دوره 14، شماره 4 - ( تیر 1399 )                   جلد 14 شماره 4 صفحات 74-66 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Motevalli Haghi F, Borna H, Dehghani R, Fazeli-Dinan M, Yazdani-Cherati J, Dehghan O, et al . Faunistic Study of Scorpions (Arachnida: Scorpiones) in Qaenat County in Iran in 2017. Qom Univ Med Sci J 2020; 14 (4) :66-74
URL: http://journal.muq.ac.ir/article-1-2797-fa.html
متولی حقی فرزاد، برنا حسین، دهقانی روح الله، فاضلی دینان محمود، یزدانی چراتی جمشید، دهقان امید، و همکاران.. مطالعه فونستیک عقرب‌های شهرستان قائنات، خراسان جنوبی سال 1396. مجله دانشگاه علوم پزشکی قم. 1399; 14 (4) :66-74

URL: http://journal.muq.ac.ir/article-1-2797-fa.html

مطالعه فونستیک عقرب‌های شهرستان قائنات، خراسان جنوبی سال 1396
فرزاد متولی حقی* 1، حسین برنا2 ، روح الله دهقانی3 ، محمود فاضلی دینان2 ، جمشید یزدانی چراتی4 ، امید دهقان2 ، فرزانه صحرایی رستمی5 ، سید حسن نیکوکار6
1- گروه حشره‌شناسی پزشکی و مبارزه با ناقلین، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی مازندران ، farzad_haghi@yahoo.com
2- گروه حشره‌شناسی پزشکی و مبارزه با ناقلین، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی مازندران
3- گروه مهندسی بهداشت و محیط، مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی کاشان
4- گروه آمار زیستی، مرکز تحقیقات علوم بهداشتی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی مازندران
5- گروه حشره شناسی پزشکی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی مازندران، مازندران، ایران
6- مرکز تحقیقات علوم بهداشتی، پژوهشکده اعتیاد، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی مازندران
چکیده:   (3252 مشاهده)
زمینه و هدف: عقرب‌زدگی یکی از مهم‌ترین مشکلات بهداشتی در بسیاری از مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری اسـت که بدون اطلاع از فون و فعالیت عقرب‌های یک منطقه، روش کنترل آن‌ها با چالش‌های جدی مواجه خواهد شد. شهرستان قائنات در استان خراسان جنوبی ازجمله مناطقی است که سالانه مواردی از عقرب‌زدگی در آنجا گزارش می‌شود. ازاین‌رو مطالعه حاضر به‌منظور تعیین فون عقرب‌های شهرستان قائنات طراحی و اجرا شد.
روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی-مقطعی است. بدین منور صید عقرب به مدت یک سال و به‌صورت ماهانه انجام شد. نمونه‌گیری با استفاده از سه روش صید دستی، صید با استفاده از چراغ‌قوه ماوراءبنفش و تله زمینی صورت گرفت. عقرب‌ها پس از صید به ظروف پلاستیکی درب‌دار حاوی اتانول 70 درصد و گلیسیرین انتقال داده و با استفاده از کلید تشخیصی دهقانی و فروزان پی شناسایی و بررسی شدند.
یافته‌ها: درمجموع 912 نمونه عقرب متعلق به خانواده بوتیده شامل شش گونه مزوبوتوس اپئوس، آندرکتونوس کراسیکودا، ارتوکیروس اسکروبیکولزوس، کمبسوبوتوس ماتهیزنی، مزوبوتوس کوکازیکوس و ادنتوبوتوس دوریه جمع‌آوری شد. بیشترین فراوانی گونه مربوط به مزوبوتوس اپئوس (96/60 درصد) و کمترین فراوانی مربوط به گونه ادنتوبوتوس دوریه (88/0 درصد) بود. کمترین صید عقرب در آذرماه (63/2 درصد) و بیشترین صید در اردیبهشت ماه (30/19 درصد) و در مناطق روستایی مشاهده شد.
نتیجه‌گیری: با توجه به تنوع گونه‌های عقرب موجود در این منطقه، آمـوزش و دادن آگاهی‌های کافی درباره راه‌های پیشگیری از عقرب‌زدگی به افراد ساکن در منطقه ضروری است.
واژه‌های کلیدی: فون، عقرب، قاینات، خراسان جنوبی، ایران
متن کامل [PDF 1039 kb]   (909 دریافت) |   |   متن کامل (HTML)  (1135 مشاهده)  
نوع مطالعه: مقاله پژوهشي | موضوع مقاله: بهداشت محیط
دریافت: 1399/2/1 | پذیرش: 1399/4/4 | انتشار: 1399/4/10
فهرست منابع
1. Keegan HL. Scorpions of medical importance. Mississippi: University Press of Mississippi; 1980. Link
2. Nazari M, Bahrami D, Davari B, Salehzadeh A. Epidemiological survey of scorpion sting cases and identification of scorpion fauna in Hamadan city, Iran (2013). Avicenna J Clin Med 2015;22(3):255-62. Link
3. Mirshamsi O, Sari A, Hosseinie S. History of study and checklist of the scorpion fauna (Arachnida: Scorpiones) of Iran. Progr Biol Sci 2011;1(2):16-28. Link
4. Mortazavi MS. Clinical study of scorpion sting with emphasis on hesitating serotherapy. J Sabzevar Univ Med Sci 2004;10(4):70-5. Link
5. Chippaux JP. Emerging options for the management of scorpion stings. Drug Des Devel Ther 2012; 6:165-73. PMID: 22826633 [DOI:10.2147/DDDT.S24754]
