مجله دانشگاه علوم پزشکی قم

زمینه و هدف: سپسیس نوعی پاسخ سیستمیک بدن به عفونت است که در نهایت منجر به از کار افتادن و مرگ اندام‌ها می‌شود. با توجه به عوارض جانبی ناشی از مصرف داروهای سنتتیک، امروزه استفاده از گیاهان دارویی در درمان سپسیس مورد توجه قرار گرفته است. این مطالعه با هدف تعیین اثر محافظتی عصاره هیدروالکلی زیره سیاه بر روی آسیب بافت قلب و کلیه در مدل تجربی التهابی (CLP (Cecal Ligation and Puncture در رت صورت گرفت. روش بررسی: در این مطالعه، رت‌ها به 5 گروه تقسیم شدند: گروه کنترل (SOP)، گروه CLP، گروه‌های تیمار CLP+ عصاره هیدروالکلی زیره سیاه (mg/kg b.w50، 100) و گروه CLP+ ایندومتاسین (کنترل مثبت). ابتدا ایندومتاسین و عصاره به‌صورت داخل صفاقی (i.p) بلافاصله پس از القای سپسیس به حیوانات تزریق شد و 24 ساعت پس از القای سپسیس، بافت قلب، کلیه و پلاسمای آنها جدا و آنالیز گردید. تفاوت‌های بین نتایج با استفاده از آزمون واریانس و تعقیبی توکی تعیین شد. یافته‌ها: در این مطالعه، سطح پراکسیداسیون لیپیدها در بافت کلیه و نسبت اوره به کراتینین پلاسما در گروه CLP، به‌طور معنی‌داری افزایش نشان داد. درصورتی‌که سطح گلوتاتیون در این بافت تغییری نیافت که این امر نشان‌دهنده آسیب نسبی بافت کلیه در رت‌های سپتیکی است. برخلاف ایندومتاسین، تیمار رت‌ها با هر دو دوز عصاره هیدروالکلی زیره سیاه، هیچ‌گونه تغییری در بهبود پارامترهای فوق ایجاد نکرد. نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه نشان داد تیمار رت‌های سپتیکی با عصاره هیدروالکلی زیره سیاه بلافاصله بعد از انجام CLP به‌صورت داخل صفاقی، تأثیری بر روی بهبود پارامترهای دخیل در آسیب بافتی کلیه ندارد و این عصاره در حفاظت از بافت کلیه در برابر آسیب اکسیداتیو ایجادشده توسط سپسیس ناتوان است. کلید واژه‌ها: عصاره هیدروالکلی؛ زیره سیاه؛ آسیب‌های قلب؛ کلیه؛ سی ال پی؛ استرس اکسیداتیو.