مجله دانشگاه علوم پزشکی قم

زمینه و هدف: دیابت یکی از شایع‌ترین مشکلات سلامتی با پیامد‌های قابل‌توجه است. درمان و مدیریت دیابت نیز به‌طور عمده به وضعیت خودمراقبتی مربوط می‌باشد. این مطالعه با هدف تحلیل رفتارهای خودمراقبتی و عوامل مرتبط با آن در بیماران دیابتی انجام شد.

روش بررسی: در این مطالعه توصیفی، 131 فرد دیابتی مراجعه‌کننده به کلینیک دیابت شهر تویسرکان در سال 1393 به‌ روش سرشماری بررسی شدند. جمع‌آوری اطلاعات رفتارهای خودمراقبتی با استفاده از مقیاس خودمراقبتی Toobert و Glasgow صورت گرفت. جهت بررسی اطلاعات زمینه‌ای بیماران دیابتی، از چک‌لیست‌های طراحی‌شده بر‌اساس فرم‌های موجود در پرونده‌های مراقبتی بیماران استفاده گردید. داده‌ها با استفاده از آزمون من‌ویتنی، کروسکال والیس و ضریب همبستگی اسپیرمن تجزیه و تحلیل شدند. سطح معنی‌داری، 5% در نظر گرفته شد.

یافته‌ها: از مجموع 131 بیمار دیابتی مورد بررسی، 66 نفر مرد (4/50%) و 65 نفر (6/49%) زن بودند. میانگین سنی آنها 8/51 سال بود و 8 نفر دچار عوارض ناشی از این بیماری بودند. میانگین نمرات خودمراقبتی در بیماران 6/25 و نشان‌دهنده خودمراقبتی متوسط بود. رفتارهای خودمراقبتی با سطح تحصیلات، وضعیت اشتغال، نوع درمان و نمایه توده بدنی، ارتباط معنی‌داری داشت. بین اجزای خودمراقبتی (شامل: رژیم غذایی، فعالیت جسمانی، تست قندخون و مراقبت از پا)، ارتباط معنی‌داری وجود داشت.

نتیجه‏گیری: با توجه به وضعیت خودمراقبتی بیماران و اهمیت آموزش خودمراقبتی جهت افراد دیابتی می‌توان در برنامه‌های آموزش بهداشت و ارتقای سلامت، توجه بیشتری به خودمراقبتی افراد دیابتی داشت.