مجله دانشگاه علوم پزشکی قم

زمینه و هدف: بیماری سلیاک با بسیاری از علائم خارج روده‌ای مانند سیروز صفراوی اولیه یا هپاتیت اتوایمیون همراه است. اما بروز هایپرتانسیون پورت غیرسیروزی جزء موارد بسیار نادر می‌باشد که فقط به‌صورت موردی گزارش شده است. هایپرتانسیون پورت غیرسیروزی به‌‌طور تیپیک با اسپلنومگالی، واریس‌های مری و گاهی علائم آسیت و ایکتر بروز می‌کند. در این گزارش یک مورد هایپرتانسیون پورت غیرسیروزی (ایدیوپاتیک) که علت زمینه‌ای آن سلیاک بوده و با درمان بیماری سلیاک علائم آن کاهش داشته است. معرفی می‌گردد.

معرفی مورد: بیمار خانم 38 ساله‌ای است که به‌علت آسیت، اسپلنومگالی و بی‌حالی از چند سال قبل مراجعه کرده بود. در طی این مدت با احتمال سیروز کریپتوژنیک تحت درمان حمایتی بوده است. در طی بررسی‌های تشخیصی مجدد برای بیمار، تست‌های سرولوژی هپاتیت ویروسی، اتوایمیون و بررسی از نظر ویلسون انجام شد که منفی گزارش گردید. در آندوسکوپی شواهد واریس مری مشهود بود، و در داپلر سونوگرافی انجام‌شده از شکم، افزایش دیامتر ورید پورت و اسپلنومگالی واضح گزارش شد، اما شواهدی به نفع ترومبوز مشاهده نگردید. در نهایت برای بیمار بیوپسی کبد انجام شد که بافت کبدی کاملاً طبیعی و علائم سیروز دیده نشد. با توجه به بالا بودن سدیمان اریتروسیتی و غیرطبیعی بودن آزمون‌های کبدی، بررسی تست‌های سرولوژیک جهت بیماری سلیاک تقاضا گردید که مثبت بود و در نهایت با بیوپسی از 12 تشخیص سلیاک مسجل گردید. با شروع رژیم درمانی فاقد گلوتن، آزمون سدیمان اریتروسیتی و تست‌های کبدی مربوطه و دیامتر ورید پورت نرمال شده و بیمار احساس بهبودی داشت.