دوره 16، شماره 6 - ( شهریور 1401 )                   جلد 16 شماره 6 صفحات 529-516 | برگشت به فهرست نسخه ها


XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Nilghaz M, Mahdavi-Ourtakand M, Noorbakhsh F. Antibacterial Activity of Cinnamomum Zeylanicum Essential Oil Against Methicillin-resistant Staphylococcus Aureus Strains Isolated From Skin Lesions In Patients With Psoriasis. Qom Univ Med Sci J 2022; 16 (6) :516-529
URL: http://journal.muq.ac.ir/article-1-3499-fa.html
نیلقاز مریم، مهدوی اورتاکند معصومه، نوربخش فاطمه. اثر اسانس دارچین علیه استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی سیلین جداشده از ضایعات پوستی در بیماران مبتلا به پسوریازیس. مجله دانشگاه علوم پزشکی قم. 1401; 16 (6) :516-529

URL: http://journal.muq.ac.ir/article-1-3499-fa.html


1- گروه میکروبیولوژی، دانشکده علوم زیستی، واحدورامین-پیشوا، دانشگاه آزاد اسلامی، ورامین، ایران.
2- گروه زیست‌شناسی، دانشکده علوم زیستی، واحدورامین-پیشوا، دانشگاه آزاد اسلامی، ورامین، ایران. ، masumehmahdavi@gmail.com
متن کامل [PDF 5648 kb]   (242 دریافت)     |   چکیده (HTML)  (877 مشاهده)
متن کامل:   (262 مشاهده)
مقدمه
پسوریازیس یک اختلال ایمنی شایع وابسته به لنفوسیت تی است که با پلاک‌های قرمز، ضخیم و پوسته‌های نقره‌ای مشخص می‌شود و شایع‌ترین بیماری اتوایمیون است که باتوجه‌به مدت زمان طولانی درگیری، هزینه زیادی برای بیمار دربر خواهد داشت [1]. علت دقیق این بیماری شناخته شده نیست. بنابراین هنوز درمانی قطعی برای آن وجود ندارد و تنها از درمان علامتی برای افراد مبتلا به آن استفاده می‌‌شود، ازاین‌رو اگر بتوان عامل پاتوفیزیولوژیک اصلی را در این زمینه شناسایی کرد، احتمال درمان طولانی‌مدت بیماری و جلوگیری از عود آن افزایش خواهد یافت [2]. هرچند پسوریازیس بیشتر یک بیماری خودایمنی درنظر گرفته می‌شود، اما مطالعات اخیر نقش مهم باکتری‌ها را در شروع و پیشرفت این بیماری نشان می‌دهند. عوامل محیطی مختلفی سبب ایجاد یا بدتر شدن پسوریازیس می‌شوند که در این میان داروها و عفونت‌های میکروبی اهمیت بیشتری دارند.
عوامل میکروبی با کلونیزاسیون در سطح پوست و مخاط باعث تغییر مسیر این بیماری می‌شوند. میکروارگانیسم‌ها نیز ازطریق تولید توکسین‌ها و سوپرآنتیژن‌های مختلف٬ باعث بدتر شدن این بیماری می‌شوند. اصلاح سیستم ایمنی این افراد و همین‌طور مصرف دُزهای آنتی‌بیوتیک‌ها می‌تواند باعث کاهش رشد میکروارگانیسم‌ها و بهتر شدن وضعیت بیماران شود [3]. ازجمله عوامل میکروبی متعددی که در ایجاد یا پیشرفت این بیماری مؤثر هستند، می‌توان به قارچ‌هایی مانند مالاسزیا و کاندیدا آلبیکنس و باکتری‌هایی مانند استرپتوکوکوس پیوژنز، استافیلوکوکوس اورئوس، انتروکوکوس فکالیس و سودوموناس آئروزینوزا اشاره کرد.
استافیلوکوکوس اورئوس، باکتری گرم مثبتی است که مهم‌ترین عامل ایجاد عفونت در پوست است و بیش از 80 درصد در بینی و پوست کلونیزه می‌شود. کلونیزاسیون استافیلوکوک یک مرحله ضروری در طی بیماری‌زایی محسوب می‌شود که ممکن است ماه‌ها تا سال‌ها باقی بماند [4]. مطالعات نشان می‌دهند ارتباط معناداری بین میزان کلونیزاسیون استافیلوکوک اورئوس در افراد مبتلا به پسوریازیس و افراد کنترل وجود دارد و میزان کلونیزاسیون استافیلوکوک اورئوس در ضایعات پوستی افراد مبتلا به پسوریازیس بیشتر از پوست نواحی بدون ضایعه این افراد است [5]. توانایی اتصال استافیلوکوک اورئوس، پروتئین‌های پلاسما و پروتئین‌های ماتریکس خارج سلولی٬ فاکتور مهمی در پاتوژنز این بیماری است. این باکتری، مولکول‌ها یچسبنده سطحی تولید می‌کند که به پروتئین‌های میزبان مانند فیبرونکتین، فیبرینوژن، کلاژن و لامینیین متصل می‌شوند [6].
