مجله دانشگاه علوم پزشکی قم

زمینه و هدف:

آلودگی هوا از جنبه‌های مختلف شامل حفظ سلامت محصول و تجهیزات، و حفظ محیط زیست و هم‌چنین از دیدگاه‌های اقتصادی، مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد. علاوه بر جنبه‌های فوق، بحث اثرات آلودگی هوا بر سلامتی شاغلین یکی از مباحث مهم و منطبق بر رسالت کارشناسان و متخصصان بهداشت حرفه‌ای می‌باشد. تحقیق حاضر، با هدف تعیین تراکم گردوغبار و بررسی علایم بهداشتی ناشی از آن در یک کارخانه کاشی‌سازی اجرا گردید.

روش بررسی:

در این تحقیق، تراکم کلی گردوغبار با استفاده از متد 0500 مؤسسه ملی ایمنی و بهداشت شغلی (NIOSH 1994) در دو سالن پرس یک کارخانه کاشی‌سازی، سنجش و ارزشیابی شد. مجموع کارگران شاغل به کار در هر دو سالن (100 نفر)، به عنوان گروه مورد در نظر گرفته شدند. افراد گروه شاهد را کارکنان بخش دفتری کارخانه تشکیل دادند (100 نفر). با استفاده از پرسشنامه استاندارد تعیین علایم بهداشتی مواجهه با گردوغبارهای آزاررسان، علایم بهداشتی ناشی از مواجهه با گردوغبار در دو گروه مورد و شاهد با آزمون اختلاف نسبت (Z Value Test) مورد تحلیل قرار گرفت. سطح معنی‌داری، کمتر از 05/0 در نظر گرفته شد.

یافته‌ها

غلظت متوسط گردوغبار در سالن پرس شماره یک، 262/52 میلی‌گرم بر متر مکعب و در سالن پرس شماره دو 158/32 میلی‌گرم بر متر مکعب به ‌دست آمد و مشخص شد که در خصوص علایمی هم‌چون سرفه خشک، قرمزی پوست، آبریزش چشم، کوتاه‌شدن نفس، تاری دید، سوزش پوست، گرفتگی صدا، خشکی گلو، خارش گلو و خارش پوست، بین گروه مورد و گروه شاهد اختلاف معنی‌دار آماری وجود دارد (05/0›P). اما در مورد علایمی مثل سردرد، درد قفسه سینه، آبریزش بینی، سرفه باخلط، مشکلات سینوسی و خس خس سینه، اختلاف معنی‌داری بین گروه مورد و شاهد مشاهده نشد.

نتیجه‌‌گیری

نتایج این مطالعه نشان داد که گردوغبار آزاررسان می‌تواند بر سلامتی، راندمان و عملکرد افراد، اثر بگذارد. بدیهی است که این امر، هزینه‌های زیادی را به سیستم بهداشت و درمان کشور تحمیل می‌نماید. با توجه به عدم به کارگیری سیستم کنترلی مناسب، در اختیار نبودن وسایل حفاظت فردی، فقدان اطلاعات و آموزش‌های مناسب و هم‌چنین حاکم ‌بودن وضعیتی مشابه در بسیاری ازکارگاه‌ها و کارخانجات کشور به ‌نظر می‌رسد که می‌بایست تحقیق جامع‌تر و کامل‌تری در خصوص بررسی اثرات بهداشتی آلودگی هوا در سطح صنایع کشور انجام شود.