دوره 14، شماره 11 - ( بهمن 1399 )                   جلد 14 شماره 11 صفحات 47-38 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Zarrabi-Ajami S, Zamanian H, Kraskian Mujembari A, Pashang S. Mediating Role of Sense of Coherence in the Relationship of Perceived Stress with Fatigue and Pain in Multiple Sclerosis Patients. Qom Univ Med Sci J 2021; 14 (11) :38-47
URL: http://journal.muq.ac.ir/article-1-3046-fa.html
ضرابی عجمی سمیرا، زمانیان هادی، کراسکیان موجمباری آدیس، پاشنگ سارا. نقش میانجیگری حس انسجام در رابطه بین استرس ادراک‌شده با خستگی و درد در بیماران مالتیپل اسکلروزیس. مجله دانشگاه علوم پزشکی قم. 1399; 14 (11) :38-47

URL: http://journal.muq.ac.ir/article-1-3046-fa.html

نقش میانجیگری حس انسجام در رابطه بین استرس ادراک‌شده با خستگی و درد در بیماران مالتیپل اسکلروزیس
سمیرا ضرابی عجمی1 ، هادی زمانیان* 2، آدیس کراسکیان موجمباری1 ، سارا پاشنگ1
1- گروه روان‌شناسی، دانشکده روان‌شناسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.
2- گروه آموزش و ارتقای سلامت، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم ‌پزشکی قم، قم، ایران. ، zamanian@alumnus.tums.ac.ir
چکیده:   (2560 مشاهده)
زمینه و هدف: خستگی و درد از جمله مشکلات جسمانی بیماران مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس (MS: Multiple Sclerosis) است که تحت تأثیر نظام روان‌شناختی و استرس قرار دارند. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش میانجی‌گر محافظت‌کننده حس انسجام در رابطه بین استرس ادراک ‌شده با خستگی و درد در این بیماران انجام شد.
روش بررسی: پژوهش مقطعی- تحلیلی حاضر در سال 1398 انجام شد. جامعه پژوهش را تمامی بیماران مبتلا به MS عضو انجمن MS شهرهای تهران، قم و کرج تشکیل دادند. نمونه‌گیری به روش در دسترس و به ‌صورت چند مرکزی در مراکز درمان MS شهرهای تهران، قم و کرج انجام شد. در مجموع، 452 شرکت‌کننده با میانگین سنی 36/9±45/38 سال وارد مطالعه شدند. از پرسشنامه‌های جهت‌گیری به زندگی آنتونوفسکی (Antonovsky) (1987) (OLQ-13: Orientation to life questionnaire)، استرس ادراک‌ شده کوهن (Cohen) و همکاران (1983) (PSS: Perceived Stress Scale) و برای شاخص درد و خستگی از مقیاس آنالوگ تصویری هیز و پترسون (Hayes and Patterson) (1921) (VAS-P: Visual Analogue Scale for fatigue and pain & VAS-F) جهت اندازه‌گیری متغیرها استفاده شد. همچنین از ماکروی PROCESS برای SPSS به ‌منظور بررسی اثر میانجی‌گر در سطح اطمینان 95 درصد بهره گرفته شد.
یافته‌ها: درد و خستگی به ‌ترتیب با استرس ‌ادراک ‌شده و حس انسجام، رابطه مثبت و منفی معناداری داشت (001/0>P). حس انسجام توانست حدود یک‌چهارم از اثر کل استرس‌ ادراک ‌شده بر خستگی و درد را کاهش دهد؛ اما نتایج تنها برای خستگی با حضور متغیرهای زمینه‌ای جنسیت، تحصیلات، وضعیت اشتغال و طول مدت بیماری معنادار باقی ماند ((14/0، 01/0)، 07/0-= اثر غیر مستقیم).
نتیجه‌گیری: حس انسجام موجب کاهش اثر استرس ادراک ‌شده بر خستگی در بیماران مبتلا به MS می‌شود؛ اما نقش مؤثری را در رابطه بین استرس ادراک ‌شده و درد ایفا نمی‌کند.
