جلد 18 -
جلد 18 - صفحات 0-0 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Ethics code: IR.MUQ.REC.1400.098
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Aligol M, vesli monfared E, Aminpour E E, Seifi F, Seyed farajollah A. The Relationship Between Resilience and Marital Adjustment in Married Women With Breast Cancer in Qom, Iran. Qom Univ Med Sci J 2024; 18 : 802.6
URL: http://journal.muq.ac.ir/article-1-3939-fa.html
URL: http://journal.muq.ac.ir/article-1-3939-fa.html
علی‌گل محمد، وصالی‌منفرد احسان، امین‌پور الهه، سیفی فریده، سید فرج‌الله آمنه. بررسی همبستگی تاب‌آوری و سازگاری زناشویی در زنان مبتلا به سرطان پستان شهر قم. مجله دانشگاه علوم پزشکی قم. 1403; 18 ()
محمد علی‌گل1 
، احسان وصالی‌منفرد* 2، الهه امین‌پور3 ، فریده سیفی4 ، آمنه سید فرج‌الله5
، احسان وصالی‌منفرد* 2، الهه امین‌پور3 ، فریده سیفی4 ، آمنه سید فرج‌الله5
1- گروه ارتقا و آموزش سلامت، مرکز تحقیقات آلاینده‌های محیطی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی قم، قم، ایران.
2- مرکز تحقیقات بیماری‌های گوارش و کبد، دانشگاه علوم پزشکی قم، قم، ایران. ،vesalimonfared@gmail.com
3- کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشگاه علوم پزشکی قم، قم، ایران.
4- گروه پرستاری، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی اردبیل، اردبیل، ایران.
5- معاونت آموزشی، دانشگاه علوم پزشکی قم، قم، ایران.
2- مرکز تحقیقات بیماری‌های گوارش و کبد، دانشگاه علوم پزشکی قم، قم، ایران. ،
3- کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشگاه علوم پزشکی قم، قم، ایران.
4- گروه پرستاری، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی اردبیل، اردبیل، ایران.
5- معاونت آموزشی، دانشگاه علوم پزشکی قم، قم، ایران.
متن کامل [PDF 4443 kb]
(146 دریافت)
| چکیده (HTML) (420 مشاهده)
متن کامل: (41 مشاهده)
مقدمه
سرطان پستان شایع‌ترین سرطان در بین زنان در جوامع توسعه‌یافته و جوامع در‌حال‌توسعه است [1]. بروز سرطان پستان در جوامع در‌حال‌توسعه به دلیل افزایش امید به زندگی، افزایش شهر نشینی و در پیش گرفتن سبک زندگی ناسالم در حال افزایش است [2]. سرطان پستان پس از سرطان ریه دومین سرطان شایع در بین سرطان‌ها در هر دو گروه جنسی و شایع‌تری00ن سرطان در بین زنان است. در سال 2021 در کل جهان 3/2 میلیون زن مبتلا به سرطان پستان تشخیص داده شدند و 685 هزار مرگ به این دلیل رخ داده است [3].
تشخیص سرطان پستان یک رویداد بسیار استرس‌زا در زندگی است که با چالش‌های عاطفی، اجتماعی و فیزیکی همراه است و با مشکلات سازگاری، مانند افسردگی مرتبط است. بیماران مبتلا به سرطان به علت مشکلات جسمی خود، ناراحتی‌ها و نگرانی‌های متعددی از قبیل بد‌فرم شدن بدن، کرختی، کاهش میل جنسی، فقدان مالی و اجتماعی دارند و از‌لحاظ روان‌شناختی نیز دچار مشکلات زیادی، مانند کاهش روابط اجتماعی، استرس، خشم و افسردگی می‌شوند. همچنین زودرنجی و تاب‌آوری پایین آن‌ها تهدیدی برای سلامتی و روند بیماری‌شان محسوب می‌شود [4، 5].
چندین مطالعه که با استفاده از روش‌های مختلف انجام شده نشان داده است زنانی که مبتلا به سرطان پستان می‌شوند در معرض خطر بیشتری برای تجربه علائم افسردگی نسبت به زنان سالم هستند. علائم افسردگی در بین این زنان از 8 تا 40 درصد گزارش شده است. همچنین اختلالات خلقی مختلف از 7 تا 30 درصد در بین مبتلایان به سرطان پستان گزارش شده است [8-5]. سازگاری زناشویی یکی از متغیرهای مؤثر در زندگی زناشویی است که با رضایت زناشویی، موفقیت زناشویی و ثبات زناشویی مرتبط است. سازگاری زناشویی شیوه‌هایی است که افراد با یکدیگر، جهت تداوم ازدواج سازگار می‌شوند و یکی از مهم‌ترین فاکتورها در تعیین ثبات و تداوم زندگی زناشویی است، زیرا وجود ناسازگاری در روابط همسران به دشوار شدن وظایف والدین، کاهش میزان سلامت جسمانی و بهداشت روانی همسران، کم شدن میزان رضایت از زندگی و احساس تنهایی بیشتر و اشکال در روابط می‌انجامد [9، 10].
یکی از مهم‌ترین مسائلی که می‌تواند به‌طور مؤثر بر کیفیت زندگی و مخصوصاً بر میزان سازگاری زناشویی والدین نقش داشته باشد، نداشتن مشکل جسمی و یا مبتلا نبودن زوجین به بیماری خاص است. طبق نتایج مطالعات انجام‌شده سرطان از‌طریق ایجاد افسردگی، درد، مشکلات زناشویی، استرس و موارد دیگر بر کیفیت زندگی مؤثر است [11]. در این بین تاب‌آوری عاملی است که باعث سازگاری بهتر و بیشتر بیماران در برابر مواجهه با سختی‌ها و عوامل تنش‌زا می‌شود و به آن‌ها کمک میکند که از خودشان در برابر مشکلات مراقبت کنند. تاب‌آوری یک پدیده شخصیتی است که فرد را قادر میکند در هنگام مواجهه با وضعیت استرس‌زا سلامت روانی خود را حفظ کند [12]. روش‌های به دست آوردن تاب‌آوری شامل سرسختی، احساسات مثبت، داشتن خلق‌و‌خوی خوب و مقابله با سرکوب است. تحقیقات نشان داده است تاب‌آوری با کیفیت زندگی و خستگی حاصل از بیماری در افراد مبتلا به سرطان رابطه مستقیم دارد [13، 14].