 از طرفی با‌توجه‌به گسترش سویه‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک‌ها، سویه‌های استافیلوکوک‌های مقاوم به متی‌سیلین عامل عمده کلونیزاسیون و ایجاد عفونت در زخم‌های حاد و مزمن بافت نرم هستند. بیماران آلوده به استافیلوکوک اورئوس مقاوم به متی‌سیلین در زمان بستری می‌توانند این ارگانیسم را به دیگران نیز انتقال دهند که می‌تواند باعث افزایش خطر عفونت شود [7]. ونکومایسین از آنتی‌بیوتیک‌هایی است که به فراوانی در محیط بیمارستان‌ها و به‌ویژه در درمان عفونت استافیلوکوک‌های مقاوم به متی‌سیلین استفاده می‌شود و در حال حاضر تنها آنتی‌بیوتیک مؤثر بر سویه‌های استافیلوکوک اورئوس مقاوم به متی‌سیلین است [8]. با وجود آن که تاکنون تعداد معدودی از موارد استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به ونکومایسین گزارش شده است، اما احتمال افزایش مقاومت به این آنتی‌بیوتیک در آینده نزدیک وجود دارد که این مسئله مشکل درمان استافیلوکوک اورئوس مقاوم به متی‌سیلین را افزایش خواهد داد. درحال‌حاضر موضوع مقاومت دارویی، عوارض جانبی داروهای شیمیایی و الزامات زیست‌محیطی به‌تدریج موجب افزایش گرایش به استفاده از ترکیبات مؤثر گیاهان در درمان بیماری‌های پوستی شده است [9] و اثر درمانی عصاره برخی از گیاهان مانند انگور اورگن و آلوئه‌ورا در کنترل و درمان پلاک‌های پوستی ناشی از پسوریازیس بررسی و اثبات شده است [10، 11].
گیاه دارچین (با نام علمی Cinammom zaylanicum) گیاهی همیشه سبز هستند که در مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری می‌روید. این گیاه٬ متعلق به تیره برگ‌بو است و قطعات خشک‌شده و نیز کوبیده پوست شاخه‌های قطور این گیاه در غذاها به‌عنوان ادویه و در داروها استفاده می‌شود. اسانس دارچین حاوی ترکیب سینامالدئید است که اثرات ضدقارچی و ضدباکتریایی دارد و در سال‌های اخیر خاصیت ضدباکتریایی عصاره دارچین طی تحقیقات بسیاری به اثبات رسیده است [12]. این مطالعه به‌منظور بررسی اثرضدمیکروبی اسانس دارچین روی سویه‌های استافیلوکوک اورئوس مقاوم به متی‌سیلین جداشده از ضایعات پوستی بیماران مبتلا به پسوریازیس انجام شد تا با شناخت روش‌های درمانی جدید٬ بتواند به بهبودی ضایعات بیماران در مدت زمان کوتاه‌تری کمک کند.
روش بررسی
جمع‏آوری نمونه‏های بالینی و تهیه نمونه استاندارد
در این پژوهش، 140 بیمار مبتلا به پسوریازیس مراجعه‌کننده به بیمارستان شریعتی تهران شرکت داشتند. بیماران کاملاً به طرح انجام‌شده آگاهی داشتند و با رضایت شخصی و بدون توجه به نتیجه به‌دست‌آمده همکاری کردند. پس از اطمینان یافتن از اینکه بیماران از آنتی‌بیوتیک استفاده نکرده‌اند٬ محل نمونه‌برداری با سرم فیزیولوژی شسته شد و بعد از آن با استفاده از سواپ پنبه استریل، از ضایعات پوستی بیماران نمونه‌برداری انجام شد. سپس چک‌لیستی شامل گزینه‌های سن، جنس، مدت شروع بیماری، محل درگیری، درصد درگیری، زمینه فامیلی از بیماران تهیه شد. در این مدت یک متخصص پوست (به‌صورت کلینیکال یا بیوپسی) با تشخیص دادن قطعی پسوریازیس معیار ورود افراد به این مطالعه را مشخص می‌کرد. در این مطالعه، از 140 بیمار مبتلا به پسوریازیس، 50 مرد و 90 زن انتخاب شدند که در بازه سنی حداقل 13 سال و حداکثر 60 سال قرار داشتند.
محل نمونه‌برداری از افراد مورد‌مطالعه بیشتر در نواحی سر و گردن، سر زانو، ناخن و کف دست و پا انجام شد. نمونه‌ها پس از جمع‌آوری، بر محیط بلاد آگار کشت داده شدند و در دمای ۳۷ درجه سانتی‌گراد به‌مدت 24 تا 48 ساعت گرم‌خانه‌گذاری شد. سپس نمونه‌ها در محیط تریپتیک سوی براث به آزمایشگاه منتقل شدند و روی محیط بلادآگار حاوی 5 درصد خون گوسفند کشت داده شد و 24 ساعت در انکوباتور 37 درجه سانتی‌گراد انکوبه شد. سپس با استفاده از تست‌های بیوشیمیایی افتراقی از قبیل رنگ‌آمیزی گرم، تست کاتالاز، تست کواگولاز لوله‌ای و لام، تخمیر قند مانیتول و تست DNAase شناسایی و جداسازی شد.
برای رعایت موازین اخلاقی در پژوهش٬ چک‌لیست‌ها بدون نام بود و اطلاعات بیماران محفوظ نگه داشته شد. ورود به مطالعه نیز کاملاً اختیاری بود.
