مجله دانشگاه علوم پزشکی قم

زمینه و هدف: فرسودگی شغلی، سندرمی جسمانی- روانی است که باعث فرسودگی بدنی، افسردگی، ‌احساس عدم کارایی، غیبت از کار و ‌کاهش کارآیی می‌شود. استرس کاری به‌عنوان اصلی‌ترین عامل فرسودگی شغلی مطرح است، لذا شناخت استرس‌زاهای ایجادکننده فرسودگی در محیط کار مهم می‌باشد. این مطالعه با هدف بررسی نقش عوامل استرس‌زای محیط کار بر افزایش فرسودگی شغلی کارکنان در یک محیط صنعتی انجام گرفت. روش بررسی: این مطالعه توصیفی - تحلیلی به‌صورت مقطعی بر روی 149 نفر از کارکنان در یک محیط صنعتی در سال 1392 انجام شد. ابزار جمع‌آوری اطلاعات شامل پرسشنامه‌های دمو‌گرافیک، استرس شغلی و فرسودگی شغلی Maslach بود. اطلاعات به‌صورت خوداظهاری نیمه‌نظارتی جمع‌آوری شدند. تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون با سطح اطمینان 95/0 انجام شد. یافته‌ها: در این مطالعه، از نظر ابعاد فرسودگی شغلی، 4/17% دارای مسخ شخصیت متوسط و زیاد، 5/19% خستگی عاطفی متوسط، زیاد و 8/15%عملکرد فردی ضعیفی داشتند. همچنین هیچ فردی در محدوده استرس شغلی شدید قرار نداشت. بین متغیر‌های فردی (ابتلا به بیماری مزمن، حادثه، تحصیلات و سابقه کار) با فرسودگی شغلی، ارتباط معنی‌داری وجود داشت. چهار حیطه استرس شغلی (شامل: ارتباط، تقاضا، نقش و تغییرات) دارای بیشترین تأثیر بر روی افزایش فرسودگی شغلی بودند. نتیجه‌گیری: طبق نتایج این مطالعه، عدم وجود ارتباطات دوستانه در محیط کار، خصوصیات و حجم کار، عدم آشنایی فرد با اهداف سازمان و وظایف خود، همچنین عدم آشنایی فرد از جایگاه نقش خود در سازمان، نحوه سازماندهی کارکنان و تغییرات کار به ترتیب از مهم‌ترین عوامل استرس‌زا بوده که بر ایجاد و افزایش فرسودگی شغلی تأثیرگذارند.