همچنین نتایج مطالعات متعدد نشان داده است بین تاب‌آوری با سازگاری زناشویی ارتباط مستقیم و معناداری وجود دارد [15]. بنابراین 2 مؤلفه اساسی در بیماران مبتلا به سرطان، شامل تاب‌آوری و کیفیت زندگی مرتبط با سازگاری زناشویی، اهمیت دارد. از‌آنجایی‌که یکی از اجزای سلامت زندگی زناشویی، عملکرد و سازگاری زناشویی است، این مطالعه با هدف بررسی همبستگی تاب‌آوری با سازگاری زناشویی در زنان مبتلا به سرطان پستان در شهر قم صورت گرفت.
مواد و روش‌ها
این پژوهش یک مطالعه توصیفی‌همبستگی بود که در بین زنان متأهل مبتلا به سرطان پستان شهر قم در سال 1401 انجام گرفت. حجم نمونه لازم برای مطالعه با در نظر گرفتن ضریب همبستگی بین سازگاری زناشویی و تاب‌آوری برابر با 164/0r= در مطالعه لی و همکاران [16] و توان مطالعه برابر با 80/0 و فاصله اطمینان 95 درصد، حداقل 167 نفر برآورد شد. نمونه‌ها به روش نمونه‌گیری متوالی، از بین کلیه بیماران مبتلا به سرطان پستان در شهر قم انتخاب شدند.
معیارهای ورود به مطالعه شامل زن بودن، متأهل بودن، ابتلا به سرطان پستان، سکونت در شهر قم بود؛ ابتلا به بیماری‌های عصبی و روانی و عدم تکمیل فرم رضایت آگاهانه برای شرکت در پژوهش به‌عنوان معیارهای خروج از مطالعه تعیین شدند. ابزار گردآوری اطلاعات در بخش اول، فرم مطالعه اطلاعات جمعیت‌شناختی (سن، سطح تحصیلات، تعداد فرزندان، وضعیت درآمد) بود. شرکت‌کنندگان در 3 گروه سنی 30 تا 40 سال، 41 تا 50 سال و بیش از 51 سال طبقه‌بندی شدند. از‌نظر سطح تحصیلات در 5 کلاس بی‌سواد، ابتدایی، راهنمایی، دیپلم و تحصیلات دانشگاهی بودند. بررسی تعداد فرزندان براساس طبقه‌بندی بدون فرزند، 1 فرزند و 2 فرزند و 2 فرزند و بیشتر انجام شد و در‌نهایت اطلاعات مربوط به وضعیت درآمد به‌صورت ضعیف، متوسط و خوب ارائه شد.
بخش دوم، پرسش‌نامه سازگاری زناشویی گراهام اسپینر (32 سؤال) بود که توسط اسپینر در سال 1976 برای اندازه‌گیری سازگاری بین زن و شوهر طراحی شد. مقیاس سازگاری زناشویی اسپینر برای بررسی کیفیت رابطه زناشویی از‌نظر زندگی یک زوج یا هر دو نفر استفاده می‌شود. این مقیاس 4 بعد رضایت، ارتباط، توافق و ابراز محبت را اندازه‌گیری میکند و نمره‌گذاری براساس مقیاس لیکرت است و با کسب نمره کل، سطح رضایت کلی فرد از رابطه صمیمی ارزیابی می‌شود. همسانی درونی خرده‌مقیاس‌ها از خوب تا عالی متغیر است، سازه رضایت 94/0، سازه ارتباط81/0، سازه توافق 90/0 و سازه ابراز محبت 73/0 گزارش شده است. در این تحقیق پایایی این مقیاس با آلفای کرونباخ 94/0 به دست آمد [17].
همچنین پرسش‌نامه تاب‌آوری دیویدسون که در سال 2002 ساخته شد، شامل 25 سؤال برای محاسبه توانایی مقابله با فشار و ناتوانی است و گزینه‌های آن شامل هرگز، به‌ندرت، گاهی اوقات، اغلب و همیشه (هرگز با امتیاز صفر، به‌ندرت 1 امتیاز، گاهی اوقات 2 امتیاز، اغلب 3 امتیاز و همیشه 4 امتیاز است) که کمترین نمره صفر و بیشترین امتیاز 100 بوده است. پایایی و روایی این پرسش‌نامه در ایران در مطالعات مختلف تأیید شده است [18].
پس از دریافت کد اخلاق از کارگروه اخلاق دانشگاه علوم‌پزشکی قم، برای جمع‌آوری اطلاعات لازم معرفی‌نامه‌ای از دانشگاه علوم‌پزشکی قم اخذ شد و با همکاری بیمارستان‌ها و مراکز آموزشی‌درمانی موجود در شهر قم که به ارائه خدمت به بیماران مبتلا به سرطان پستان می‌پردازند، اطلاعات اولیه مورد‌نیاز از بیماران دریافت شد. با‌توجه‌به همه‌گیری ویروس کرونا، جمع‌آوری اطلاعات به‌صورت تلفنی و با استفاده از پرسش‌نامه الکترونیکی صورت گرفت. از موازین اخلاقی رعایت‌شده در این مطالعه این بود که هدف مطالعه برای آنان توضیح داده شد و رضایت برای شرکت مطالعه گرفته شد و به آنان اطمینان داده شد که اطلاعات آنان بی نام است و به‌صورت محرمانه باقی خواهد ماند. همچنین این مطالعه تأکید میکند هیچ‌گونه ضرر و هزینه‌ای به افراد شرکت‌کننده وارد نمی‌شود. سپس اطلاعات فردی دریافت و در فرم اطلاعات فردی ثبت شد و پرسش‌نامه سازگاری زناشویی و پرسش‌نامه تاب‌آوری به‌صورت الکترونیکی از‌طریق رسانه‌های اجتماعی و پیام کوتاه در دسترس آنان قرار گرفت و از آنان خواسته شد تا نسبت به تکمیل پرسش‌نامه‌ها اقدام کنند. در روزهای بعد نیز از‌طریق پیامک و تماس تلفنی پیگیری‌های لازم جهت تکمیل پرسش‌نامه صورت گرفت و در‌نهایت به تعداد حجم نمونه مورد‌نظر اطلاعات گردآوری شد. برای تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS نسخه 23 و آزمون‌های آماری توصیفی و استنباطی استفاده شد. از آزمون پیرسون جهت تعیین همبستگی و آنالیز رگرسیون خطی برای تعیین ضرایب و پیش‌گویی‌کنندگی متغیرها استفاده شد. مقدار سطح معنی‌داری، 05/0 در نظر گرفته شد.
