مجله دانشگاه علوم پزشکی قم

زمینه و هدف: استفاده از درمان‌های غیرشیمیایی (گیاهان دارویی)، رویکرد جدیدی در کنترل بیماری دیابت است. این مطالعه با هدف تعیین اثر عصاره هیدروالکلی ترکیبی گیاهان دارویی مؤثر جهت درمان دیابت در موش‌های صحرایی نر سالم و دیابتی‌شده، و مقایسه این اثر با تأثیر داروی گلی‌بنکلامید انجام شد.

روش بررسی: 36 سر موش صحرایی نربه‌صورت تصادفی در شش گروه تقسیمشدند. گروه کنترل سالم(NC) و دیابتی(DC)، گروه دیابتی دریافت‌کننده گلی بنکلامید (600 میکروگرم بر کیلوگرم)، دیابتی دریافت‌کننده دوز 2/0 گرم بر کیلوگرم (D_0.2) و 4/0 گرم بر کیلوگرم(D_0.4) و گروه سالم دریافت‌کننده دوز 2/0 گرم بر کیلوگرم عصاره گیاه(N_0.2). القای دیابت با تزریق درون صفاقی استرپتوزوتوسین تک‌دوز 60 میلی‌گرم بر کیلوگرم انجام شد. میزان گلوکز و وزن پس از تزریق استرپتوزوتوسین و 4 هفته گاواژ و سطح انسولین تنها در انتهای هفته پنجم اندازه‌گیری شد.داده‌ها با استفاده از آزمون واریانسیک‌طرفه و توکی تجزیه و تحلیل شدند. سطح معنی‌داری، 05/0p<در نظر گرفته شد.

یافته‌ها: سطح گلوکز خون در گروه D_0.2 از هفته سوم تا پنجم، کاهش معنی‌داری (005/0p<) نسبت به DC نشان داد، ولی این نسبت کاهشی در گروه D_0.4 تنها طی هفته آخر، به‌صورت معنی‌دار (01/0p<) مشاهده گردید. در گروه DG در مقایسه با DC، طی هفته‌های سوم (005/0p<)، چهارم و پنجم (001/0=p)، سطح گلوکز کاهش یافت. هیچ تغییری در مورد سطح انسولین در گروه‌های تحت تیمار با عصاره دیده نشد (05/0p> در D_0.2 و D_0.4 با DC)، اما در گروه DG نسبت به DC، افزایش معنی‌داری (05/0p<) مشاهده گردید.

نتیجه‌گیری: عصاره ترکیبی مورد بررسی، دارای اثرات کاهنده قند خون در حیوانات دیابتی‌شده می‌باشد که این ترکیب در دوز پایین‌تر تأثیر بهتری دارد، اما مکانیسم این تأثیرات از طریق افزایش سطح انسولین صورت نمی‌گیرد.