سنجش فنوتیپی حساسیت آنتی‌بیوتیکی به‌روش دیسک دیفیوژن و شناسایی سویه‌های استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی سیلین
 تعیین حساسیت سویه‌های استافیلوکوکوس اورئوس نسبت به آنتی‌بیوتیک‌ها با استفاده از روش انتشار دیسک دیفیوژن مطابق با دستورالعمل مؤسسه استانداردهای بالینی و آزمایشگاهی انجام شد. تمامی محیط‌های کشت استفاده‌شده از شرکت مرک آلمان تهیه شد. دیسک‌های مورداستفاده در این مطالعه، شامل آنتی‌بیوتیک‌های پنی‌سیلین (10 units)، سفوکسیتین (30 میکروگرم)، جنتامیسین (10 میکروگرم)، اریترومایسین (15 میکروگرم)، تتراسایکلین (30 میکروگرم)، سیپروفلوکسازین  (5 میکروگرم)، تری‌متوپریم-سولفامتوکسازول  (میکروگرم 1.25/23.75)، ریفامپین (15 میکروگرم) (پادتن طب ایران) بودند. برای انجام تست آنتی‌بیوگرام سوسپانسیون باکتری با غلظت نیم مکفارلند تهیه و بر محیط مولر هینتون آگار کشت داده شد و دیسک‌های آنتی‌بیوتیک با فاصله منظم، بر روی آن‌ها قرار گرفت. نمونه استاندارد باکتریایی موردمطالعه در این تحقیق، استافیلوکوکوس اورئوس ATCC 25923 بود که به‌صورت لیوفیلیزه از کلکسیون میکروبی ایران در انستیتیو پاستور خریداری و به‌عنوان کنترل مثبت استفاده شد. پلیت‌ها به‌مدت 16 تا 20 ساعت در دمای 2±35 درجه سانتی‌گراد نگه‌داری شدند. در هر نمونه باکتری این آزمایش 3 بار تکرار شد. بعد از 24 ساعت انکوباسیون، به‌وسیله خط‌کش میلی‌متری٬ قطر هاله‌های عدم رشد باکتری، به‌طور دقیق و در زیر نور اندازه گرفته شد و عدد میانگین هر 3 پلیت (برحسب میلی‌متر) به ‌دست آمد. نتایج حاصل از تحلیل داده‌های حاصل‌شده، هر سویه باکتری به‌صورت مقاوم، حساس و نیمه‌حساس گزارش شد. برای شناسایی فنوتیپی سویه‌های استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی‌سیلین، مطابق پروتکل مؤسسه استانداردهای بالینی و آزمایشگاهی حساسیت نمونه باکتری موردنظر نسبت به آنتی‌بیوتیک سفوکسیتین (30 میکروگرم) در محیط مولر هینتون و براساس قطر هاله ایجاد‌شده در اطراف دیسک بررسی شد. در‌صورتی‌که قطر هاله ایجادشده 22≤ باشد نمونه را حساس و درصورتی‌که قطر هاله 21≥ باشد نمونه مقاوم به آنتی‌بیوتیک درنظر گرفته شد.
استخراج اسانس دارچین و تحلیل ترکیبات تشکیل‌دهنده آن
جهت تهیه اسانس، پوست شاخه گیاه دارچین تهیه شد و پس از تأیید گونه آن ازسوی متخصص سیستماتیک گیاهی، به‌وسیله آسیاب برقی خرد شد و 200 گرم از پودر آن با دستگاه کلونجر به‌مدت 3 ساعت اسانس‌گیری شد. اسانس با سولفات سدیم بدون آب، آب‌گیری و در ظرفی تیره رنگ، دور از نور و در یخچال نگهداری شد. نمونه آماده‌شده با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی گازی توام با طیف‌سنجی جرمی تزریق شد. از‌آنجایی‌که ترکیبات موجود در اسانس‌ها ازنظر وزن مولکولی و قطبیت به‌عنوان مواد فرار شناخته می‌شوند، ازاین‌رو عمل جداسازی و شناسایی ترکیبات متشکله اسانس به‌دست‌آمده با روش کروماتوگرافی گازی توام با طیف‌سنجی جرمی انجام شد. مشخصات و شرایط دستگاه GC:7890A شرکت فن‌آوری‌های آجیلنت، نوع ستون  HP-5MS بـا قطر داخلی ستون 25/0 میلی‌متر، ضخامت فیلم 32/0 میکرومتر و طول ستون 30 متر، گاز حامل هلیوم با سرعت 1 میلی‌متر در دقیقه بود. مشخصات و شرایط دستگاه MS: مدل 5975C شرکت  فن‌آوری‌های آجیلنت، انرژی یونیزاسیون 70 الکترون ولت و دمای یونیزاسیون 240 درجه سانتی‌گراد بود. طیف‌های جرمی به‌دست‌آمده از دستگاه کروماتوگرافی گازی-طیف سنج جرمی با طیف‌های جرمی استاندارد موجود در منابع مقایسه شد. برای تأیید شناسایی‌های انجام‌شده با طیف‌های جرمی، از شاخص بازداری کواتس مطابق GC-MS استفاده شد. برای تهیه استوک ذخیره اسانس از محلول 4 درصد دی‌متیل سولفوکسید استفاده شد. محلول اسانس جهت استریل از فیلترهای میکروبی سر سرنگی 2/0 میکرون عبور داده شد.
تعیین حداقل غلظت بازدارندگی اسانس دارچین و آنتی‌بیوتیک ونکومایسین در سویه‌های استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی سیلین
 این بررسی به‌روش میکرودایلوشن براث انجام شد. در این روش٬ از میکروپلیت 96 خانه‌ای استفاده شد. 100 میکرولیتر از غلظت‌های 256 تا 12/0 میکرولیتر بر میلی‌لیتر از اسانس گیاه دارچین به‌روش سریال دایلوشن تهیه و به یک ردیف از چاهک‌های میکروپلیت 96 تایی افزوده شد. سپس 100 میکرولیتر از سوسپانسیون میکروبی که با نیم مک فارلند برابر شده بود و به‌وسیله محیط کشت مولر هینتون براث به میزان 1 به 100 رقیق شده بود (جهت به‌دست آوردن تعداد CFU/mlد106×1) به هر چاهک افزوده شد. بنابراین در هر چاهک 100 میکرولیتر از اسانس با غلظت‌های مشخص و 100 میکرولیتر از سوسپانسیون میکروبی وجود داشت و حجم نهایی تمام چاهک‌ها 200 میکرولیتر بود. درنهایت میکروپلیت‌ها بر شیکر (rpm 250) به‌مدت 1 دقیقه قرار داده شد تا مخلوط کاملاً یکنواخت شود. سپس میکروپلیت‌ها در دمای 35 درجه سانتی‌گراد به‌مدت20- 24 ساعت، انکوبه شد. بعد از 24 ساعت وجود کدورت (در مقایسه با ردیف کنترل) حاکی از رشد باکتری و شفافیت نشان‌دهنده  رشد نکردن باکتری است. پایین‌ترین غلظتی که در آن هیچ‌گونه رشد باکتری مشاهده نشد و فاقد کدورت ناشی از رشد باکتری بود به‌عنوان حداقل غلظت بازدارندگی تعیین شد. تمام مراحل با 3 بار تکرار انجام شد. در این آزمون، به‌منظور کنترل محیط کشت، از محیط کشت خالی (بدون اسانس گیاه دارچین و سوسپانسیون میکروبی) استفاده شد. برای کنترل زمینه نیز از اسانس گیاه دارچین و محیط کشت (بدون سوسپانسیون میکروبی) استفاده شد. یک چاهک هم به‌منزله کنترل دی‌متیل سولفوکسید (محیط کشت و سوسپانسیون میکروبی به همراه 4 درصد دی‌متیل سولفوکسید) درنظر گرفت شد. همچنین سوسپانسیون میکروبی و محیط کشت بدون اسانس دارچین به‌عنوان کنترل مثبت درنظر گرفته شد. حداقل غلظت بازدارندگی آنتی‌بیوتیک ونکومایسین نیز به همین روش تعیین شد. داده‌های جمع‌آوری‌شده در نسخه 21 نرم‌افزار آماری SPSS با استفاده از آزمون کای‌دو و تی‌تست تحلیل شد. سطح معناداری نیز کمتر از 05/0 درنظر گرفته شد.
