مجله دانشگاه علوم پزشکی قم

زمینه و هدف: در دو دهه اخیر، شیوع دیابت نوع 2 در جهان بیش از دو برابر شده است. تحقیقات نشان داده است با تغییر در سبک زندگی،به‌خصوص رژیم غذایی می‌توان از بروز عوارض این بیماری در مبتلایان جلوگیری کرد. درک باورهای بیماران دیابتی می‌تواند باعث مداخلات مؤثرتری در جهت تغییر سبک زندگی این بیماران گردد. این مطالعه با هدف ارزشیابی رویکرد فرآیند عمل سلامت جهت تبیین رفتار رعایت رژیم غذایی سالم در بیماران دیابتی انجام گرفت.

روش بررسی: مطالعه حاضربه روش توصیفی براساس رویکرد فرآیند عمل سلامت انجام شد. داده‌ها به‌وسیله پرسشنامه روان‌سنجی ارائه‌شده به 141 نفر بیمار دیابتی ساکن اصفهان بهدست آمد.سازه‌های مورد بررسی شامل: قصد، انتظارات پیامد، درک خطر، خودکارآمدی شروع عمل، برنامه‌ریزی سازگاری و عمل، خودکارآمدی نگهداری رفتار و سبک تغذیه‌ای بود. از مدل‌سازی معادلات ساختاری جهت تحلیل داده‌ها استفاده گردید. سطح معنی‌داری، 05/0 در نظر گرفته شد.

یافته‌ها: نتایج مدل‌سازی معادلات ساختاری نشان داد رویکرد فرآیند عمل سلامت دارای برازش کافی برای رفتارهای تغذیه‌ای در بیماران دیابتی است. سازهخودکارآمدی شروع عمل نیز بهترین پیش‌بینی‌کنندهقصد رفتاری بود. همچنین سازهبرنامه‌ریزی برای عمل توانست به‌عنوان متغیر میانجی‌کنندهتأثیر قصد بر رفتار عمل کند. نتایج نشان داد برنامه‌ریزی عمل (009/0p<،019/0=β) و خودکارآمدی نگهداری رفتار(01/0p<،044/0=β) سازه‌هایی هستند که به‌طور معنی‌داری رفتار را پیش‌بینی می‌کنند.

نتیجه‌گیری: براساس نتایج، رویکرد فرآیند عمل سلامت می‌تواند به‌عنوان چارچوبی جهت مداخلات ارتقادهنده رفتارهای تغذیه‌ای بیماران دیابتی نوع 2 مورد استفاده قرار گیرد.