مجله دانشگاه علوم پزشکی قم

زمینه و هدف: امروزه حوادث ناشی از کار، هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم زیادی را به جوامع تحمیل می‌کند. به‌منظور پیشگیری از وقوع این حوادث، لازم است در کنار عوامل محیطی، به عوامل فردی همچون جایگاه مهار ایمنی نیز پرداخته شود. مطالعه حاضر با هدف بررسی همبستگی میان جایگاه مهار ایمنی و حوادث شغلی در دو شرکت تولیدی در سال 1394 انجام شد.

روش بررسی: این مطالعه توصیفی - تحلیلی در سال 1394 بر روی 163 کارگر که به‌صورت تمام‌شماری شرکت کرده بودند انجام گرفت. ابزارهای مورد استفاده جهت جمع‌آوری داده‌ها، پرسشنامه معتبر جایگاه مهار ایمنی و دموگرافیک بود و حوادث به‌طور خوداظهاری بیان شدند. داده‌ها با استفاده از آزمون‌های آماری تی، تحلیل واریانس یک‌طرفه و رگرسیون پواسون تحلیل شدند.

یافته‌ها: از میان کل کارگران، 8/52% زن و مابقی مرد بودند. متوسط سن کارگران، 6/6±8/29 سال محاسبه شد. در مجموع، 37 نفر (8/22%) از کارگران دچار حادثه شغلی شده بودند. امتیاز مهار ایمنی، برابر با 7/6±1/39 به دست آمد. از متغیرهای دموگرافیک، بین سابقه شغلی افراد (06/0p=) با تعداد حوادث شغلی، ارتباطی وجود نداشت، ولی بین کنترل بیرونی (یکی از زیرمقیاس‌های جایگاه مهار ایمنی) با حوادث شغلی، ارتباط معنی‌داری دیده شد (05/0p<).

نتیجه‌گیری: براساس یافته‌های تحقیق، افرادی‌که رویداد‌های مثبت یا منفی را پیامد رفتار خود نمی‌دانند؛ بلکه آن را به شانس، سرنوشت و عوامل محیطی مهارنشدنی نسبت می‌دهند، در مقایسه با افراد دیگر بیشتر دچار حادثه می‌شوند. از این‌رو، توجه به فاکتورهای روان‌شناسی و شناختی افراد در محیط‌های کار می‌بایست در اولویت توجه مدیران و تصمیم‌گیران صنعت قرار گیرد.