یافته‌ها
نتایج تعیین حساسیت آنتی‌بیوتیکی و شناسایی سویه‌های استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی‌سیلین جداشده از بیماران مبتلا به پسوریازیس
از میان ۱40 بیمار مطالعه‌شده در این تحقیق، پس از انجام تست‌های تشخیصی (جدول شماره 1)، 61 نفر (57/43 درصد) از بیماران آلوده به باکتری استافیلوکوکوس اورئوس بودند. از مجموع 140 بیمار مبتلا به پسوریازیس بررسی‌‌شده در این تحقیق، پس از انجام تست حساسیت به دیسک سفوکسیتین، 20 نفر (28/14درصد) آلوده به باکتری استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی سیلین بودند و از این میان 11 نفر زن و 9 نفر مرد بودند که در بازه سنی 14 تا 59 سال قرار داشتند. از بین نواحی نمونه‌برداری‌شده ازنظر میزان آلودگی به باکتری استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی‌سیلین، بیشترین میزان آلودگی در ناحیه سر و گردن (30 درصد) وجود داشت (جدول شماره 2)، اما نتایج حاصل از آزمون‌های آماری نشان داد ارتباط معناداری بین جنسیت، محل نمونه‌گیری و سن بیماران آلوده به استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی سیلین وجود ندارد.
پس از انجام تست مقاومت آنتی‌بیوتیکی استافیلوکوکوس اورئوس و تطبیق دادن آن با جدول مؤسسه استانداردهای بالینی و آزمایشگاهی باکتری‌های حساس و مقاوم به آنتی‌بیوتیک‌ها شناسایی شدند. مطابق نتایج به‌دست آمده٬ بیشترین مقاومت آنتی‌بیوتیکی سویه‌های استافیلوکوکوس اورئوس موردبررسی به‌ترتیب مربوط به آنتی‌بیوتیک‌های پنی‌سیلین 71/85 درصد و کمترین مقاومت در کلرامفنیکل 85/2 درصد گزارش شد (تصویر شماره 1).
 نتایج تحلیل ترکیبات تشکیل‌دهنده اسانس دارچین
تحلیل ترکیبات موجود در اسانس دارچین توسط دستگاه GC-MS انجام شد. طیف‌های مربوط به هر ترکیب تفسیر و ترکیبات عمده تشکیل‌دهنده اسانس شناسایی شدند. کروماتوگرام حاصل از تحلیل اسانس دارچین، ترکیبات موجود و درصد آن به‌ترتیب در تصویر شماره 2 و جدول شماره 3 نشان داده شده است. بیشترین ترکیب اسانس دارچین را، سینامالدهید با 122/93 درصد، تشکیل می‌دادند.

نتایج بررسی حداقل غلظت بازدارندگی اسانس دارچین و نکومایسین
پس از شناسایی 20 سویه استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی سیلین، این سویه‌ها ازنظر تأثیر اسانس دارچین بررسی شدند و با غلظت بازدارندگی آنتی‌بیوتیک ونکومایسین مقایسه شدند (جدول شماره 4). براساس استاندارد مؤسسه استانداردهای بالینی و آزمایشگاهی تمام سویه‌های استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی سیلین موردبررسی در این آزمایش، به آنتی‌بیوتیک ونکومایسین حساس بودند و غلظت بازدارندگی آن‌ها کمتر از 2 میکروگرم بر میلی‌لیتر بود. غلطت بازدارندگی اسانس دارچین برای 20 سویه موردمطالعه بین
  5/0-8 میکرولیتر بر میلی‌لیتر  به ‌دست آمد.