یافته‌ها
در مطالعه حاضر 167 زن مبتلا به سرطان سینه و زنان مبتلا به سرطان رحم با میانگین سنی 8/8±2/51 سال مورد بررسی قرار گرفتند. از این تعداد 88 نفر (7/52 درصد) بیش از 51 سال داشتند. تقریباً 66 نفر (40 درصد) دارای سطح سواد متوسطه بودند و 145 نفر (87 درصد) دارای بیش از 2 فرزند بودند. میزان پاسخ‌گویی شرکت‌کنندگان 100 درصد بود (جدول شماره 1).
جدول شماره 2 نتایج تحلیل همبستگی پیرسون را نشان می‌دهد. نتایج نشان داد بین تاب‌آوری و سازگاری زناشویی به لحاظ آماری، همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین بین تاب‌آوری با سطح درآمد همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد (02/0>p، 24/0=r). بین سازگاری زناشویی با سن همبستگی معکوس و معنادار نشان داده شد (01/0>p، 18/0-=r). تاب‌آوری با ابراز محبت، همبستگی و توافق، همبستگی مثبت و معناداری نشان داد (01/0>p).
در جدول شماره 3 میانگین درصد امتیاز قابل‌اکتساب مربوط به سازگاری زناشویی و تاب‌آوری نشان داده شده است. با‌توجه‌به میانگین متغیرها و مقدار انحراف معیارهای محاسبه‌شده مربوط به هر متغیر، میانگین درصد نمره کسب‌شده سازگاری زناشویی 1/57 درصد و تاب‌آوری 6/51 درصد است. در زیرمقیاس سازگاری زناشویی، بیشترین میانگین درصد نمره کسب‌شده متعلق به زیر‌سازه توافق با 1/59 درصد بود.
نتیجه آنالیز رگرسیون خطی سازگاری زناشویی نشان داد زیرمقیاس ابراز محبت با ضریب رگرسیونی 28/0، توافق با ضریب 48/0 و همبستگی با ضریب 16/0 با سازگاری زناشویی رابطه مؤثر و معناداری را نشان می‌دهند که در این بین سازه توافق با بیشترین ضریب مسیر توانست رابطه سازگاری زناشویی را نشان دهد. در‌مجموع زیرمقیاس توافق، همبستگی، رضایتمندی و ابراز محبت، به میزان 28 درصد رابطه معناداری سازگاری زناشویی را تعیین می‌کنند (جدول شماره 4).
نتایج آنالیز رگرسیون سلسله‌مراتبی برای ازیابی و تعیین سازگاری زناشویی در جدول شماره 5 نشان داده شده است. در مرحله 1، متغیر تعداد فرزند با بالاترین ضریب رابطه مثبت و مؤثری با سازگاری زناشویی را نشان می‌دهد (01/0>p، 43/0=b، 71/27-4/2 :CI). در مرحله دوم رگرسون سلسله‌مراتبی، متغیر تاب‌آوری با بیشترین ضریب تأثیر در تعیین سازگاری زناشویی (01/0>p، 61/0=b، 53/36-0/0 :CI) تأثیرگذار بود و بعد از آن متغیر تعداد کودک بود (01/0>p، 28/0=b، 27/34-3/1 :CI).
بحث
سرطان پستان یکی از شایع‌رین بیماری‌ها در جهان است. این بیماری به دلیل تولید مثل غیر‌معمول و غیرقابل‌کنترل سلول‌ها تحت تأثیر عوامل مختلف از‌جمله عوامل ژنتیکی، غده‌ای و محیطی ایجاد می‌شود. به‌خوبی ثابت شده است که مقابله با سرطان پستان می‌تواند منجر به پیامدهای منفی، مانند اضطراب شود. تاب‌آوری، رضایتمندی و سازگاری زناشویی، از‌جمله فعالیت‌های جنسی و از مهم‌ترین اولویت‌های کیفیت زندگی بیمار سرطانی است [19، 20]. هدف از انجام مطالعه حاضر، بررسی همبستگی تاب‌آوری و سازگاری زناشویی در زنان مبتلا به سرطان پستان شهر قم بود.
تاب‌آوری به‌عنوان فرایندی تعریف می‌شود که توسط آن رفتارهای رابطه‌ای برای مدیریت ناملایمات شکل می‌گیرد. مطالعه قبلی پیشنهاد می‌کنند تاب‌آوری فرایندی پویا است که با وجود ناملایمات، زوج‌ها به‌واسطه آن به سازگاری مثبت دست می‌یابند [21، 22]. به‌عبارت‌دیگر تاب‌آوری به ویژگی‌های شخصیتی اشاره دارد که منعکس‌کننده انعطاف‌پذیری در عملکرد فرد در پاسخ به شرایط مختلف محیطی است و نشان‌دهنده توانایی فرد در تنظیم سطوح کنترل در شرایط متفاوت و چالش‌زا است. بنابراین ممکن است به رضایت زناشویی بالا یا پایین منجر شود [23، 24].
در مطالعه حاضر تاب‌آوری با ابراز محبت، همبستگی و توافق، رابطه مثبت و معناداری نشان داد که بیشترین قدرت پیش‌گویی‌کنندگی مربوط به سازه توافق (01/0>p، 28/0=b). است. همچنین میانگین درصد نمره کسب‌شده سازگاری زناشویی 1/57 درصد و تاب‌آوری 6/51 درصد و در حد متوسط گزارش شد. نتایج نشان داد بین تاب‌آوری با سطح درآمد، همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین بین سازگاری زناشویی با سن، همبستگی معکوس و معنادار دیده شد. در مطالعه رشیدی و همکاران که با هدف پیش‌بینی رضایتمندی زناشویی در زنان سنین دوره بارداری انجام شد نیز نتایج نشان داد بین شرایط اقتصادی با رضایتمندی و سازگاری زناشویی همبستگی معنادار آماری دیده شد [25]. همسو با نتایج حاضر، در مطالعه بردلی یافته‌ها نشان داد بین تاب‌آوری و رضایتمندی همبستگی معناداری وجود دارد [26]. نتایج نشان داد بین تاب‌آوری و سازگاری زناشویی به لحاظ آماری، همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد. نتایجی که با مطالعه نائمی و همکاران همسو بود [8]. با‌توجه‌به میانگین متغیرها و مقدار انحراف معیارهای محاسبه‌شده مربوط به زیر‌سازه‌های سازگاری زناشویی، بیشترین میانگین درصد نمره کسب‌شده مربوط به سازه توافق بود. در‌حالی‌که در مطالعه اسفندیاری و همکاران که با هدف مقایسه رضایت زناشویی در زنان مبتلا به سرطان انجام شده بود، بیشترین درصد میانگین نمره متعلق به رضایت زناشویی گزارش شد [27].
