دوره 16، شماره 1 - ( فروردین 1401 )                   جلد 16 شماره 1 صفحات 81-66 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Amiri Qanat Saman I, Dehghan H, Rahimi T, Shahi M, Ahmadzadeh S, Nasiri N, et al . Knowledge, Attitude and Practice of Residents in Southeastern Iran Regarding Scorpion Stings. Qom Univ Med Sci J 2022; 16 (1) :66-81
URL: http://journal.muq.ac.ir/article-1-3290-fa.html
امیری قنات سامان اسماعیل، دهقان حسین، رحیمی طاهره، شاهی مهران، احمدزاده صدیق، نصیری ناصر، و همکاران.. بررسی آگاهی، نگرش و عملکرد مردم جنوب‌شرق ایران در مواجهه با عقرب و عقرب‌زدگی. مجله دانشگاه علوم پزشکی قم. 1401; 16 (1) :66-81

URL: http://journal.muq.ac.ir/article-1-3290-fa.html

بررسی آگاهی، نگرش و عملکرد مردم جنوب‌شرق ایران در مواجهه با عقرب و عقرب‌زدگی
اسماعیل امیری قنات سامان1 ، حسین دهقان* 2، طاهره رحیمی3 ، مهران شاهی4 ، صدیق احمدزاده5 ، ناصر نصیری6 ، سلمان دانشی1 ، سید حسن نیکوکار7 ، رضا فاریابی1
1- گروه بهداشت عمومی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی جیرفت، جیرفت، استان کرمان، ایران.
2- گروه بهداشت عمومی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی جیرفت، جیرفت، استان کرمان، ایران. ، h.dehghan31@yahoo.com
3- گروه بهداشت عمومی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی جهرم، جهرم، استان فارس، ایران.
4- گروه حشره‌شناسی پزشکی و کنترل ناقل، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان، بندرعباس، استان هرمزگان ایران.
5- گروه بیولوژی وکنترل ناقل بیماری‌ها، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی فارس، شیراز، ایران.
6- گروه آمار زیستی و اپیدمیولوژی، ‌دانشکده بهداشت، دانشگاه‌ علوم ‌پزشکی کرمان،‌ کرمان، ‌ایران.
7- گروه حشره شناسی و مبارزه با ناقلین، مرکزتحقیقات علوم بهداشتی، پژوهشکده اعتیاد، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی مازندران، ساری، ایران.
چکیده:   (1647 مشاهده)
زمینه و هدف هدف: از این مطالعه بررسی آگاهی، نگرش و عملکرد مردم در معرض خطر عقرب‌زدگی و برخی فاکتورهای مؤثر در شیوع این معضل است.
روش بررسی: مطالعه حاضر٬ مطالعه‌ای مقطعی است که با استفاده از پرسش‌نامه، برخی از فاکتورهای دخیل در عقرب‌زدگی شهرستان‌های جنوب استان کرمان در سال 1399را بررسی می‌کند. در این پرسش‌نامه٬ اطلاعات لازم درخصوص میزان آشنایی ساکنین نسبت به عقرب‌ها، میزان مواجهه با عقرب و عوامل مؤثر، آگاهی از اقدامات اولیه و اطلاعات افراد در مواجهه با عقرب‌زدگی از طریق مصاحبه حضوری بررسی شد. جامعه مورد مطالعه بر اساس 5/0=P و ضریب اطمینان 95 درصد در فرمول حجم نمونه برابر با 384 نفر انتخاب شد. تحلیل داده‌ها نیز با استفاده از روش‌های آماری توصیفی و استنباطی و به‌صورت میانگین و فراوانی ارائه شد.
یافته‌ها:  نتایج مطالعه اخیر نشان داد 9/87 درصد از مصاحبه‌شوندگان شناخت بالایی نسب به پناهگاه‌های عقرب داشتند. اولویت مردم در مواجهه با عقرب‌زدگی به‌ترتیب ارجاع به بیمارستان، کمپرس سرد، دورشدن از محل حادثه، پوشاندن محل عقرب‌زدگی، شست‌وشو و فشار محل عقرب‌زدگی بود. 6/81 درصد از مصاحبه‌شوندگان برای دورکردن عقرب‌ها به‌ترتیب روش‌های سمپاشی، جلوگیری از تجمع نخاله و استفاده از مواد نفتی را به کار می برند. همچنین 31 درصد افراد به روش‌های سنتی برای درمان عقرب‌زدگی اعتقاد داشتند. اکثر خانوارها (5/73 درصد) در محل زندگی‌شان با عقرب مواجهه داشتند، به‌طوری‌که 55 درصد از آن‌ها عقرب‌ها را در محل استراحت خود مشاهده کرده بودند. همچنین 7/36 درصد از خانوارها عقرب‌زدگی را تجربه کرده بودند. اغلب عقرب‌زدگی‌ها (64 درصد) در محیط داخلی منزل و محل استراحت افراد رخ داده بود. اکثر خانه‌ها (8/74 درصد) فاقد حصار حیاط بودند و مهندسی خانه‌ها ازنظر ورود عقرب‌ها به محیط داخلی با فراوانی 3/78 غیرایمن بود.