واژه‌های کلیدی: استرس، حس انسجام، خستگی، درد، مالتیپل اسکلروزیس
متن کامل [PDF 813 kb]   (891 دریافت) |   |   متن کامل (HTML)  (1364 مشاهده)  
نوع مطالعه: مقاله پژوهشي | موضوع مقاله: روانشناسی
دریافت: 1399/11/8 | پذیرش: 1399/11/26 | انتشار: 1399/11/10
فهرست منابع
1. 1. Miller A. Handbook of relapsing-remitting multiple sclerosis. Berlin, Germany: Springer; 2017. Link [DOI:10.1007/978-3-319-40628-2]
2. Azami M, YektaKooshali MH, Shohani M, Khorshidi A, Mahmudi L. Epidemiology of multiple sclerosis in Iran: a systematic review and meta-analysis. PLoS One 2019;14(4):e0214738. DOI: 10.1371/journal.pone.0214738 [DOI:10.1371/journal.pone.0214738]
3. Mahdizadeh A, Lokzadeh S, Riyahi A, Hosseini SA, Jalili N. The Investigation of factors affecting the gait of the patients suffering from multiple sclerosis. Arch Rehabil 2019;20(1):64-73. (In Persian) Link [DOI:10.32598/rj.20.1.64]
4. Yilmazer C, Lamers I, Solaro C, Feys P. Clinical perspective on pain in multiple sclerosis. Mult Scler 2020;3:1352458520952015. DOI: 10.1177/1352458520952015 [DOI:10.1177/1352458520952015]
5. Barzegar M, Badihian S, Mirmosayyeb O, Ashtari F, Jamadi M, Emami S, et al. Comparative study of quality of life, anxiety, depression, and fatigue among patients with neuromyelitis optica spectrum disorder and multiple sclerosis: the first report from Iran. Mult Scler Relat Disord 2018;22:161-5. DOI: 10.1016/j.msard.2018.04.009 [DOI:10.1016/j.msard.2018.04.009]
6. Schreurs KM, de Ridder DT, Bensing JM. Fatigue in multiple sclerosis: reciprocal relationships with physical disabilities and depression. J Psychosom Res 2002;53(3):775-81. DOI: 10.1016/s0022-3999(02)00326-4 [DOI:10.1016/S0022-3999(02)00326-4]
7. Van Kessel K, Moss-Morris R. Understanding multiple sclerosis fatigue: a synthesis of biological and psychological factors. J Psychosom Res 2006;61(5):583-5. DOI: 10.1016/j.jpsychores.2006.03.006 [DOI:10.1016/j.jpsychores.2006.03.006]
8. Trojan DA, Arnold D, Collet JP, Shapiro S, Bar-Or A, Robinson A, et al. Fatigue in multiple sclerosis: association with disease-related, behavioural and psychosocial factors. Mult Scler 2007;13(8):985-95. DOI: 10.1177/1352458507077175 [DOI:10.1177/1352458507077175]
9. Nwoke MB, Onuigbo EN, Odo VO. Social support, self-efficacy and gender as predictors of reported stress among inpatient caregivers. Soc Sci J 2017;54(2):115-9. DOI: 10.1016/j.soscij.2016.08.001 [DOI:10.1016/j.soscij.2016.08.001]
10. Turner AP, Alschuler KN. Anxiety is more important than depression in MS - No. Mult Scler 2018;24(4):442-4. DOI: 10.1177/1352458517748477 [DOI:10.1177/1352458517748477]
11. Kale N, Agaoglu J, Tanik O. Neuropsychiatric manifestations in multiple sclerosis: correlation of fatigue and depression with disease progression. Neurol Res 2010;32(2):221-3. DOI: 10.1179/174313209X455664 [DOI:10.1179/174313209X455664]
12. Beier M, Amtmann D, Ehde DM. Beyond depression: predictors of self-reported cognitive function in adults living with MS. Rehabil Psychol 2015;60(3):254-62. DOI: 10.1037/rep0000045 [DOI:10.1037/rep0000045]
13. Eriksson M. The sense of coherence in the salutogenic model of health. In: Mittelmark MB, Sagy S, Eriksson M, Bauer GF, Pelikan JM, Lindstrom B, et al, editors. The handbook of salutogenesis. Berlin, Germany: Springer; 2017. P. 91-6. Link
14. Mittelmark M, Sagy S, Eriksson M, Bauer G, Pelikan J, Lindstrom B, et al. The sense of coherence and its measurement. In: Mittelmark MB, Sagy S, Eriksson M, Bauer GF, Pelikan JM, Lindstrom B, et al, editors. The handbook of salutogenesis. Berlin, Germany: Springer; 2017. P. 97-106. Link [DOI:10.1007/978-3-319-04600-6]
15. Jakovljevic M. Empathy, sense of coherence and resilience: bridging personal, public and global mental health and conceptual synthesis. Psychiatr Danub 2018;30(4):380-4. DOI: 10.24869/psyd.2018.380 [DOI:10.24869/psyd.2018.380]