در مطالعه حاضر میانگین نمره تاب‌آوری و سازگاری در حد متوسط گزارش شد. همسو با این نتایج، مطالعه نائمی و همکاران نشان داد میانگین نمره تاب‌آوری برابر با حد متوسط است [8]. در بین زیرمقیاس سازگاری زناشویی، 3 سازه ابراز محبت، توافق و همبستگی پیش‌گویی‌کننده سازگاری زناشویی بودند که بیشترین قدرت پیش‌گویی‌کنندگی مربوط به سازه توافق بود. طیق نتایج حاصل از رگرسیون خطی، بیشترین سهم پیش‌گویی‌کنندگی سازگاری زناشویی متعلق به سازه تاب‌آوری و در بین متغیرهای جمعیت‌شناختی نیز متعلق به متغیر تعداد کودک است. همراستا با نتایج مطالعه حاضر، مطالعه ماهلین نشان داد زنانی که با کودک/کودکان زندگی می‌کردند نسبت به زنانی که تنها زندگی می‌کردند به‌طور قابل‌توجهی تاب‌آوری بالاتری داشتند [28].
برخلاف مطالعه حاضر، در مطالعه سریجاه، نتایج نشان داد بین تعداد فرزندان و رضایتمندی از زندگی ارتباط آماری معنادار نبود [22]. ضریب رگرسیونی متناظر با شاخص تاب‌آوری 449/0=β به دست آمد و با عنایت به اینکه سطح معنی‌داری متناظر با آن کمتر از 05/0است، این‌گونه استنباط می‌شود که با افزایش تاب‌آوری، رضایت زناشویی نیز افزایش خواهد یافت. نتایج نشان می‌دهد تغییرات رضایت زناشویی بر اثر تغییرات در تاب‌آوری است. یافته‌هایی که با مطالعه عباد‌پور و همکاران همراستا بود [23]. همچنین همسو با یافته‌های حاضر، در مطالعه بردلی نتایج نشان داد تاب‌آوری با ضریب استاندارد قابل‌قبولی (28/0=β) پیش‌گویی‌کننده رضایتمندی در رابطه است [26].
همسو با این نتایج، سریجاه در مطالعه خود نشان داد تاب‌آوری زوج‌ها رضایت زناشویی را پیش‌بینی میکند، اما بهزیستی و سلامتی را برای زوج‌های متأهل پیش‌بینی نمی‌کند. مطالعات قبلی نیز نشان داده‌اند تاب‌آوری به‌عنوان یک فرایند به افراد امکان می‌دهد تا مهارت‌ها یا قابلیت‌هایی را برای دستیابی به سازگاری مثبت از‌طریق تعامل با سیستم‌های متعدد یاد بگیرند و توسعه دهند [22، 29].
همراستا با یافته‌های حاضر، شفق احمد در مطالعه خود نشان داد تاب‌آوری به‌طور معناداری پیش‌گویی‌کننده سازگاری زناشویی در گروه جنسی مردان است. همچنین در این مطالعه نتایج رگرسیونی نشان داد در گروه جنسی زنان نیز تاب‌آوری در پیش‌گویی سازگاری زناشویی به‌طور معناداری تأثیر مستقیم دارد [30]. زوج‌هایی که تاب‌آور هستند، سازگاری زناشویی بهتری را تجربه می‌کنند، زیرا تمایل به انعطاف‌پذیری در شرایط نامطلوب دارند و می‌توانند با‌توجه‌به شرایط سازگار شوند. یک نظرسنجی بر روی 195 فرد متأهل انجام شد که نشان داد تاب‌آوری تأثیر مستقیمی بر سازگاری زناشویی دارد [26]. افراد تاب‌آور به روابط خود متعهد هستند، زیرا اجازه نمی‌دهند مشکلات به رابطه آن‌ها آسیب برساند و همیشه راه‌حلی برای مشکل ارائه می‌دهند. این رویکرد به آن‌ها در سازگاری در ازدواج نیز کمک میکند [30].
افراد تاب‌آور عموماً دیدگاه مثبتی در زندگی دارند که به‌خودی‌خود برای داشتن زندگی بهتر لازم است. این افراد می‌توانند بر مشکلات خود کنترل داشته و اجازه ندهند مشکلات آن‌ها را کنترل کند. مطالعات قبلی نیز نشان داده که بین تاب‌آوری و سازگاری زناشویی از‌نظر آماری همبستگی مثبتی وجود دارد [31]. بسیاری از مطالعات نشان داده است که درعین‌حال که روش‌های درمانی تکمیلی سرطان باعث افزایش طول عمر یا حتی رفع کلی خطر مرگ می‌شود، ولی می‌تواند دارای عوارض متعددی جسمی باشد که این نیز به نوبه خود می‌تواند سبب محدودیت در ارتباط اجتماعی زنان و تصورات ذهنی منفی همسر در‌مورد تغییرات ظاهری شود. پیامد هایی که هر‌کدام از آن‌ها می‌تواند به‌طور مستقیم یا غیر‌مستقیم بر سطح سازگاری و رضایتمندی زناشویی زنان و کیفیت زندگی زوجین تأثیر منفی بگذارد [32].
در این مطالعه هیچ‌گونه ضرر و هزینه‌ای به افراد شرکت‌کننده وارد نشد. در خصوص حساسیت به پاسخ مسائل و رفتارهای زناشویی و ارتباط تنگاتنگ این موضوع با فرهنگ و اعتقادات جامعه تحت مطالعه، تلاش شد جهت افزایش غنای اطلاعات قابل‌جمع‌آوری و همچنین رفع نگرانی مشارکت‌کنندگان، در مواردی که امکان مصاحبه وجود داشت، از محقق و پژوهشگر خانم یا آقا در فرایند مصاحبه و جمع‌آوری اطلاعات استفاده شود.
سازگاری زناشویی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر عملکرد خانواده است که بر کیفیت زندگی، رفتار و عملکرد والدین، طول عمر، میزان سلامت و رضایت از زندگی تأثیر دارد. این مسئله زمانی پر‌رنگ‌تر و پر‌چالش خواهد بود که در بیماران خاص یا در عملکرد و سلامت روان همسران این افراد تأثیرات مخرب خود را به‌جا می‌گذارد. بنابراین از نقاط قوت مطالعه حاضر می‌توان به این اشاره داشت که این مطالعه قصد دارد مطالعات آینده را به سمت شناسایی و پیش‌بینی فاکتور‌های اقتصادی‌اجتماعی و حمایت اجتماعی مؤثر بر مسئله رضایت زناشویی هدایت کند.
