مجله دانشگاه علوم پزشکی قم

زمینه و هدف: مطالعات اخیر نشان داده است نوبت‌کاری می‌تواند با ایجاد سندرم متابولیک در نوبت‌کاران ارتباط داشته باشد. در این میان رانندگان کامیون را می‌توان به دلیل انجام کار در ساعات نامنظم به‌عنوان گروه هدف در نظر گرفت. از طرفی، در رانندگان کامیون کار بی‌تحرک، عادات غلط غذایی و چاقی نیز بسیار شایع است. این مطالعه با هدف تعیین فراوانی سندرم متابولیک و عوامل همراه آن در این گروه صورت گرفت. روش بررسی: این مطالعه به‌صورت توصیفی- مقطعی انجام شد. 192 نفر (راننده کامیون) از نظر متغیرهای دموگرافیک، شاخص توده بدنی، دور کمر، فشار خون، تری‌گلیسرید، کلسترول تام (با اجزای آن) و قند خون ناشتا بررسی شدند. سندرم متابولیک براساس شاخص سومین پانل ملی آموزش کلسترول ( (National Cholesterol Education Panel IIIارزیابی گردید. یافته‌ها: در این بررسی، میانگین سنی رانندگان 3/1±4/39 سال بود. براساس اندازه‌گیری شاخص‌های آنتروپومتریک، 54% رانندگان دور کمر >cm102، 27% سطوح کلسترول HDL کمتر از mg/dl40، 29% سطوح تری‌گلیسرید بیشتر از mg/dl150 و 5/19% قند خون ناشتای بالاتر از mg/dl110 داشتند. شیوع فشار خون بالا 4/10% بود. با استفاده از آنالیز رگرشن، وجود ارتباط میان نوبت‌کاری و سندرم متابولیک نشان داده شد. بعد از تعدیل از نظر فاکتورهای سن، سیگار کشیدن و فعالیت فیزیکی این ارتباط وجود داشت. نتیجه‌گیری: طبق نتایج این مطالعه، یک ارتباط قابل توجه بین نوبت‌کاری با ایجاد سندرم متابولیک وجود دارد. در رانندگان کامیون، برنامه کاری نامنظم می‌تواند مسئول افزایش شاخص دور کمر، کلسترول توتال خون و بعضی دیگر از شاخص‌های سندرم متابولیک باشد.