16. Ytterberg C, Johansson S, Holmqvist LW, von Koch L. Longitudinal variations and predictors of increased perceived impact of multiple sclerosis, a two-year study. J Neurol Sci 2008;270(1-2):53-9. DOI: 10.1016/j.jns.2008.01.014 [DOI:10.1016/j.jns.2008.01.014]
17. Schaefer LM, Poettgen J, Fischer A, Gold S, Stellmann JP, Heesen C. Impairment and restrictions in possibly benign multiple sclerosis. Brain Behav 2019;9(4):e01259. DOI: 10.1002/brb3.1259 [DOI:10.1002/brb3.1259]
18. Broersma F, Oeseburg B, Dijkstra J, Wynia K. The impact of self-perceived limitations, stigma and sense of coherence on quality of life in multiple sclerosis patients: results of a cross-sectional study. Clin Rehabil 2018;32(4):536-45. DOI: 10.1177/0269215517730670 [DOI:10.1177/0269215517730670]
19. Johansson S, Ytterberg C, Hillert J, Widén Holmqvist L, von Koch L. A longitudinal study of variations in and predictors of fatigue in multiple sclerosis. J Neurol Neurosurg Psychiatry 2008;79(4):454-7. DOI: 10.1136/jnnp.2007.121129 [DOI:10.1136/jnnp.2007.121129]
20. Hyphantis TN, Tsifetaki N, Siafaka V, Voulgari PV, Pappa C, Bai M, et al. The impact of psychological functioning upon systemic sclerosis patients' quality of life. Semin Arthritis Rheum 2007;37(2):81-92. DOI: 10.1016/j.semarthrit.2007.03.008 [DOI:10.1016/j.semarthrit.2007.03.008]
21. Koenig HG, Cohen HJ. Psychological stress and autoimmune disease. The link between religion and health: psychoneuroimmunology and the faith factor. Oxford, England: Oxford University Press; 2010. Link
22. Schönbrodt FD, Perugini M. At what sample size do correlations stabilize? J Res Pers 2013;47(5):609-12. DOI: 10.1016/j.jrp.2013.05.009 [DOI:10.1016/j.jrp.2013.05.009]
23. Antonovsky A. The structure and properties of the sense of coherence scale. Soc Sci Med 1993;36(6):725-33. DOI: 10.1016/0277-9536(93)90033-z [DOI:10.1016/0277-9536(93)90033-Z]
24. Rohani C, Khanjari S, Abedi HA, Oskouie F, Langius-Eklöf A. Health index, sense of coherence scale, brief religious coping scale and spiritual perspective scale: psychometric properties. J Adv Nurs 2010;66(12):2796-806. DOI: 10.1111/j.1365-2648.2010.05409.x [DOI:10.1111/j.1365-2648.2010.05409.x]
25. Cohen S, Kamarck T, Mermelstein R. A global measure of perceived stress. J Health Soc Behav 1983;24(4):385-96. Link [DOI:10.2307/2136404]
26. Ghorbani N, Watson PJ, Bing MN, Davison HK, LeBreton D. Two facets of self-knowledge: cross-cultural development of measures in Iran and the United States. Genet Soc Gen Psychol Monogr 2003;129(3):238-68. Link
27. Cohen S. Perceived stress in a probability sample of the United States. In: Spacapan S, Oskamp S, editors. The social psychology of health: claremont symposium on applied social psychology. Newbury Park, CA: Sage Publications, Inc.; 1998. P. 31-67. Link
28. Lee EH. Review of the psychometric evidence of the perceived stress scale. Asian Nurs Res (Korean Soc Nurs Sci) 2012;6(4):121-7. DOI: 10.1016/j.anr.2012.08.004 [DOI:10.1016/j.anr.2012.08.004]
29. Sung YT, Wu JS. The visual analogue scale for rating, ranking and paired-comparison (VAS-RRP): a new technique for psychological measurement. Behav Res Methods 2018;50(4):1694-715. DOI: 10.3758/s13428-018-1041-8 [DOI:10.3758/s13428-018-1041-8]
30. Kim HY. Statistical notes for clinical researchers: assessing normal distribution (2) using skewness and kurtosis. Restor Dent Endod 2013;38(1):52-4. DOI: 10.5395/rde.2013.38.1.52 [DOI:10.5395/rde.2013.38.1.52]
31. Hayes AF. Introduction to mediation, moderation, and conditional process analysis: a regression-based approach. 2nd ed. New York: Guilford Publications; 2017. Link
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به مجله دانشگاه علوم پزشکی قم می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق
© 2025 CC BY-NC 4.0 | Qom University of Medical Sciences Journal

Designed & Developed by : Yektaweb