مجله دانشگاه علوم پزشکی قم

زمینه و هدف: در سیستم عصبی، یون کلسیم از طریق کانال‌های متعدد اختصاصی و برخی از گیرنده‌های دیگر مانند NMDA، نقش مهمی در جریان انتقال سیناپسی ایفا می‌کند. یکی از مهم‌ترین عوامل جذب روده‌ای و تنظیم‌کننده یون کلسیم، ویتامین D است. این مطالعه با هدف تعیین تأثیر رژیم‌های غذایی فاقد ویتامین D و حاوی مکمل ویتامین D (کلسیتریول) بر روند انتقال سیناپسی در مدارهای نورونی ناحیه هیپوکامپ انجام شد. روش بررسی: در این مطالعه، ابتدا موش‌های صحرایی نر بالغ جهت ثبت پدیده‌های الکتروفیزیولوژیک در هیپوکامپ انتخاب شدند، و تحت رژیم‌های غذایی نرمال فاقد ویتامین D و حاوی مکمل کلسیتریول قرار گرفتند. سپس محل کولترال‌های شافر و نورون‌های ناحیه CA1 به ترتیب جهت تحریک و ثبت در پاسخ‌های پس‌سیناپسی تحریکی میدانی (EPSP) تعیین گردید. همچنین جهت القای تقویت سیناپسی (LTP)، در EPSP، از الگوی تحریک تتانیک استفاده شد. در ادامه، پاسخ‌ها قبل و پس از تحریک تتانیک ثبت شده و تغییرات در دامنه آنها مورد ارزیابی قرار گرفت. برای مقایسه دامنه قبل و بعد از تحریک تتانیک در گروه‌های مختلف از آزمون تی زوج استفاده گردید، و 05/0p< معنی‌دار در نظر گرفته شد. یافته‌ها: در این بررسی اختلافی در پاسخ‌های پایه بین سه گروه مورد آزمایش وجود نداشت. از سوی دیگر اعمال تحریک تتانیک، اختلاف بین سه گروه را مشخص نمود؛ به‌گونه‌ای‌که در گروه فاقد ویتامین D تقویت مشاهده نشد، ولی در دو گروه دیگر LTP به‌خوبی نشان داده شد. نتیجه‌گیری: طبق نتایج این مطالعه، به‌نظر می‌رسد ویتامین D نقش تعیین‌کننده‌ای در انتقال و تقویت سیناپسی دارد و این نقش به احتمال زیاد از راه تنظیم غلظت یون کلسیم درون سلولی با واسطه مکانیسم‌های مختلف صورت می‌گیرد.