مجله دانشگاه علوم پزشکی قم

زمینه و هدف: در سالهای اخیر با افزایش سویه‌های مقاوم به دارو در انواع ویروس‌ها، یافتن مواد طبیعی با خواص ضد‌ ویروسی که دارای اثرات جانبی کمتری باشند، مورد توجه محققین قرار گرفته است. اکالیپتوس از تیره مورد است که دارای اثرات مختلف درمانی از جمله اثر ضد‌ باکتریایی و ضد قارچی می‌باشد. لذا این مطالعه با هدف تعیین حداقل غلظت کشنده عصاره هیدروالکلی اکالیپتوس روی ویروس هرپس سیمپلکس در کشت سلولی صورت گرفت. روش بررسی: در این مطالعه تجربی، ابتدا عصاره هیدروالکلی برگهای اکالیپتوس به روش خیساندن با اتانول 70% تهیه شد. سپس سلول (Baby Hamster Kidney) BHK در محیط کشت حاوی 5% سرم جنین گوساله در میکروپلیت‌های 48 خانه‌ای کشت داده شد. پس از تعیین سمیت سلولی 50% (Cytotoxic Concentration50, CC50) عصاره بر روی سلول‌های BHK، اثر ممانعت‌کنندگی 50% (Inhibitory concentration, IC50) آن بر تکثیر ویروس هرپس سیمپلکس نوع 1 (HSV1) در دو مرحله (جلوگیری از اتصال و تکثیر بعد از اتصال) ارزیابی شد. اطلاعات به‌ دست آمده به کمک آزمون پروبیت در هر مرحله محاسبه گردید. یافته‌ها: بر‌اساس آنالیز پروبیت، CC50 عصاره mg/ml650/0 تعیین شد. مدل پروبیت ارتباط معنی‌داری بین غلظت عصاره اکالیپتوس و مرگ سلول‌ها نشان داد (001/0>p). براساس آنالیز پروبیت، IC50 عصاره برای مرحله قبل از اتصال ویروس برابر g/mlµ82/456 و برای مرحله تکثیر بعد از اتصال برابر g/mlµ75/180 به‌دست آمد. همچنین با افزایش غلظت عصاره، درصد مهار CPE در هر دو مرحله افزایش یافت (01/0< p). نتیجه‌گیری: طبق نتایج این مطالعه، عصاره هیدروالکلی اکالیپتوس احتمالاً یک داروی گیاهی مناسب با اثرات ضد هرپسی است که در ‌صورت انجام مطالعات تکمیلی می‌توان از آن به‌عنوان یک داروی جایگزین یا مکمل استفاده نمو