نتیجه‌گیری
با‌توجه‌به یافته‌های این پژوهش به نظر می‌رسد بهبود وضعیت ابراز محبت و توافق بر داشتن ارتباط صمیمی و سازنده در زنان مبتلا به سرطان، از‌جمله عوامل تعیین‌کننده سازگاری زناشویی بوده و توجه به تاب‌آوری و رضایتمندی زناشویی در این گروه از بیماران یک ضرورت سلامت روانی و جنسی محسوب می‌شود.
از‌جمله محدودیت‌های پژوهش حاضر این بود که برخی از شرکت‌کنندگان ممکن است به تعداد یا بخشی از سؤالات مرتبط با مسائل جنسی یا رفتارهای زناشویی، پاسخ‌های کاملاً صحیح نداده باشند. با وجود این، ما سعی کردیم با اطمینان از محرمانه بودن پاسخ‌های شرکت‌کنندگان و اهمیت همکاری صادقانه آن‌ها در پاسخ به پرسش‌نامه‌ها، این موضوع را در مجموعه داده‌های خود بهبود بخشیم.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
این مطالعه در دانشگاه علوم‌پزشکی قم با کد اخلاقی IR.MUQ.REC.1400.098 ثبت شده است. همچنین رضایت‌نامه کتبی آگاهانه از شرکت کنندگان اخذ شد.
حامی مالی
این مطالعه با حمایت مالی معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم‌پزشکی قم انجام شد.
مشارکت نویسندگان
مفهوم‌سازی، روش‌شناسی، مدیریت پروژه، تأمین مالی، ویراستاری و نهایی‌سازی نوشته: احسان وصالی منفرد و محمدعلی گل; اعتبار سنجی: محمد علی گل; نمونه گیری: الهه امین پور، تحلیل: الهه امین پور و احسان وصلی منفرد; تحقیق: فریده سیفی و آمنه سید فرج الله; نگارش پیش نویس اصلی: احسان وصالی منفرد و محمد علی گل; سرپرستی: احسان وصالی منفرد و فریده سیفی.تعارض منافع
بنابر اظهار نویسندگان این مقاله تعارض منافع ندارد.
تشکر و قدردانی
نویسندگان این مقاله از معاونت پژوهشی و فناوری و کمیته تحقیقات دانشجویی دانشگاه علوم‌پزشکی قم کمال تشکر و قدردانی را دارند.
سرطان پستان شایع‌ترین سرطان در بین زنان در جوامع توسعه‌یافته و جوامع در‌حال‌توسعه است [1]. بروز سرطان پستان در جوامع در‌حال‌توسعه به دلیل افزایش امید به زندگی، افزایش شهر نشینی و در پیش گرفتن سبک زندگی ناسالم در حال افزایش است [2]. سرطان پستان پس از سرطان ریه دومین سرطان شایع در بین سرطان‌ها در هر دو گروه جنسی و شایع‌تری00ن سرطان در بین زنان است. در سال 2021 در کل جهان 3/2 میلیون زن مبتلا به سرطان پستان تشخیص داده شدند و 685 هزار مرگ به این دلیل رخ داده است [3].
تشخیص سرطان پستان یک رویداد بسیار استرس‌زا در زندگی است که با چالش‌های عاطفی، اجتماعی و فیزیکی همراه است و با مشکلات سازگاری، مانند افسردگی مرتبط است. بیماران مبتلا به سرطان به علت مشکلات جسمی خود، ناراحتی‌ها و نگرانی‌های متعددی از قبیل بد‌فرم شدن بدن، کرختی، کاهش میل جنسی، فقدان مالی و اجتماعی دارند و از‌لحاظ روان‌شناختی نیز دچار مشکلات زیادی، مانند کاهش روابط اجتماعی، استرس، خشم و افسردگی می‌شوند. همچنین زودرنجی و تاب‌آوری پایین آن‌ها تهدیدی برای سلامتی و روند بیماری‌شان محسوب می‌شود [4، 5].
چندین مطالعه که با استفاده از روش‌های مختلف انجام شده نشان داده است زنانی که مبتلا به سرطان پستان می‌شوند در معرض خطر بیشتری برای تجربه علائم افسردگی نسبت به زنان سالم هستند. علائم افسردگی در بین این زنان از 8 تا 40 درصد گزارش شده است. همچنین اختلالات خلقی مختلف از 7 تا 30 درصد در بین مبتلایان به سرطان پستان گزارش شده است [8-5]. سازگاری زناشویی یکی از متغیرهای مؤثر در زندگی زناشویی است که با رضایت زناشویی، موفقیت زناشویی و ثبات زناشویی مرتبط است. سازگاری زناشویی شیوه‌هایی است که افراد با یکدیگر، جهت تداوم ازدواج سازگار می‌شوند و یکی از مهم‌ترین فاکتورها در تعیین ثبات و تداوم زندگی زناشویی است، زیرا وجود ناسازگاری در روابط همسران به دشوار شدن وظایف والدین، کاهش میزان سلامت جسمانی و بهداشت روانی همسران، کم شدن میزان رضایت از زندگی و احساس تنهایی بیشتر و اشکال در روابط می‌انجامد [9، 10].
یکی از مهم‌ترین مسائلی که می‌تواند به‌طور مؤثر بر کیفیت زندگی و مخصوصاً بر میزان سازگاری زناشویی والدین نقش داشته باشد، نداشتن مشکل جسمی و یا مبتلا نبودن زوجین به بیماری خاص است. طبق نتایج مطالعات انجام‌شده سرطان از‌طریق ایجاد افسردگی، درد، مشکلات زناشویی، استرس و موارد دیگر بر کیفیت زندگی مؤثر است [11]. در این بین تاب‌آوری عاملی است که باعث سازگاری بهتر و بیشتر بیماران در برابر مواجهه با سختی‌ها و عوامل تنش‌زا می‌شود و به آن‌ها کمک میکند که از خودشان در برابر مشکلات مراقبت کنند. تاب‌آوری یک پدیده شخصیتی است که فرد را قادر میکند در هنگام مواجهه با وضعیت استرس‌زا سلامت روانی خود را حفظ کند [12]. روش‌های به دست آوردن تاب‌آوری شامل سرسختی، احساسات مثبت، داشتن خلق‌و‌خوی خوب و مقابله با سرکوب است. تحقیقات نشان داده است تاب‌آوری با کیفیت زندگی و خستگی حاصل از بیماری در افراد مبتلا به سرطان رابطه مستقیم دارد [13، 14].