بحث
پسوریازیس یک بیماری مزمن و التهابی پوستی است که با ضایعات پوشیده‌شده از پوسته‌های نقره‌ای سفید مرده پوست مشخص می‌شود. این بیماری خودایمنی زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن پیام‌های معیوبی می‌فرستد که منجر به افزایش سرعت چرخه رشد سلول‌های پوست می‌شود [13]. یکی از عوامل میکروبی که می‌توانند در پیشرفت این بیماری مؤثر باشند باکتری استافیلوکوک اورئوس است. در این بیماران، بینی و دست‌ها به‌عنوان مخزن مهمی برای انتقال استافیلوکوک اورئوس به پوست ضایعه‌دار خود بیمار و سایر افراد مبتلا عمل می‌کنند [14]. کلونیزاسیون پلاک‌های پوستی و بینی به‌وسیله استافیلوکوک اورئوس در ۶۰ درصد از بیماران مبتلا به پسوریازیس گزارش شده است، درحالی‌که تنها ۵ تا ۳۰ درصد از افراد با پوست سالم، ناقل آن هستند. این کلونیزاسیون٬ باعث افزایش عفونت در خود بیمار می‌شود و از طرفی به‌دلیل ماهیت پوسته‌ریزی بیماری منبعی برای انتشار عفونت است [15]. در مطالعه حاضر از مجموع 140 بیمار مبتلا به پسوریازیس بررسی شده در این تحقیق، 61 نفر (57/43 درصد) از بیماران آلوده به باکتری استافیلوکوکوس اورئوس بودند و از این تعداد، 20 نفر (28/14 درصد آلوده به باکتری استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی سیلین بودند که در این میان 11 نفر زن و 9 نفر مرد بودند و در بازه سنی حداقل 13 تا 59 سال قرار داشتند. از بین نواحی نمونه‌برداری‌شده ازنظر میزان آلودگی به باکتری استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی‌سیلین، بیشترین میزان آلودگی در ناحیه سر و گردن (30 درصد) وجود داشت. براساس نتایج به‌دست آمده از این تحقیق ارتباط معناداری بین جنسیت، محل نمونه‌گیری و سن در بیماران آلوده به باکتری استافیلوکوکوس اورئوس وجود نداشت. در گذشته تصور می‌کردند شیوع این بیماری در زنان بیشتر باشد؛ اما امروزه مطالعات نشان داده‌اند که شیوع آن در هر دو جنس یکسان است. بیماری بیشتر در سنین  ۱۶ تا ۲۲ سالگی و  ۵۷ تا۶۰ سالگی دیده می‌شود. میانگین سنی ایجاد بیماری در مردان و زنان متفاوت است. به‌طور کلی، پسوریازیس در هر نقطه‌ای از بدن می‌تواند مشاهده شود اما مناطقی از بدن که معمولاً بیشتر تحت تأثیر قرار می‌گیرند پشت ساعد، ساق پا و پوست سر هستند [16]. ان جی و همکارانش در سال 2020 در مطاعه‌ای میزان کلونیزاسیون استافیلوکوکوس اورئوس در بیماران مبتلا به پسوریازیس را بررسی کردند. نتایج این مطالعه نشان داد که بیماران مبتلا به پسوریازیس در مقایسه با افراد سالم در معرض خطر بیشتری برای کلونیزاسیون استافیلوکوک مقاوم به متی‌سیلین هستند [17]. همچنین شهیدی دادرس و همکارانش مطالعه‌ای با هدف تعیین فراوانی ناقلین استافیلوکوک اورئوس در مبتلایان به پسوریازیس مراجعه‌کننده به درمانگاه‌های پوست دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی انجام دادند. از 100 بیمار مبتلا به پسوریازیس، 42 نفر زن و 58 نفر مرد بودند درمجموع 42 نفر٬ حداقل در یک ناحیه ناقل استافیلوکوک اورئوس بودند. در این مطالعه تفاوت آماری معناداری بین دو گروه ناقل و غیرناقل استافیلوکوک اورئوس ازنظر شدت بیماری وجود نداشت [6].
نتایج حاصل از مطالعه حاضر نشان داد که الگوی مقاومت آنتی‌بیوتیکی به آنتی‌بیوتیک‌های رایج در درمان بالا بود. استافیلوکوک‌ها به‌دلیل استفاده بی‌رویه از آنتی‌بیوتیک‌ها، وجود توانایی بالا در تبادلات ژنتیکی و حضور انواع پلاسمیدهای مقاومتی به بسیاری از آنتی‌بیوتیک‌های رایج به درمان مقاومت نشان می‌دهند. استافیلوکوکوس اورئوس‌های موردمطالعه در این تحقیق، بیشترین مقاومت را نسبت به پنی‌سیلین نشان دادند. مقاومت استافیلوکوک‌ها نسبت به پنی‌سیلین نیز به‌علت تولید آنزیم بتالاکتاماز در حال افزایش است و نشان می‌دهد آنتی‌بیوتیک پنی‌سیلین دیگر تأثیری در کنترل عفونت‌های ناشی از این سویه‌ها ندارد. میزان بالایی از این مقاومت در مطالعات قبلی نیز گزارش شده است [15، 18]. مقاومت به متی‌سیلین و سایر پنی‌سیلین‌های مقاوم به پنی‌سیلیناز به‌دلیل اپرون mec است. این اپرون، بخشی از کاست کروموزومی استافیلوکوکی
 است. ژن mecA، پروتئین متصل‌شونده به پنی‌سیلین با نام PBP2a را کد می‌کند که میل پیوندی پایینی برای آنتی‌بیوتیک‌های بتالاکتام دارد. روتئین های متصل شونده به پنی‌سیلین در ساخت‌وساز دیواره سلولی باکتریایی نقش دارند. از‌این‌رو، وجود چنین پروتئین جدیدی تحت‌تأثیر آنتی‌بیوتیک نخواهد بود و باکتری به راحتی به زندگی خود ادامه می‌دهد. این سویه‌ها استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی سیلین بوده است و برای درمان آن‌ها از آنتی‌بیوتیک دیگری به نام ونکومایسین استفاده می‌شود [8].
