مجله دانشگاه علوم پزشکی قم

زمینه و هدف: لیشمانیوز جلدی در بسیاری از مناطق ایران به‌عنوان یک معضل عمده بهداشتی محسوب می‌شود، و کانون‌های آن نیز در نقاط مختلف کشور وجود دارد. این مطالعه به‌منظور بررسی ترکیب گونه‌ای مخازن احتمالی بیماری در کانون لیشمانیوز جلدی در روستاهای منتخب بخش مرکزی استان قم انجام شد. روش بررسی: این مطالعه به‌صورت توصیفی - مقطعی بر روی جوندگان (مخازن احتمالی لیشمانیوزها) در سال 1389 در روستاهای انتخابی از دهستان قمرود و قنوات واقع در بخش مرکزی استان قم انجام شد. در این پژوهش جمعاً 46 سر پستاندار کوچک از 5 روستای مورد نظر با استفاده از تله‌های زنده‌گیر صید شدند. اسمیر تهیه‌شده از لاله گوش یا زخم‌های مشکوک روی پوست پس از رنگ‌آمیزی با گیمسا، از نظر وجود اجسام لیشمن مورد بررسی قرار گرفت. در ادامه، بعد از استخراج DNA از اسمیرهای مثبت؛ با استفاده از روش PCR گونه انگل تعیین شد. یافته‌ها: در مجموع 46 سر پستاندار کوچک صید شد، که با استفاده از کلید معتبر تعیین هویت شدند. از این تعداد 31 جونده (4/67%) Meriones libycus، 8 جونده (4/17%) Allactaga elater، 4 جونده (7/8%) Mus musculus، 2 جونده (3/4%) Nesokia indica و 1 (7/2%) Hemiechinus auritus را شامل می‌شد. نتایج  PCRنشان داد یک سر (7/3%) از جوندگان متعلق به گونه M. libycus آلوده به انگلLeishmania major   بوده است. نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه نشان داد لیشمانیوز جلدی شایع در بخش مرکزی استان قم از نوع روستایی بوده و مخزن آن نیز گونه‌ای از جوندگان صحرایی است. بنابراین، مشخص‌شدن نوع بیماری و مخزن آن می‌تواند به مسئولین بهداشتی کمک کند تا راهکارهای مناسب را برای پیشگیری و کنترل آن در منطقه اتخاذ نمایند.