همچنین نتایج مطالعات متعدد نشان داده است بین تاب‌آوری با سازگاری زناشویی ارتباط مستقیم و معناداری وجود دارد [15]. بنابراین 2 مؤلفه اساسی در بیماران مبتلا به سرطان، شامل تاب‌آوری و کیفیت زندگی مرتبط با سازگاری زناشویی، اهمیت دارد. از‌آنجایی‌که یکی از اجزای سلامت زندگی زناشویی، عملکرد و سازگاری زناشویی است، این مطالعه با هدف بررسی همبستگی تاب‌آوری با سازگاری زناشویی در زنان مبتلا به سرطان پستان در شهر قم صورت گرفت.
مواد و روش‌ها
این پژوهش یک مطالعه توصیفی‌همبستگی بود که در بین زنان متأهل مبتلا به سرطان پستان شهر قم در سال 1401 انجام گرفت. حجم نمونه لازم برای مطالعه با در نظر گرفتن ضریب همبستگی بین سازگاری زناشویی و تاب‌آوری برابر با 164/0r= در مطالعه لی و همکاران [16] و توان مطالعه برابر با 80/0 و فاصله اطمینان 95 درصد، حداقل 167 نفر برآورد شد. نمونه‌ها به روش نمونه‌گیری متوالی، از بین کلیه بیماران مبتلا به سرطان پستان در شهر قم انتخاب شدند.
معیارهای ورود به مطالعه شامل زن بودن، متأهل بودن، ابتلا به سرطان پستان، سکونت در شهر قم بود؛ ابتلا به بیماری‌های عصبی و روانی و عدم تکمیل فرم رضایت آگاهانه برای شرکت در پژوهش به‌عنوان معیارهای خروج از مطالعه تعیین شدند. ابزار گردآوری اطلاعات در بخش اول، فرم مطالعه اطلاعات جمعیت‌شناختی (سن، سطح تحصیلات، تعداد فرزندان، وضعیت درآمد) بود. شرکت‌کنندگان در 3 گروه سنی 30 تا 40 سال، 41 تا 50 سال و بیش از 51 سال طبقه‌بندی شدند. از‌نظر سطح تحصیلات در 5 کلاس بی‌سواد، ابتدایی، راهنمایی، دیپلم و تحصیلات دانشگاهی بودند. بررسی تعداد فرزندان براساس طبقه‌بندی بدون فرزند، 1 فرزند و 2 فرزند و 2 فرزند و بیشتر انجام شد و در‌نهایت اطلاعات مربوط به وضعیت درآمد به‌صورت ضعیف، متوسط و خوب ارائه شد.
بخش دوم، پرسش‌نامه سازگاری زناشویی گراهام اسپینر (32 سؤال) بود که توسط اسپینر در سال 1976 برای اندازه‌گیری سازگاری بین زن و شوهر طراحی شد. مقیاس سازگاری زناشویی اسپینر برای بررسی کیفیت رابطه زناشویی از‌نظر زندگی یک زوج یا هر دو نفر استفاده می‌شود. این مقیاس 4 بعد رضایت، ارتباط، توافق و ابراز محبت را اندازه‌گیری میکند و نمره‌گذاری براساس مقیاس لیکرت است و با کسب نمره کل، سطح رضایت کلی فرد از رابطه صمیمی ارزیابی می‌شود. همسانی درونی خرده‌مقیاس‌ها از خوب تا عالی متغیر است، سازه رضایت 94/0، سازه ارتباط81/0، سازه توافق 90/0 و سازه ابراز محبت 73/0 گزارش شده است. در این تحقیق پایایی این مقیاس با آلفای کرونباخ 94/0 به دست آمد [17].
همچنین پرسش‌نامه تاب‌آوری دیویدسون که در سال 2002 ساخته شد، شامل 25 سؤال برای محاسبه توانایی مقابله با فشار و ناتوانی است و گزینه‌های آن شامل هرگز، به‌ندرت، گاهی اوقات، اغلب و همیشه (هرگز با امتیاز صفر، به‌ندرت 1 امتیاز، گاهی اوقات 2 امتیاز، اغلب 3 امتیاز و همیشه 4 امتیاز است) که کمترین نمره صفر و بیشترین امتیاز 100 بوده است. پایایی و روایی این پرسش‌نامه در ایران در مطالعات مختلف تأیید شده است [18].
پس از دریافت کد اخلاق از کارگروه اخلاق دانشگاه علوم‌پزشکی قم، برای جمع‌آوری اطلاعات لازم معرفی‌نامه‌ای از دانشگاه علوم‌پزشکی قم اخذ شد و با همکاری بیمارستان‌ها و مراکز آموزشی‌درمانی موجود در شهر قم که به ارائه خدمت به بیماران مبتلا به سرطان پستان می‌پردازند، اطلاعات اولیه مورد‌نیاز از بیماران دریافت شد. با‌توجه‌به همه‌گیری ویروس کرونا، جمع‌آوری اطلاعات به‌صورت تلفنی و با استفاده از پرسش‌نامه الکترونیکی صورت گرفت. از موازین اخلاقی رعایت‌شده در این مطالعه این بود که هدف مطالعه برای آنان توضیح داده شد و رضایت برای شرکت مطالعه گرفته شد و به آنان اطمینان داده شد که اطلاعات آنان بی نام است و به‌صورت محرمانه باقی خواهد ماند. همچنین این مطالعه تأکید میکند هیچ‌گونه ضرر و هزینه‌ای به افراد شرکت‌کننده وارد نمی‌شود. سپس اطلاعات فردی دریافت و در فرم اطلاعات فردی ثبت شد و پرسش‌نامه سازگاری زناشویی و پرسش‌نامه تاب‌آوری به‌صورت الکترونیکی از‌طریق رسانه‌های اجتماعی و پیام کوتاه در دسترس آنان قرار گرفت و از آنان خواسته شد تا نسبت به تکمیل پرسش‌نامه‌ها اقدام کنند. در روزهای بعد نیز از‌طریق پیامک و تماس تلفنی پیگیری‌های لازم جهت تکمیل پرسش‌نامه صورت گرفت و در‌نهایت به تعداد حجم نمونه مورد‌نظر اطلاعات گردآوری شد. برای تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS نسخه 23 و آزمون‌های آماری توصیفی و استنباطی استفاده شد. از آزمون پیرسون جهت تعیین همبستگی و آنالیز رگرسیون خطی برای تعیین ضرایب و پیش‌گویی‌کنندگی متغیرها استفاده شد. مقدار سطح معنی‌داری، 05/0 در نظر گرفته شد.