6. Mokhayeri H, Taherian SM, Kayedi MH, Navidpour SH, Chegeni-Sharafi A, Saki M. Scorpion species in trackless areas of Aligudarz and Sepiddasht Counties in Luristan Province in 2013. J Prev Med 2014;1(1):46-50. Link
7. Dehghani R, Rastegar Pouyani N, Dadpour B, Keyler D, Panjehshahi M, Jazayeri M, et al. A survey on non-venomous snakes in Kashan (Central Iran). J Biol Today World 2016;5(4):65-75. Link [DOI:10.15412/J.JBTW.01050402]
8. Dehghani R, Sharif A, Madani M, Kashani HH, Sharif MR. Factors influencing animal bites in Iran: a descriptive study. Osong Public Health Res Perspect 2016;7(4):273-7. PMID: 27635378 [DOI:10.1016/j.phrp.2016.06.004]
9. Ghafourian M, Ganjalikhanhakemi N, Hemmati AA, Dehghani R, Kooti W. The effect of Hemiscorpius lepturus (Scorpionida: Hemiscorpiidae) venom on leukocytes and the leukocyte subgroups in peripheral blood of rat. J Arthropod Borne Dis 2016;10(2):159-67. PMID: 27308274
10. Williams S. Scorpion bionomics. Annu Rev Entomol 1987;32(1):275-95. PMID: 3545055 [DOI:10.1146/annurev.en.32.010187.001423]
11. World Health Organization. Rabies and envenomings: a neglected public health issue: report of a consultative meeting. Geneva: World Health Organization; 2007. Link
12. Kassiri H, Teimouri A, Shemshad M, Sharifinia N, Shemshad K. Epidemiological survey and clinical presentation on scorpionism in south-west of Iran. Middle East J Sci Res 2012;12(3):325-30. Link
13. Dehghani R, Fathi B. Scorpion sting in Iran: a review. Toxicon 2012;60(5):919-33. PMID: 22750221 [DOI:10.1016/j.toxicon.2012.06.002]
14. Nejati J, Saghafipour A, Mozaffari E, Keyhani A, Jesri N. Scorpions and scorpionism in Iran's central desert. Acta Trop 2017;166:293-8. PMID: 27923555 [DOI:10.1016/j.actatropica.2016.12.003]
15. Dehghani R, Haghi FM, Mogaddam MY, Sedaghat M, Hajati H. Review study of scorpion classification in Iran. J Entomol Zool Stud 2016;4(5):440-4. Link
16. Dehghani R, Mazaheri Tehrani A, Ghadami F, Hossein Sanaei-Zadeh H. Methods for collecting and capturing scorpions: a review. Res Rev J Zool Sci 2016;4(3):65-72. Link
17. Dehghani R, Valaie N. Classification of scorpions and their diagnostic clue. J Feyz 2005;8(4):73-92. Link
18. Farzanpay R. Knowing scorpions. Tehran: University Publication; 1987. Link
19. Motevalli Haghi F, Dehghani R. A review of scorpions reported in Iran. J Mazandaran Univ Med Sci 2017;27(151):213-26. Link
20. Mullen GR, Sissom WD. Scorpions (Scorpiones). Medical and veterinary entomology. Massachusetts: Academic Press; 2019. P. 489-504. Link [DOI:10.1016/B978-0-12-814043-7.00023-6]
21. Motevalli Haghi F, Mogaddam MY, Enayati AA, Dehghani R, Fazeli-Dinan M. Biodiversity species and ecological distribution of scorpions in the city of Darmian, Southern Khorasan, Iran. Iran J Health Sci 2018;6(4):10-21. Link [DOI:10.18502/jhs.v6i4.200]
22. Ramezani Avval Riabi H, Matlabi M, Rafinejad J, Amiri M. The ecofaunistics of scorpions in Gonabad. Horizon Med Sci 2010;15(4):54-61. Link
23. Shahi M, Azizi K, Ansarian N. Study on scorpions fauna in high risk area of Hormozgan province, 2006-7. Hormozgan Med J 2009;12(4):207-14. Link
24. Dehghani R, Bigdelli S. Surveying the habitats on Hemiscorpius lepturus scorpion in Khuzestan province (Scorpionida-Scorpionidae). Pajouhesh Sazandegi 2008;20(2):81-7. Link
25. Dehghani R, Valaei N. Scorpion bite in Iran: review of the literature. J Feyz 2005;9(1):66-84. Link
26. de Souza AM, Neto PD, de Araujo Lira AF, de Albuquerque CM. Growth and developmental time in the parthenogenetic scorpion Tityus stigmurus (Thorell, 1876) (Scorpiones: Buthidae). Acta Sci Biol Sci 2016;38(1):85-90. Link [DOI:10.4025/actascibiolsci.v38i1.28235]
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به مجله دانشگاه علوم پزشکی قم می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق
© 2025 CC BY-NC 4.0 | Qom University of Medical Sciences Journal

Designed & Developed by : Yektaweb