مجله دانشگاه علوم پزشکی قم

چکیده:

زمینه و هدف‌: طرحواره یک الگوی شناختی و هیجانی است که می توانند رفتارهای فردی را به سمت خاصی سوق دهند. این مطالعه با هدف بررسی مشکلات روانی ویژگی‌های شخصیتی دختران دانش‌آموز شهر قم، انجام گرفته است.

روش بررسی: این مطالعه‌ی مقطعی در دبیرستان های شهر قم و روی 151 دانش آموز دختر در سه رشته علوم ریاضی، علوم انسانی و علوم تجربی در دو مرحله نمونه‌گیری، ابتدا نمونه‌گیری خوشه‌ای و سپس نمونه‌گیری طبقه‌بندی شده با تخصیص متناسب در هرخوشه انجام شد. شرکت‌کنندگان به پرسشنامه 75 سوالی "طرحواره‌های ناسازگار اولیه یانگ" پاسخ دادند. داده‌ها با نرم‌افزارR و استفاده از آزمون کروسکال والیس، ضریب همبستگی اسپیرمن، و همچنین آماره لاندا تحلیل شدند.

یافته ها:میانگین سنی دانش‌آموزان برابر با 5/1± 15 سال بود. طرحوارهای معیارهای سرسختانه(در بعد گوش به زنگی بیش از حد و بازداری)، شکست و وابستگی (در بعد عملکرد مختل)، و نقص/ شرم (در بعد طرد و بریدگی) به ترتیب بیشترین میانگین را داشتند. همچنین میانگین نمره هیچ یک از سازه‌ها برحسب سه گروه تحصیلی با هم تفاوت معنی‌داری نداشتند. اما همبستگی بین سازه ها در گروه های تحصیلی از نظر آماری معنادار بود P-value<0.05.

نتیجه گیری: در این مطالعه از بین 4 طرح واره‌ای که بیشترین میانگین را داشتند، دو طرحواره متعلق به حوزه عملکرد مختل بود.  با توجه به اینکه این طرحواره با رفتار والدین در دوران کودکی شکل می‌گیرد یکی از راهکارها می تواند آموزش والدین در جهت پرورش اعتماد به نفس فرزندان و عدم مراقبت بیش از حد از آنان باشد.