یافته‌ها
در مطالعه حاضر 167 زن مبتلا به سرطان سینه و زنان مبتلا به سرطان رحم با میانگین سنی 8/8±2/51 سال مورد بررسی قرار گرفتند. از این تعداد 88 نفر (7/52 درصد) بیش از 51 سال داشتند. تقریباً 66 نفر (40 درصد) دارای سطح سواد متوسطه بودند و 145 نفر (87 درصد) دارای بیش از 2 فرزند بودند. میزان پاسخ‌گویی شرکت‌کنندگان 100 درصد بود (جدول شماره 1).
جدول شماره 2 نتایج تحلیل همبستگی پیرسون را نشان می‌دهد. نتایج نشان داد بین تاب‌آوری و سازگاری زناشویی به لحاظ آماری، همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین بین تاب‌آوری با سطح درآمد همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد (02/0>p، 24/0=r). بین سازگاری زناشویی با سن همبستگی معکوس و معنادار نشان داده شد (01/0>p، 18/0-=r). تاب‌آوری با ابراز محبت، همبستگی و توافق، همبستگی مثبت و معناداری نشان داد (01/0>p).
در جدول شماره 3 میانگین درصد امتیاز قابل‌اکتساب مربوط به سازگاری زناشویی و تاب‌آوری نشان داده شده است. با‌توجه‌به میانگین متغیرها و مقدار انحراف معیارهای محاسبه‌شده مربوط به هر متغیر، میانگین درصد نمره کسب‌شده سازگاری زناشویی 1/57 درصد و تاب‌آوری 6/51 درصد است. در زیرمقیاس سازگاری زناشویی، بیشترین میانگین درصد نمره کسب‌شده متعلق به زیر‌سازه توافق با 1/59 درصد بود.
نتیجه آنالیز رگرسیون خطی سازگاری زناشویی نشان داد زیرمقیاس ابراز محبت با ضریب رگرسیونی 28/0، توافق با ضریب 48/0 و همبستگی با ضریب 16/0 با سازگاری زناشویی رابطه مؤثر و معناداری را نشان می‌دهند که در این بین سازه توافق با بیشترین ضریب مسیر توانست رابطه سازگاری زناشویی را نشان دهد. در‌مجموع زیرمقیاس توافق، همبستگی، رضایتمندی و ابراز محبت، به میزان 28 درصد رابطه معناداری سازگاری زناشویی را تعیین می‌کنند (جدول شماره 4).
نتایج آنالیز رگرسیون سلسله‌مراتبی برای ازیابی و تعیین سازگاری زناشویی در جدول شماره 5 نشان داده شده است. در مرحله 1، متغیر تعداد فرزند با بالاترین ضریب رابطه مثبت و مؤثری با سازگاری زناشویی را نشان می‌دهد (01/0>p، 43/0=b، 71/27-4/2 :CI). در مرحله دوم رگرسون سلسله‌مراتبی، متغیر تاب‌آوری با بیشترین ضریب تأثیر در تعیین سازگاری زناشویی (01/0>p، 61/0=b، 53/36-0/0 :CI) تأثیرگذار بود و بعد از آن متغیر تعداد کودک بود (01/0>p، 28/0=b، 27/34-3/1 :CI).
بحث
سرطان پستان یکی از شایع‌رین بیماری‌ها در جهان است. این بیماری به دلیل تولید مثل غیر‌معمول و غیرقابل‌کنترل سلول‌ها تحت تأثیر عوامل مختلف از‌جمله عوامل ژنتیکی، غده‌ای و محیطی ایجاد می‌شود. به‌خوبی ثابت شده است که مقابله با سرطان پستان می‌تواند منجر به پیامدهای منفی، مانند اضطراب شود. تاب‌آوری، رضایتمندی و سازگاری زناشویی، از‌جمله فعالیت‌های جنسی و از مهم‌ترین اولویت‌های کیفیت زندگی بیمار سرطانی است [19، 20]. هدف از انجام مطالعه حاضر، بررسی همبستگی تاب‌آوری و سازگاری زناشویی در زنان مبتلا به سرطان پستان شهر قم بود.
تاب‌آوری به‌عنوان فرایندی تعریف می‌شود که توسط آن رفتارهای رابطه‌ای برای مدیریت ناملایمات شکل می‌گیرد. مطالعه قبلی پیشنهاد می‌کنند تاب‌آوری فرایندی پویا است که با وجود ناملایمات، زوج‌ها به‌واسطه آن به سازگاری مثبت دست می‌یابند [21، 22]. به‌عبارت‌دیگر تاب‌آوری به ویژگی‌های شخصیتی اشاره دارد که منعکس‌کننده انعطاف‌پذیری در عملکرد فرد در پاسخ به شرایط مختلف محیطی است و نشان‌دهنده توانایی فرد در تنظیم سطوح کنترل در شرایط متفاوت و چالش‌زا است. بنابراین ممکن است به رضایت زناشویی بالا یا پایین منجر شود [23، 24].
در مطالعه حاضر تاب‌آوری با ابراز محبت، همبستگی و توافق، رابطه مثبت و معناداری نشان داد که بیشترین قدرت پیش‌گویی‌کنندگی مربوط به سازه توافق (01/0>p، 28/0=b). است. همچنین میانگین درصد نمره کسب‌شده سازگاری زناشویی 1/57 درصد و تاب‌آوری 6/51 درصد و در حد متوسط گزارش شد. نتایج نشان داد بین تاب‌آوری با سطح درآمد، همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین بین سازگاری زناشویی با سن، همبستگی معکوس و معنادار دیده شد. در مطالعه رشیدی و همکاران که با هدف پیش‌بینی رضایتمندی زناشویی در زنان سنین دوره بارداری انجام شد نیز نتایج نشان داد بین شرایط اقتصادی با رضایتمندی و سازگاری زناشویی همبستگی معنادار آماری دیده شد [25]. همسو با نتایج حاضر، در مطالعه بردلی یافته‌ها نشان داد بین تاب‌آوری و رضایتمندی همبستگی معناداری وجود دارد [26]. نتایج نشان داد بین تاب‌آوری و سازگاری زناشویی به لحاظ آماری، همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد. نتایجی که با مطالعه نائمی و همکاران همسو بود [8]. با‌توجه‌به میانگین متغیرها و مقدار انحراف معیارهای محاسبه‌شده مربوط به زیر‌سازه‌های سازگاری زناشویی، بیشترین میانگین درصد نمره کسب‌شده مربوط به سازه توافق بود. در‌حالی‌که در مطالعه اسفندیاری و همکاران که با هدف مقایسه رضایت زناشویی در زنان مبتلا به سرطان انجام شده بود، بیشترین درصد میانگین نمره متعلق به رضایت زناشویی گزارش شد [27].
