English Abstract Print


1- دانشکده طب ایرانی، دانشگاه علوم پزشکی قم، قم، ایران.
2- دانشکده طب ایرانی، دانشگاه علوم پزشکی قم، قم، ایران. ، masoudfakharizavare@gmail.com
چکیده:   (2249 مشاهده)
زمینه و هدف: با وجود تمام پیشرفت‌های علمی در زمینه تشخیص و درمان بیماری‌های مسری، بروز و شیوع روزافزون بیماری‌های غیر مسری و مزمن یکی از چالش‌های سیاستگذاران در عرصه پیشگیری و درمان در علم پزشکی می‌باشد که علت اصلی آن معطوف به سبک زندگی امروزی به ویژه در زمینه تغذیه است. با وجود راهکارها و روش‌های متعددی که در زمینه تغذیه در علم پزشکی رایج ارائه گردیده است، جوامع انسانی درگیر مسائل و معضلات متعددی در زمینه پیشگیری و درمان بیماری‌های ناشی از تغذیه و رژیم‌های غذایی نامناسب میباشند. در این مقوله طب ایرانی دارای راهبردها و روش‌های کاربردی مؤثری می‌باشد که یکی از آن‌ها، تدابیر تغذیه براساس مزاج است که در این مقاله به شرح و بیان آن خواهیم پرداخت.
روش بررسی: در این مطالعه مروری- توصیفی، منابع مکتوب حکمای متقدم و متأخر طب ایرانی، نرم‌افزار جامع طب نور 5/1 و همچنین پایگاه‌های علمی PubMed و Google Scholar مورد بررسی قرار گرفتند و مطالب مرتبط استخراج و فیش‌برداری گردیده و در ادامه، دسته‌بندی و مکتوب شدند.
یافته‌ها: در بیان و اقوال حکمای طب ایرانی، آرا و پیشنهادات متعددی در خصوص توصیه‌های غذایی و نوشیدنی‌ها بر حسب مزاج متنوع افراد بشر وجود دارد. با جمع‌بندی و استنتاج مستدل و مبتنی بر منابع طب ایرانی می‌توان راهکاری واحد، مناسب و کاربردی جهت ارائه تدابیر غذایی متناسب با مزاج‌های متنوع انسانی در جهت حفظ و ارتقای سلامتی و همچنین پیشگیری و درمان بیماری‌ها را ارائه کرد.
نتیجه‌گیری: براساس مبانی طب ایرانی و جمعبندی حاصل از آرای حکمای طب ایرانی، پیشنهاد غذا برای افراد براساس دو محور مهم شامل: ویژگیهای فردی یا همان مزاج افراد و همچنین کیفیت یا همان مزاج غذا صورت میگیرد. بر این مبنا، برای یک مزاج سرد و خشک در حالت سلامت توصیه به غذاهایی می‌نماییم که برآیند مزاج این‌گونه غذاها یا نوشیدنی‌ها میل به گرمی و تری داشته باشد. البته این امر بدین‌معنا نیست که این افراد از غذاهای سرد و خشک در حالت سلامت استفاده ننمایند؛ بلکه میل کلی غذای روزانه یا هفتگی آن‌ها به‌ سوی گرمی و تری باشد که مقدار میل به گرمی و تری بستگی به میـزان انحـراف مزاج شخص به ‌سوی سردی و خشکی دارد. بر همین منوال می‌توان برای سایر مزاج‌ها نیز تدابیر غذایی مناسب را ارائه کرد.
متن کامل [PDF 521 kb]   (600 دریافت) |   |   متن کامل (HTML)  (965 مشاهده)  
نوع مطالعه: مقاله مروری | موضوع مقاله: طب سنتی
دریافت: 1399/6/12 | پذیرش: 1399/11/27 | انتشار: 1399/11/10

