مجله دانشگاه علوم پزشکی قم

زمینه و هدف: آدنوزین ́5- تری فسفات (ATP) نه تنها به‌عنوان منبع رایج انرژی در تمامی سلول‌ها به شمار می‌رود؛ بلکه در تحریک مسیرهای پیام‌رسانی داخل سلولی نیز که منجر به آپوپتوز و یا تمایز می‌شود، نقش دارد. همچنین تاکنون گزارش‌های متعددی درباره اثرات ضد سرطانی این ترکیب بر رده‌های سلولی سرطان‌های مختلف و چندین مکانیسم در مورد نحوه عملکرد آن ارائه شده است که به‌نظر می‌رسد مکانیسم اثر آن تا حدود زیادی بستگی به نوع سلول هدف دارد. در مطالعه حاضر اثرات ATP‌ و مکانیسم عمل آن بر رده سلولی KG1‌ به‌عنوان مدلی برای لوسمی میلوئید حاد (AML) بررسی گردید.

روش بررسی: رده سلولی KG1 انسانی پس از کشت، تحت تأثیر ATP در غلظت‌های (&mu;m1000-50) و فاصله‌های زمانی مختلف (72-24 ساعت) قرار گرفت. اثرات ATP بر رشد سلول‌های KG1 با استفاده از آزمون MTT ارزیابی شد. برای بررسی آپوپتوز از روش‌های فلوسایتومتری و میکروسکوپ فلوروسنت استفاده شد. محتوای DNA و چرخه سلولی با دستگاه فلوسایتومتر ارزیابی گردید. جهت مطالعه مکانیسم اثر ATP‌، اثرات ATP&gamma;S (آگونیست غیرقابل تجزیه ATP) و نوکلئوتیدهای حاصل از تجزیه ATP (آدنوزین، ADP و AMP) بر روی سلول‌های KG1‌ بررسی شد. تجزیه و تحلیل آماری داده‌ها با استفاده از آزمون تی‌تست صورت گرفت و 05/0P< سطح آماری معنی‌دار در نظر گرفته شد.

یافته‌ها: در این مطالعه، ATP در فواصل زمانی 72-24 ساعت و در غلظت‌های بین &mu;m1000-100 سبب مهار رشد سلولی و توقف چرخه سلولی در مرحله S (05/0P<) به همراه وقوع آپوپتوز شد. به‌علاوه، نتایج نشان داد که این اثرات ATP بر سلول‌های KG1، از طریق گیرنده P2X₇ می‌باشد.

نتیجه‌گیری: از آنجایی که روش‌های درمانی کنونی AML که بیشتر آنها مبتنی بر شیمی‌درمانی است، تاکنون چندان مؤثر واقع نشده‌اند و همراه اثرات جانبی از جمله مقاومت دارویی می‌باشند، براساس نتایج به دست آمده از مطالعه حاضر ATP می‌تواند به‌عنوان ترکیبی مؤثر به تنهایی و یا در ترکیب با داروهای دیگر در درمان این لوسمی مورد استفاده قرار گیرد.