حضور سویه‌های استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی سیلین در بیماران مبتلا به عفونت‌های پوستی ناشی از استافیلوکوکوس اورئوس در بیمارستان٬ افزایش احتمال خطر ایجاد عفونت‌های شدید پوستی ناشی از استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی سیلین در بیماران بستری را مطرح می‌سازد. باتوجه‌به اینکه ونکومایسین درحال‌حاضر تنها داروی درمان در استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی سیلین است و در مطالعه حاضر نیز، سویه‌های استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی‌سیلین، در برابر آنتی‌بیوتیک ونکوماسین حساسیت نشان دادند، اما استفاده نامناسب و بی‌رویه از این آنتی‌بیوتیک در سال‌های آینده ممکن است سبب افزایش مقاومت میکروبی نسبت به آن شود، همان‌طور که برخی مطالعات وجود سویه‌های مقاوم در برابر ونکومایسین نشان می‌دهد که این مسأله می‌تواند هشداری برای جامعه پزشکی باشد [19]. ازاین‌رو در تحقیق حاضر، سعی شده است تا راهی مناسب برای غلبه بر بروز احتمالی این مشکل پیدا شود. یکی از راه‌کارهای امیدبخش برای حذف میکروارگانیسم‌های مقاوم به دارو استفاده از ترکیبات مؤثره گیاهان است. در این بررسی، اثرات ضدباکتریایی اسانس دارچین علیه سویه‌های استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی سیلین بررسی شد و غلظت بازدارندگی آن بین
 25/0-8 میکرولیتر بر میلی‌لیتر به ‌دست آمد. ترکیبات مؤثره اسانس دارچین با استفاده از آنالیزGC- MS تعیین شد و بیشترین ترکیبات این اسانس را، سینامآلدئید با 122/93 درصد، تشکیل می‌دادند. نتایج حاصل از بررسی ترکیب شیمیایی اسانس دارچین در مطالعه حاضر با سایر بررسی‌های صورت‌گرفته در این راستا همخوانی داشت[20، 21]. مطالعات نشان می‌دهد اسانس دارچین علیه طیف وسیعی از میکروارگانیسم‌ها ازجمله استافییلوکوکوس اورئوس، استرپتوکوکوس پیوژنز، استرپتوکوکوس پنومونیه، انتروکوکوس فکالیس، انتروکوکوس فاسیوم، سودوموناس آئروژینوزا، باسیلوس سرئوس، اسینتوباکتربومانی، اشرشیاکلی، کلبسیلا پنومونیه، سالمونلا تیفی موریوم، لیستریا مونوسیتوژنز و کاندیدیا آلبیکنس مؤثر است [22]. مطالعه پَنگ و همکارانش در سال 2021 نشان داد که مکانیسم ملکولی اثر ضدمیکروبی سینامآلدئید ازطریق ایجاد اختلال در مسیرهای بیوسنتز فسفاتیدیل گلیسرول و فسفاتیدیل اتانول آمین است که منجر به اختلال در یکپارچگی غشای سلول استافیلوکوکوس اورئوس می‌شود [23]. بررسی ترکیبات دارچین نشان می‌دهد کـه اسانس این گیاه به‌دلیل داشتن سینام آلدهید و ترکیبات ترپنی خاصیت آنتی‌اکسیدانی قوی دارد، همچنین ضددرد٬ آرام‌بخش و ضدالتهابی است [24].
بُنا و همکارانش در سال 2019 اثر مهاری دوازده اسانس مختلف (برگ‌بو، انیسون، پونه کوهی، ریحان، اسطوخودوس، نعناع، رزماری، درخت چای، ترنج، گریپ‌فروت، زنجبیل و مرزه) و آنتی‌بیوتیک وانکومایسین علیه استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی‌سیلین جداشده از ضایعات پوستی را بررسی کردند. نتایج نشان داد که از 44 سویه استافیلوکوکوس اورئوس، 41 درصد از آن‌ها مقاوم به متی‌سیلین بودند. از بین اسانس‌های بررسی‌شده ریحان، پونه کوهی و مرزه اثر بازدارندگی قوی‌تری بر رشد استافیلوکوکوس اورئوس در مقایسه با وانکومایسین نشان دادند [25].
 کویاتکوفسکی و همکارانش اثر اسانس گیاه نعناع هندی، زیره سیاه و شمعدانی را علیه سویه‌های استافیلوکوکوس اورئوس جدا‌شده از ضایعات پوستی مطالعه کردند. تمامی اسانس‌ها٬ فعالیت ضدباکتریایی بر استافیلوکوکوس اورئوس جداشده از ضایعات پوستی بیماران مبتلا به عفونت‌های پوستی را نشان دادند [26]. رای و همکارانش در سال 2020 اثر اسانس اسطوخودوس
و اجزای اصلی آن لینالول و لینالیل استات را در برابر التهاب پوستی پسوریازیس بررسی کردند. نتایج این مطالعه اثربخشی اسانس این گیاه در برابر پسوریازیس را به‌دلیل داشتن اثرات ضدالتهابی اثبات کرد [27]. گوا و همکارنش در سال 2022 از اثر ضدالتهابی کورکومین برای درمان موضعی پسوریازیس استفاده کردند و برای تأثیر بیشتر دارو در درمان این بیماری، از سیستم تحویل دارو توسط اتوزوم‌ها بهره بردند. نتایج نشان داد کورکومین به‌دلیل داشتن اثرات ضدالتهابی و ضدمیکروبی می‌تواند در کنترل ضایعات پوستی ناشی از پسوریازیس مؤثر باشد [28]. همچنین در مطالعه دیگری داروی بربرین که از عصاره گیاه زرشک استخراج شده بود روی ضایعات پوستی بیماران مبتلا به پسوریازیس بررسی شد. نتایج نشان داد که کرم موضعی حاوی بربرین منجر به کاهش ضایعات پوستی ناشی از پسوریازیس شد [29].
 داروهای با منشأ گیاهی به‌ویژه گیاهانی که عصاره آن‌ها حاوی ترکیبات ضدالتهابی، ضدمیکروبی و آنتی‌اکسیدانی هستند در درمان بیماری‌هایی مانند درماتیت آتوپیک و پسوریازیس مفید به‌نظر می‌رسند [30]. اسانس دارچین علاوه بر داشتن اثرات ضدمیکروبی، به‌دلیل داشتن اثرات ضدالتهابی می‌تواند داروی مؤثری در کنترل و درمان ضایعات پوستی پسوریازیس و عفونت‌های ناشی از آن باشد و در بخشی از فرمولاسیون دارویی در پمادها و ژل‌های موضعی استفاده شود.
