مجله دانشگاه علوم پزشکی قم

زمینه و هدف : آلودگی به شپش سر در مراکز تجمعی مانند مدارس، پادگان‌ها و خوابگاه‌ها به وفور دیده می‌شود، اما در مدارس، به‌ویژه ابتدایی دخترانه در حد قابل‌توجهی بوده است. این پژوهش به‌منظور تعیین شیوع شپش سر و عوامل همراه آن در استان قم صورت گرفت. روش بررسی : این مطالعه به‌ روش توصیفی- مقطعی روی 1725 نفر از دانش‌آموزان دختر استان قم که به روش نمونه‌گیری تصادفی چند مرحله‌ای انتخاب شدند، انجام گرفت. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه و معاینه موی سر از نظر آلودگی به شپش، جمع‌آوری شدند. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از آزمون‌های آماری کای‌ اسکور و رگرسیون لجستیک چند متغیره صورت گرفت، و (05/0>p) سطح معنی‌دار در نظر گرفته شد. یافته‌ها : در بین 1725 دانش‌آموز مورد بررسی، 131 نفر آلوده به پدیکولوزیس بودند (6/7%). همچنین بین محل سکونت، شغل و تحصیلات پدر، میزان تحصیلات مادر، تعداد افراد خانوار، پایه تحصیلی، وجود حمام در منزل، تعداد دفعات استحمام، تعداد دفعات شانه‌زنی، سابقه ابتلا به شپش سر، وجود یا عدم وجود مربی بهداشت در مدرسه، دسترسی یا عدم دسترسی به خدمات بهداشتی- درمانی و ابتلا به پدیکلوزیس، ارتباط معنی‌دار آماری مشاهده گردید (05/0>p)، ولی بین میزان آلودگی به شپش سر با شغل مادر، اندازه موی سر، نوع مدرسه و وضعیت مسکونی، ارتباط معنی‌داری وجود نداشت. نتیجه‌گیری : پدیکولوزیس هنوز هم به‌عنوان یک معضل بهداشتی در جوامع با امکانات زندگی و بهداشت پایین مطرح است. علل شیوع بالای این بیماری در بین دانش‌آموزان اکثر مدارس استان را می‌توان با عواملی مثل نبود مربی بهداشت در مدرسه، عدم دسترسی کافی به خدمات بهداشتی- درمانی، عدم توجه کافی به رعایت بهداشت فردی و سایر عوامل مرتبط دانست.