مجله دانشگاه علوم پزشکی قم

زمینه و هدف: فقرآهن در کشورهای در حال توسعه شیوع بالایی دارد، و همچنین می‌تواند یکی از دلایل ریزش موی تلوژنیک باشد. این مطالعه با هدف تعیین فراوانی ریزش مو و ارتباط فقرآهن با آن در زنان10 تا 45 ساله‌ی استان قم صورت گرفت. روش بررسی: این مطالعه شامل دو مرحله‌ی مجزا بود. مرحله‌ی اول از نوع مقطعی (Cross-Sectional) و Population Based و مرحله‌ی دوم به‌صورت مورد- شاهدی (Case-Control) بر روی زنان 10 تا 45 ساله‌ی ساکن استان قم در طی سال‌های 1387-1386 انجام گردید. 2200 نفر در مرحله‌ی اول و 410 نفر در مرحله‌ی دوم، (205 نفر مبتلا به ریزش موی تلوژنی "به‌عنوان گروه مورد" و 205 نفر فاقد ریزش موی تلوژنی "به‌عنوان گروه شاهد") بررسی شدند. افراد در صورت مثبت بودن Pull Test (تست کشیدن مو) و نداشتن معیارهای خروج به‌عنوان فرد مبتلا به ریزش موی تلوژنیک در نظر گرفته شدند. در گروه مورد- شاهدی آزمایش CRP و تعیین سطح فریتین سرم انجام گردید. ارتباط متغیرهای مختلف با ریزش مو و نیز سطح فریتین مورد بررسی قرار گرفت. داده‌ها با استفاده از آزمون‌های‌ آماری کای ‌دو، تی مستقل و من ‌ویتنی تجزیه و تحلیل شدند. جهت مدل‌سازی آماری از آنالیز رگرسیون چند متغیره‌ی لوجستیک استفاده گردید. یافته‌ها: میانه‌ی (دامنه) سطح فریتین سرم در گروه مورد 7/18 میکروگرم بر لیتر (7/0-5/174میکروگرم بر لیتر) و در گروه شاهد 1/22 میکروگرم بر لیتر (8/2-9/167 میکروگرم بر لیتر) بود (01/0P=). سطح فریتین سرم در 93 نفر(4/45%) از گروه مورد و در 71 نفر(6/34%) از گروه شاهد، کمتر از 15 میکروگرم بر لیتر گزارش گردید (02/0P=). 1182 نفر از میان2200 نفر (7/53%) ریزش مو داشتند. در آنالیز چند متغیره ریزش مو با متغیرهایی مانند سن بالاتر، وزن بیشتر، خانه‌دار بودن و استعمال سیگار ارتباط مستقیم و با درآمد ماهیانه‌ی بالاتر و سکونت در خانه‌ی شخصی ارتباط معکوس داشت. نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج مطالعه به‌نظر می‌رسد که شیوع ریزش مو در زنان استان قم قابل توجه بوده و ریزش موی تلوژنیک با فقرآهن مرتبط می‌باشد. لذا اصلاح ذخایر آهن در زنان استان از طریق بهبود تغذیه، استفاده از قرص‌های تکمیلی آهن و یا غنی نمودن منابع غذایی با آهن ضروری به‌نظر می‌رسد.