مجله دانشگاه علوم پزشکی قم

زمینه و هدف: یکی از عوامل خطر ژنتیکی در بیماران مبتلا به بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD)، کمبود آنزیم آلفا-1-آنتی‌تریپسین (AAT) است. آمار دقیقی از شیوع این بیماری در نقاط مختلف ایران در دست نیست. این مطالعه با هدف تعیین فراوانی کمبود آنزیم AAT در بیماران مبتلا به بیماری COPD انجام گرفت. روش بررسی: در این مطالعه، سطح سرمی AAT در 125 بیمار مبتلا به COPD مراجعه‌کننده به بیمارستان اکباتان همدان در سال 1385 که تشخیص COPD در آنها پس از گرفتن شرح حال و اسپیرومتری قبل و بعد از استفاده برونکودیلاتور براساس معیارهای GOLD به تأیید رسیده بود، به روش نفلومتری اندازه‌گیری و نتایج به صورت گرم بر لیتر ثبت شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از آزمون‌های تی و مربع کای صورت گرفت، و 05/0p< سطح معنی‌داری اختلاف‌ها قرار داده شد. یافته‌ها: از 125 بیمار مورد بررسی، 91 نفر مرد و 34 نفر زن بودند (نسبت 7/2 به 1)، میانگین سنی بیماران 1263 سال و میانگین سرمی AAT آنان g/l364/0311/1 (حداکثر 696/2 واحد و حداقل 71/0 واحد) بود. میزان AAT سرمی با سن، شغل، جنس و سیگار کشیدن ارتباط معنی‌داری نداشت. میانگین سنی بیماران مبتلا به COPD در موارد کمبود نسبی AAT به‌صورت معنی‌داری پایین‌تر گزارش شد، ولی شدت علائم تفاوت چندانی با گروه بیماران دارای سطح طبیعی AAT نداشت. نتیجه‌گیری: براساس نتایج، در این مطالعه موردی از کمبود قطعی AAT در بیماران مبتلا به COPD بستری در بیمارستان اکباتان همدان یافت نشد. لذا با توجه به شرایط جغرافیایی و میزان حجم نمونه احتمالاً شیوع این نقص در جامعه همدان کمتر از آمارهای به دست آمده در کشورهای اروپایی بوده است، ولی میزان کمبود نسبی AAT که در این بررسی 20% به دست آمد، بیشتر از حداکثر مقادیر به دست آمده در تحقیقات مشابه در کشورهای اروپایی می‌باشد.