نتیجه‌گیری
در مطالعه حاضر مشخص شد که میزان کلونیزاسیون استافیلوکوکوس اورئوس در پوست بیماران مبتلا به پسوریازیس (57/43 درصد) است که 28/14درصد از آن‌‌ها مقاوم به متی‌سیلین هستند. براساس نتایج این مطالعه، استفاده از اسانس گیاه دارچین باتوجه‌به اثرات ضدمیکروبی می‌تواند در کنترل و درمان بیماران پسوریازیس با استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی سیلین کلونیزه‌شده در پوست مؤثر باشد و مانع از انتشار عفونت -که به‌دلیل ماهیت پوسته‌ریزی در این بیماری وجود دارد- شود. مطالعات بالینی جهت تأیید اثر درمانی اسانس گیاه دارچین پیشنهاد می‌شود.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
این مطالعه مورد تأیید کمیته اخلاق دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین-پیشوا است و شناسه مصوبه اخلاق در پژوهش آن IR.IAU.VARAMIN.REC.1396.3 است.
حامی مالی
این مقاله برگرفته از پایان‌نامه خانم مریم نیلقاز دانشجوی کارشناسی ارشد رشته میکروبیولوژی است که در دانشکده علوم زیستی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین-پیشوا و با هزینه شخصی نویسنده اول انجام شده است.
مشارکت نویسندگان
نوشتن-بررسی و ویرایش، مفهوم‌سازی، منابع و نظارت: معصومه مهدوی اورتاکند؛ نوشتن-پیش‌نویس اصلی، روش‌شناسی و تأمین بودجه: مریم نیلقاز؛ تحقیقات: معصومه مهدوی اورتاکند و فاطمه نوربخش.
تعارض منافع
بنابر اظهار نویسندگان، این مقاله تعارض منافع ندارد.

 
نوع مطالعه: مقاله پژوهشي | موضوع مقاله: میکروب شناسی
دریافت: 1401/4/3 | پذیرش: 1401/6/2 | انتشار: 1401/6/10

فهرست منابع
1. Taheri Sarvtin M, Hedayati MT, Ayatollahi Mosavi SA, Afsarian MH. [An overview on the role of microbial agents in psoriasis (Persian)]. J Mazandaran Univ Med Sci 2013; 22(98):364-85. [Link]
2. Traub M, Marshall K. Psoriasis--pathophysiology, conventional, and alternative approaches to treatment. Altern Med Rev. 2007; 12(4):319-30. [Link]
3. Wang WM, Jin HZ. Skin microbiome: An actor in the pathogenesis of psoriasis. Chin Med J (Engl). 2018; 131(1):95-8. [DOI:10.4103/0366-6999.221269] [PMID] [PMCID] [DOI:10.4103/0366-6999.221269]
4. Atefi N, Noorbakhsh S, Ghavidel Darestani S, Tabatabaei A, Rezaee M. The rise of staphylococcal super antigens in psoriatic patients: A case-control study. Jundishapur J Microbiol. 2014; 7(5):e9912. [DOI:10.5812/jjm.9912] [PMID] [PMCID] [DOI:10.5812/jjm.9912]
5. Balci DD, Duran N, Ozer B, Gunesacar R, Onlen Y, Yenin JZ. High prevalence of Staphylococcus aureus cultivation and superantigen production in patients with psoriasis. Eur J Dermatol. 2009; 19(3):238-42. [DOI:10.1684/ejd.2009.0663] [PMID] [DOI:10.1684/ejd.2009.0663]
6. Shahidi Dadras M, Toosi P, Sarrafi-rad N, Kavand S, Mahmoud Robati R. Staphylococcus aureus carriage in patients with psoriasis. Pajoohande. 2009; 14(2):89-92. [Link]
7. Khalili H, Najar-Peerayeh S, Mahrooghi M, Mansouri P, Bakhshi B. Methicillin-resistant Staphylococcus aureus colonization of infectious and non-infectious skin and soft tissue lesions in patients in Tehran. BMC Microbiol. 2021; 21(1):282. [DOI:10.1186/s12866-021-02340-w] [PMID] [PMCID] [DOI:10.1186/s12866-021-02340-w]
8. Shariati A, Dadashi M, Moghadam MT, Van Belkum A, Yaslianifard S, Darban-Sarokhalil D. Global prevalence and distribution of vancomycin resistant, vancomycin intermediate and heterogeneously vancomycin intermediate Staphylococcus aureus clinical isolates: A systematic review and meta-analysis. Sci Rep. 2020; 10(1):12689. [DOI:10.1038/s41598-020-69058-z] [PMID] [PMCID] [DOI:10.1038/s41598-020-69058-z]
9. Kianbakht S. [Medicinal plants used in treatment of noninfectious skin diseases: A systematic review (Persian)]. J Med Plants. 2012; 11(44):25-54. [Link]
10. Gulliver WP, Donsky HJ. A report on three recent clinical trials using Mahonia aquifolium 10% topical cream and a review of the worldwide clinical experience with Mahonia aquifolium for the treatment of plaque psoriasis. Am J Ther. 2005; 12(5):398-406. [DOI:10.1097/01.mjt.0000174350.82270.da] [PMID] [DOI:10.1097/01.mjt.0000174350.82270.da]
11. Paulsen E, Korsholm L, Brandrup F. A double-blind, placebo-controlled study of a commercial Aloe vera gel in the treatment of slight to moderate psoriasis vulgaris. J Eur Acad Dermatol Venereol. 2005; 19(3):326-31. [DOI:10.1111/j.1468-3083.2004.01186.x] [PMID] [DOI:10.1111/j.1468-3083.2004.01186.x]
12. Vasconcelos NG, Croda J, Simionatto S. Antibacterial mechanisms of cinnamon and its constituents: A review. Microb Pathog. 2018; 120:198-203. [DOI:10.1016/j.micpath.2018.04.036] [PMID] [DOI:10.1016/j.micpath.2018.04.036]
13. Elfatoiki FZ, El Azhari M, El Kettani A, Serhier Z, Othmani MB, Timinouni M, et al. Psoriasis and staphylococcus aureus skin colonization in Moroccan patients. Pan Afr Med J. 2016; 23:33. [PMID] [PMCID]
