مجله دانشگاه علوم پزشکی قم

زمینه و هدف: رتینوپاتی دیابتی یکی از مهم‌ترین علل از کارافتادگی در بیماران دیابتی است. با توجه به هزینه‌هایی که این عارضه به سیستم‌های بهداشتی وارد می‌کند، و به‌منظور تعیین شیوع و شناسایی زودرس عوامل خطر آن، این مطالعه صورت گرفت.

روش بررسی: در این مطالعه توصیفی- مقطعی، 261 بیمار دیابتی مراجعه‌کننده به کلینیک دیابت مرکز آموزشی- درمانی کامکار شهر قم بررسی شدند. اطلاعات فردی و داده‌های مربوط به معاینات فیزیکی و آزمایشها توسط پرسشنامه جمع‌آوری شد. ته چشم با مردمک دیلاته به‌وسیله متخصصین چشم با تجربه معاینه گردید و درجه‌بندی برطبق شاخص‌های سیستم طبقه‌بندی بین‌المللی رتینوپاتی دیابتی صورت گرفت.

یافته‌ها: در این مطالعه، بیماران میانگین سنی بین 5/11±2/52 سال داشتند، و 66% ازآنان زن بودند. میانگین مدت ابتلا به ‌دیابت 14/7±08/9 سال و HbA₁C، 2±25/9% برآورد شد. شیوع کلی رتینوپاتی 1/39% گزارش گردید. از این تعداد؛ 3/15% مبتلا به رتینوپاتی غیرپرولیفراتیو خفیف، 7/7% رتینوپاتی غیرپرولیفراتیو متوسط، 6/4% رتینوپاتی غیرپرولیفراتیو شدید و 5/11% رتینوپاتی پرولیفراتیو داشتند. مقایسه متغیرها در دو گروه مبتلا به رتینوپاتی و بدون رتینوپاتی نشان داد؛ میانگین سن، مدت ابتلا به دیابت، هموگلوبین گلیکوزیله، پروتئین ادرار 24 ساعته در گروه مبتلا با اختلاف واضحی بالاتر است (p به ترتیب: 001/0>p، 001/0>p، 005/0>p و 01/0>p). همچنین درصد افراد با سابقه فشارخون بالا، نفروپاتی و نوروپاتی حسی دیستال با اختلاف معنی‌دار از نظر آماری در گروه رتینوپاتی افزایش نشان داد (p به ترتیب: 05/0>p، 001/0>p و 001/0>p). در تحلیل نهایی با استفاده از رگرسیون لجستیک مدت ابتلا به دیابت و نفروپاتی به‌عنوان عوامل خطر مستقل تعیین‌کننده رتینوپاتی دیابتی شناخته شدند.

نتیجه‌گیری: طبق نتایج این مطالعه، غربالگری زودهنگام تمام افراد دیابتی از نظر وجود رتینوپاتی، شناسایی و کنترل عوامل خطر این عارضه در جهت کاهش هزینه‌های مربوط به مشکلات چشمی و بهبود کیفیت زندگی این بیماران حایز اهمیت است