مجله دانشگاه علوم پزشکی قم

زمینه و هدف: گیاه بومادران یکی از قدیمی‌ترین و شناخته‌شده‌ترین گیاهان دارویی با خواص آنتی‌اکسیدانتی بالقوه است. این مطالعه با هدف بررسی اثرات عصاره هیدروالکلی گل بومادران در سه دوز مختلف بر توان باروری آزمایشگاهی و روند رشد رویانی در موش‌های سفید کوچک آزمایشگاهی انجام شد.

روش بررسی: در این مطالعه تجربی، 24 موش سفید کوچک آزمایشگاهی نر (نژاد NMRI)، به‌طور تصادفی به چهار گروه تقسیم شدند: گروه اول سرم فیزیولوژی را با دوز 1/0میلی‌لیتر برکیلوگرم دریافت کردند، و به گروه دوم، سوم و چهارم عصاره بومادران به ترتیب با دوز 75 ، 150 و 300 میلی‌گرم برکیلوگرم داده شد. تیمار به مدت 35 روز ادامه داشت. در پایان، موش‌ها از طریق جابه‌جایی مهره گردنی آسان‌کشی شدند، و از دُم اپیدیدیم برای جمع‌آوری اسپرم‌ها استفاده شد. میزان باروری داخل آزمایشگاهی و روند رشد جنینی در تمامی گروه‌ها بررسی گردید. داده‌ها با استفاده از آزمون واریانس یک‌طرفه و تست تعقیبی توکی تجزیه و تحلیل شدند. سطح معنی‌داری، 05/0p< در نظر گرفته شد.

یافته‌ها: در گروه‌های دریافت‌کننده دوز کم و متوسط عصاره بومادران، میزان لقاح و تعداد بلاستوسیست‌ها، افزایش و تعداد جنین‌های متوقف‌شده، کاهش نشان داد که در مقایسه با گروه کنترل، معنی‌دار نبود، اما در گروه دریافت‌کننده دوز زیاد عصاره، میزان لقاح و تعداد بلاستوسیست‌ها، کاهش (05/0p<) و تعداد جنین‌های متوقف‌شده، افزایش معنی‌داری در مقایسه با گروه کنترل داشت (01/0p<).

نتیجه‌گیری: براساس نتایج این مطالعه، عصاره هیدروالکلی بومادران، رفتار وابسته به دوز داشت؛ به‌نحوی‌که در دوز کم و متوسط، تأثیر معنی‌داری نداشت، اما در دوز زیاد سبب کاهش توان باروری آزمایشگاهی و روند رشد جنینی گردید.