14. Fagheei-Aghmiyuni Z, Khorshidi A, Soori T, Moniri R, Mousavi SGA. [Antibiotic susceptibility pattern and the prevalence of Staphylococcus aureus isolated from skin and soft tissue in Tehran Razi skin hospital (2014-15) (Persian)]. FEYZ. 2017; 21(2):188-96. [Link]
15. Alikhani A, Rezaeinia S. [Prevalence of nasal colonization of CA-MRSA in healthy individuals and its antimicrobial susceptibility pattern (Persian)]. J Mazandaran Univ Med Sci. 2020; 30(183):84-91. [Link]
16. Tomi NS, Kränke B, Aberer E. Staphylococcal toxins in patients with psoriasis, atopic dermatitis, and erythroderma, and in healthy control subjects. J Am Acad Dermatol. 2005; 53(1):67-72. [DOI:10.1016/j.jaad.2005.02.034] [PMID] [DOI:10.1016/j.jaad.2005.02.034]
17. Ng CY, Huang YH, Chu CF, Wu TC, Liu SH. Risks for staphylococcus aureus colonization in patients with psoriasis: A systematic review and meta-analysis. Br J Dermatol. 2017; 177(4):967-77. [DOI:10.1111/bjd.15366] [PMID] [DOI:10.1111/bjd.15366]
18. Abdi P, Mahdavi Ourtakand M, Honarmand Jahromy S. The effect of matricaria chamomilla alcoholic extract on phenotype detection of efflux pumps of methicillin resistant staphylococcus aureus (MRSA) isolated from skin lesions. Iran J Med Microbiol. 2019; 13(3):220-31. [DOI:10.30699/ijmm.13.3.220] [DOI:10.30699/ijmm.13.3.220]
19. Ghahremani M, Jazani NH, Sharifi Y. Emergence of vancomycin-intermediate and -resistant staphylococcus aureus among methicillin-resistant S. aureus isolated from clinical specimens in the northwest of Iran. J Glob Antimicrob Resist. 2018; 14:4-9. [DOI:10.1016/j.jgar.2018.01.017] [PMID] [DOI:10.1016/j.jgar.2018.01.017]
20. El-Baroty GS, Abd El-Baky HH, Farag RS, Saleh MA. Characterization of antioxidant and antimicrobial compounds of cinnamon and ginger essential oils. Afr J Biochem Res Rev. 2010; 4(6):167-74. [Link]
21. Alizadeh Behbahani B, Falah F, Lavi Arab F, Vasiee M, Tabatabaee Yazdi F. Chemical composition and antioxidant, antimicrobial, and antiproliferative activities of cinnamomum zeylanicum bark essential oil. Evid Based Complement Alternat Med. 2020; 2020:5190603. [DOI:10.1155/2020/5190603] [PMID] [PMCID] [DOI:10.1155/2020/5190603]
22. Kumar S, Kumari R. Cinnamomum: Review article of essential oil compounds, ethnobotany, antifungal and antibacterial effects. Open Access J Sci. 2019; 3(1):13-6. [DOI:10.15406/oajs.2019.03.00121] [DOI:10.15406/oajs.2019.03.00121]
23. Pang D, Huang Z, Li Q, Wang E, Liao S, Li E, et al. Antibacterial mechanism of cinnamaldehyde: Modulation of biosynthesis of phosphatidylethanolamine and phosphatidylglycerol in staphylococcus aureus and escherichia coli. J Agric Food Chem. 2021; 69(45):13628-36. [DOI:10.1021/acs.jafc.1c04977] [PMID] [DOI:10.1021/acs.jafc.1c04977]
24. Dashti-Rahmatabadi M, Vahidi Merjardi A, Pilavaran A, Farzan F. [Antinociceptive effect of cinnamon extract on formalin induced pain in rat (Persian)]. J Shahid Sadoughi Univ Med Sci. 2009; 17(2):190-99. [Link]
25. Bona E, Massa N, Novello G, Pavan M, Rocchetti A, Berta G, et al. Essential oil antibacterial activity against methicillin-resistant and-susceptible Staphylococcus aureus strains. Microbiol Res. 2019; 10(1):8331. [DOI:10.4081/mr.2019.8331] [DOI:10.4081/mr.2019.8331]
26. KwiatKwiatkowski P, Mnichowska-Polanowska M, Pruss A, Dzięcioł M, Masiuk H. Activity of essential oils against Staphylococcus aureus strains isolated from skin lesions in the course of staphylococcal skin infections. Herba Polonica. 2017; 63(1):43-52. [DOI:10.1515/hepo-2017-0004] [DOI:10.1515/hepo-2017-0004]
27. Rai VK, Sinha P, Yadav KS, Shukla A, Saxena A, Bawankule DU, et al. Anti-psoriatic effect of Lavandula angustifolia essential oil and its major components linalool and linalyl acetate. J Ethnopharmacol. 2020; 261:113127. [DOI:10.1016/j.jep.2020.113127] [PMID] [DOI:10.1016/j.jep.2020.113127]
28. Guo T, Lu J, Fan Y, Zhang Y, Yin S, Sha X, et al. TPGS assists the percutaneous administration of curcumin and glycyrrhetinic acid coloaded functionalized ethosomes for the synergistic treatment of psoriasis. Int J Pharm. 2021; 604:120762. [DOI:10.1016/j.ijpharm.2021.120762] [PMID] [DOI:10.1016/j.ijpharm.2021.120762]
29. Ghorbani Birgani A, Abedi P, Zare K, Assadpoor S. The effect of berberine on patients with psoriasis. J Arak Uni Med Sci. 2013; 15(8):61-7. [Link]
30. Sondhi S, Singh N, Jindal S. Natural remedies used in the treatment of psoriasis: A short review. Asian J Pharm Res. 2021; 11(1):43-5. [DOI:10.5958/2231-5691.2021.00009.5] [DOI:10.5958/2231-5691.2021.00009.5]

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به مجله دانشگاه علوم پزشکی قم می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق
© 2024 CC BY-NC 4.0 | Qom University of Medical Sciences Journal

Designed & Developed by : Yektaweb