نتیجه‌گیری: این مطالعه برای اولین بار در ایران به بررسی این معضل پرداخته است. باتوجه‌به مواجهه بالای ساکنین با عقرب‌ها و گزارش موارد عقرب‌زدگی در داخل خانه‌ها، همچنین عدم رعایت اصول مهندسی و ضوابط پیشگیرانه ساختمانی در منازل مسکونی و عدم التزام به اقدامات پیشگیری‌کننده توسط مردم، ضرورت انجام اقدامات و آموزش‌های کاربردی در پیشگیری و کنترل این معضل احساس می‌شود.
واژه‌های کلیدی: عقرب‌زدگی، آگاهی، نگرش، پیشگیری و کنترل،کرمان، ایران
متن کامل [PDF 7937 kb]   (526 دریافت) |   |   متن کامل (HTML)  (473 مشاهده)  
نوع مطالعه: مقاله پژوهشي | موضوع مقاله: اپیدمیولوژی
دریافت: 1400/8/4 | پذیرش: 1401/1/30 | انتشار: 1401/2/10
فهرست منابع
1. de Albuquerque CMR, Barbosa MO, Iannuzzi L. Tityus stigmurus (Thorell, 1876) (Scorpiones; Buthidae): Response to chemical control and understanding of scorpionism among the population. Rev Soc Bras Med Trop. 2009; 42(3):255-9. [PMID] [DOI:10.1590/S0037-86822009000300004]
2. Barahoei H, Navidpour S, Aliabadian M, Siahsarvie R, Mirshamsi O. Scorpions of Iran (Arachnida: Scorpiones): Annotated checklist, DELTA database and identification key. J Insect Biodivers Syst. 2020; 6(4):375-474. [DOI:10.52547/jibs.6.4.375] [DOI:10.52547/jibs.6.4.375]
3. Dehghani R, Arani MG. Scorpion sting prevention and treatment in ancient Iran. J Tradit Complement Med. 2015; 5(2):75-80. [PMID] [DOI:10.1016/j.jtcme.2014.11.007]
4. Kassiri H, Kasiri A, Kasiri E, Abdian P, Matori F, Lotfi M. Epidemiological characteristics and incidence rate of definite scorpion stings in Mahshahr County, Iran: multivariate analysis of 1635 cases. Asian Pac J Trop Dis 2015; 5(1):80-84. [DOI:10.1016/S2222-1808(14)60632-0] [DOI:10.1016/S2222-1808(14)60632-0]
5. Dehghani R, Kamiabi F, Mohammadi M. Scorpionism by Hemiscorpius spp. in Iran: A review. J Venom Anim Toxins Incl Trop Dis. 2018; 24:8. [PMID] [DOI:10.1186/s40409-018-0145-z]
6. Shahbazzadeh D, Amirkhani A, Djadid ND, Bigdeli S, Akbari A, Ahari H, et al. Epidemiological and clinical survey of scorpionism in Khuzestan province, Iran (2003). Toxicon. 2009; 53(4):454-9. [PMID] [DOI:10.1016/j.toxicon.2009.01.002]
7. Bosnak M, Ece A, Yolbas I, Bosnak V, Kaplan M, Gurkan F. Scorpion sting envenomation in children in southeast Turkey. Wilderness Environ Med. 2009; 20(2):118-24. [PMID] [DOI:10.1580/07-WEME-OR-098RR3.1]
8. Dehghani R, Fathi B. Scorpion sting in Iran: A review. Toxicon 2012; 60(5):919-33. [PMID] [DOI:10.1016/j.toxicon.2012.06.002]
9. Bavani MM, Rafinejad J, Hanafi-Bojd AA, Oshaghi MA, Navidpour S, Dabiri F, et al. Spatial Distribution of Medically Important Scorpions in North West of Iran. J Arthropod Borne Dis. 2017; 11(3):371-82. [PMID] [PMCID]
10. Motevalli Haghi F, Dehghani R. A review of scorpions reported in Iran. J Mazandaran Univ Med Sci. 2017; 27(151):213-26. [Link]
11. Hanafi-Bojd AA, Sharififard M, Jahanifard E, Navidpour S, Vazirianzadeh B. Presence probability of Hemiscorpius lepturus Peters, 1861 using maximum entropy approach in the western areas of Zagros Mountains, Iran. Vet World. 2020; 13(2):296-303. [PMID] [DOI:10.14202/vetworld.2020.296-303]
12. Gefen E, Ar A. Temperature dependence of water loss rates in scorpions and its effect on the distribution of Buthotus judaicus (Buthidae) in Israel. Comp Biochem Physiol A Mol Integr Physiol. 2006; 144(1):58-62. [PMID] [DOI:10.1016/j.cbpa.2006.02.002]
13. Zaim M, Naseeri-Nejad D, Azoordegan F, Emadi AM. Knowledge and practice of residents about malaria in southeast Iran (1994). Acta Trop. 1997; 64(3-4):123-30. [Link] [DOI:10.1016/S0001-706X(96)00609-2]