فهرست منابع
1. Jamison DT, Breman JG, Measham AR, Alleyne G, Claeson M, Evans DB, et al. Disease control priorities in developing countries: Washington (DC): The International Bank for Reconstruction and Development / The World Bank; 2006. Link [DOI:10.1596/978-0-8213-6179-5]
2. Emtiazy M, Keshavarz M, Khodadoost M, Kamalinejad M, Gooshahgir SA, Shahrad Bajestani H, et al. Relation between body humors and hypercholesterolemia: an Iranian traditional medicine perspective based on the teaching of Avicenna. Iran Red Crescent Med J 2012;14(3):133-8. Link
3. Van Zyl S, Van der Merwe LJ, Walsh CM, Groenewald AJ, Van Rooyen FC. Risk-factor profiles for chronic diseases of lifestyle and metabolic syndrome in an urban and rural setting in South Africa. Afr J Prim Health Care Family Med 2012;4(1):346. DOI: 10.4102/phcfm.v4i1.346 [DOI:10.4102/phcfm.v4i1.346]
4. Qi Z. Who traditional medicine strategy. 2014-2023. Geneva: World Health Organization; 2013. P. 188. Link
5. Ansaripour M, Naseri M, Esfahani MM, Nabipour I, Rakhshani F, Zargaran A, et al. Periconceptional care and offspring health at birth and long term, from the perspective of Avicenna. J Integr Med 2019;17(2):80-6. DOI: 10.1016/j.joim.2019.01.003 [DOI:10.1016/j.joim.2019.01.003]
6. Ferdosi M, Soltani F, Molavi Taleghani Y. Status of traditional medicine in a healthy life style: review study. J Islam Iran Tradit Med 2016;7(1):1-6. Link
7. Naseri M, Jafari F, Alizadeh M. The principles of health care and sanitation in traditional medicine of Iran. J Islam Iran Tradit Med 2010;1(1):39-44. Link
8. Derkhashanfard J, Moshtari M, Taeibshirazi S. Intimidated and warned to get the order. Tehran: Manshoorsamir; 2014. Link
9. Aghili Shirazi M. Summary of Al-Hekmah. Qom: Esmailian; 2006. Link
10. Moradi H, Minaee MB, Mirsalehian AA, Nikbakht Nasrabadi AR, Nazem E. Explanation of the causes of dyspepsia from the viewpoint of traditional Iranian medicine. J Islam Iran Tradit Med 2013;3(4):283-388. Link
11. Moradi H, Pourhoseini M. To explain the strategic theory: protect the health with homologous and Treatment with contrasting in Traditional Iranian Medicine. J Islam Iran Tradit Med 2018;8(4):477-84. Link
12. Esmeli S, Falahi F, Noormohammadi GH. Presentation of Razavi dietary pattern on foundation of Resaleh Zahabieh of Imam Reza (AS). J Islam Iran Tradit Med 2012;3(3):275-84. Link
13. Avicenna I. Al-Qanun fi al-Teb (The law of Medicine). Beirut, Lebanon: Institute Dare al'Ehya al-Toras; 2005. P. 4. Link
14. Mojahedi M, Alipour A, Saghebi R, Mozaffarpur SA. The relationship between Mizaj and its indices in Persian Medicine. Iran Red Crescent Med J 2018;20(5):e57820. DOI: 10.5812/ircmj.57820 [DOI:10.5812/ircmj.57820]
15. Mojahedi M, Naseri M, Majdzadeh R, Keshavarz M, Ebadini M, Nazem E, et al. Reliability and validity assessment of Mizaj questionnaire: a novel self-report scale in Iranian traditional medicine. Iran Red Crescent Med J 2014;16(3):e15924. DOI: 10.5812/ircmj.15924 [DOI:10.5812/ircmj.15924]
16. Qharashi AH. Description of the general law: description of the law. Mashhad: Ferdowsi University Mashhad; 1643. P. 80. Link
17. Shirazi Qmim MT. Tohfeye Saadiyeh book: (Explanation of the generalities of the law). Tehran: Institute of Medical History, Islamic and Complementary Medicine Studies, Iran University of Medical Sciences; 2008. Link
18. Arzani HM. Mofarah al'gholob. Tehran: Jafari Publications; 2015. Link
19. Nouri F, Naseri M, Esfahani M, Mohammadi Farsani G, Abdi S, Faghihzadeh S, et al. Presentation of specific dietary intervention based on Traditional Persian Medicine for the treatment of cold and wet mal-temperament. Daneshvar Med 2020;25(5):63-70. Link

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.