14. Hejazi SH, Hazavei SM, Bidabadi LS, Shademani A, Siadat AH, Zolfaghari-Baghbaderani A, et al. Evaluation of knowledge, attitude and performance of the mothers of children affected by cutaneous leishmaniasis. Infect Dis: Res Treat. 2010; 3:IDRT-S3786. [DOI:10.4137/IDRT.S3786] [DOI:10.4137/IDRT.S3786]
15. Madani A, Soleimani-Ahmadi M, Davoodi SH, Sanei-Dehkordi A, Jaberhashemi SA, Zare M, et al. Household knowledge and practices concerning malaria and indoor residual spraying in an endemic area earmarked for malaria elimination in Iran. Parasit Vectors. 2017; 10(1):600. [PMID] [DOI:10.1186/s13071-017-2548-z]
16. Shahi M, Davoodian P, Davaridolatabadi N, Shahi M. A cause of hematuria following Hemiscorpius acanthocercus (Scorpiones: Hemiscorpiidae) Sting in South of Iran. Hormozgan Med J. 2020; 24(1):e95481. [DOI:10.5812/hmj.95481] [DOI:10.5812/hmj.95481]
17. Shahi M, Rafinejad J, Az-Khosravi L, Moosavy SH. First report of death due to Hemiscorpius acanthocercus envenomation in Iran: Case report. Electronic physician. 2015; 7(5):1234-8. [PMID] [PMCID]
18. Moosavy SH, Shahi M, Rafinejad J, Zare S, Madani A, Navidpour S. Epidemiological aspect of scorpion sting in Bandar Abbas, Iran, during 2009-2011. Electron Physician. 2016; 8(4):2286-90. [PMID] [DOI:10.19082/2286]
19. Kutty C. Ethnomedicinal plants used for treating scorpion sting and snake bite poison by the Tribes of Rahatgaon. Harda Int J Ethnobiol Ethnomed. 2015; 1(1):1-2. [Link]
20. Rad M, Eidi A, Zarin Ghalam Moghadam J. [Approaches and knowledge rate on how to deal with scorpion sting case in Aran and Bidgol in 1993 (Persian)]. J Ilam Univ Med Sci. 2002; 10(34-45):38-43. [Link]
21. Zink BJ. Anyone, anything, anytime: A history of emergency medicine. Philadelphia: Mosby; 2006. [Link]
22. Changizi Ashtiyani S, Zarei A, Elahipour M. Innovations and discoveries of Jorjani in medicine. J Med Ethics Hist Med 2009; 2:16. [PMID] [PMCID]
23. Dehghani R, Vallaei N. [Scorpion sting in Iran: review of the literature (Persian)]. Feyz. 2005; 9(1):66-84. [Link]
24. Soares MR, Azevedo CS, De Maria M. [Scorpionism in Belo Horizonte, MG: A retrospective study Portuguese]. Rev Soc Bras Med Trop. 2002; 35(4):359-63. [PMID] [DOI:10.1590/S0037-86822002000400013]
25. Araújo CS, Candido DM, de Araújo HF, Dias SC, Vasconcellos A. Seasonal variations in scorpion activities (Arachnida: Scorpiones) in an area of Caatinga vegetation in northeastern Brazil. Zoologia (Curitiba). 2010; 27:372-6. [DOI:10.1590/S1984-46702010000300008] [DOI:10.1590/S1984-46702010000300008]
26. Rafizadeh S, Rafinejad J, Rassi Y. Epidemiology of scorpionism in Iran during 2009. J Arthropod Borne Dis. 2013; 7(1): 66-70. [PMID] [PMCID]
27. Dehghani R, Khoobdel M, Sobati H. [Scorpion control in military units: A review study (Persian)]. J Mil Med. 2018; 20(1):3-13. [Link]
28. Dehghani R, Kamiabi F, Mohammadzadeh N. Burrowing habits of two arthropods; Odenthobutus doriae and Hemilepistus shirazi in desert soils of Isfahan, Iran. J Entomol Res. 2017; 41(2):113-18. [DOI:10.5958/0974-4576.2017.00018.4] [DOI:10.5958/0974-4576.2017.00018.4]
29. Dehghani R, Hoseindoost Gh, Seyyedi Bidgoli N, Zamani M, Ghadami F. Study on pests of residential complex and student dormitories of Kashan University of Medical Sciences, Iran. J Entomol Res. 2017; 41(3):311-6. [DOI:10.5958/0974-4576.2017.00050.0] [DOI:10.5958/0974-4576.2017.00050.0]
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به مجله دانشگاه علوم پزشکی قم می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق
© 2025 CC BY-NC 4.0 | Qom University of Medical Sciences Journal

Designed & Developed by : Yektaweb