در مطالعه حاضر میانگین نمره تاب‌آوری و سازگاری در حد متوسط گزارش شد. همسو با این نتایج، مطالعه نائمی و همکاران نشان داد میانگین نمره تاب‌آوری برابر با حد متوسط است [8]. در بین زیرمقیاس سازگاری زناشویی، 3 سازه ابراز محبت، توافق و همبستگی پیش‌گویی‌کننده سازگاری زناشویی بودند که بیشترین قدرت پیش‌گویی‌کنندگی مربوط به سازه توافق بود. طیق نتایج حاصل از رگرسیون خطی، بیشترین سهم پیش‌گویی‌کنندگی سازگاری زناشویی متعلق به سازه تاب‌آوری و در بین متغیرهای جمعیت‌شناختی نیز متعلق به متغیر تعداد کودک است. همراستا با نتایج مطالعه حاضر، مطالعه ماهلین نشان داد زنانی که با کودک/کودکان زندگی می‌کردند نسبت به زنانی که تنها زندگی می‌کردند به‌طور قابل‌توجهی تاب‌آوری بالاتری داشتند [28].
برخلاف مطالعه حاضر، در مطالعه سریجاه، نتایج نشان داد بین تعداد فرزندان و رضایتمندی از زندگی ارتباط آماری معنادار نبود [22]. ضریب رگرسیونی متناظر با شاخص تاب‌آوری 449/0=β به دست آمد و با عنایت به اینکه سطح معنی‌داری متناظر با آن کمتر از 05/0است، این‌گونه استنباط می‌شود که با افزایش تاب‌آوری، رضایت زناشویی نیز افزایش خواهد یافت. نتایج نشان می‌دهد تغییرات رضایت زناشویی بر اثر تغییرات در تاب‌آوری است. یافته‌هایی که با مطالعه عباد‌پور و همکاران همراستا بود [23]. همچنین همسو با یافته‌های حاضر، در مطالعه بردلی نتایج نشان داد تاب‌آوری با ضریب استاندارد قابل‌قبولی (28/0=β) پیش‌گویی‌کننده رضایتمندی در رابطه است [26].
همسو با این نتایج، سریجاه در مطالعه خود نشان داد تاب‌آوری زوج‌ها رضایت زناشویی را پیش‌بینی میکند، اما بهزیستی و سلامتی را برای زوج‌های متأهل پیش‌بینی نمی‌کند. مطالعات قبلی نیز نشان داده‌اند تاب‌آوری به‌عنوان یک فرایند به افراد امکان می‌دهد تا مهارت‌ها یا قابلیت‌هایی را برای دستیابی به سازگاری مثبت از‌طریق تعامل با سیستم‌های متعدد یاد بگیرند و توسعه دهند [22، 29].
همراستا با یافته‌های حاضر، شفق احمد در مطالعه خود نشان داد تاب‌آوری به‌طور معناداری پیش‌گویی‌کننده سازگاری زناشویی در گروه جنسی مردان است. همچنین در این مطالعه نتایج رگرسیونی نشان داد در گروه جنسی زنان نیز تاب‌آوری در پیش‌گویی سازگاری زناشویی به‌طور معناداری تأثیر مستقیم دارد [30]. زوج‌هایی که تاب‌آور هستند، سازگاری زناشویی بهتری را تجربه می‌کنند، زیرا تمایل به انعطاف‌پذیری در شرایط نامطلوب دارند و می‌توانند با‌توجه‌به شرایط سازگار شوند. یک نظرسنجی بر روی 195 فرد متأهل انجام شد که نشان داد تاب‌آوری تأثیر مستقیمی بر سازگاری زناشویی دارد [26]. افراد تاب‌آور به روابط خود متعهد هستند، زیرا اجازه نمی‌دهند مشکلات به رابطه آن‌ها آسیب برساند و همیشه راه‌حلی برای مشکل ارائه می‌دهند. این رویکرد به آن‌ها در سازگاری در ازدواج نیز کمک میکند [30].
افراد تاب‌آور عموماً دیدگاه مثبتی در زندگی دارند که به‌خودی‌خود برای داشتن زندگی بهتر لازم است. این افراد می‌توانند بر مشکلات خود کنترل داشته و اجازه ندهند مشکلات آن‌ها را کنترل کند. مطالعات قبلی نیز نشان داده که بین تاب‌آوری و سازگاری زناشویی از‌نظر آماری همبستگی مثبتی وجود دارد [31]. بسیاری از مطالعات نشان داده است که درعین‌حال که روش‌های درمانی تکمیلی سرطان باعث افزایش طول عمر یا حتی رفع کلی خطر مرگ می‌شود، ولی می‌تواند دارای عوارض متعددی جسمی باشد که این نیز به نوبه خود می‌تواند سبب محدودیت در ارتباط اجتماعی زنان و تصورات ذهنی منفی همسر در‌مورد تغییرات ظاهری شود. پیامد هایی که هر‌کدام از آن‌ها می‌تواند به‌طور مستقیم یا غیر‌مستقیم بر سطح سازگاری و رضایتمندی زناشویی زنان و کیفیت زندگی زوجین تأثیر منفی بگذارد [32].
در این مطالعه هیچ‌گونه ضرر و هزینه‌ای به افراد شرکت‌کننده وارد نشد. در خصوص حساسیت به پاسخ مسائل و رفتارهای زناشویی و ارتباط تنگاتنگ این موضوع با فرهنگ و اعتقادات جامعه تحت مطالعه، تلاش شد جهت افزایش غنای اطلاعات قابل‌جمع‌آوری و همچنین رفع نگرانی مشارکت‌کنندگان، در مواردی که امکان مصاحبه وجود داشت، از محقق و پژوهشگر خانم یا آقا در فرایند مصاحبه و جمع‌آوری اطلاعات استفاده شود.
سازگاری زناشویی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر عملکرد خانواده است که بر کیفیت زندگی، رفتار و عملکرد والدین، طول عمر، میزان سلامت و رضایت از زندگی تأثیر دارد. این مسئله زمانی پر‌رنگ‌تر و پر‌چالش خواهد بود که در بیماران خاص یا در عملکرد و سلامت روان همسران این افراد تأثیرات مخرب خود را به‌جا می‌گذارد. بنابراین از نقاط قوت مطالعه حاضر می‌توان به این اشاره داشت که این مطالعه قصد دارد مطالعات آینده را به سمت شناسایی و پیش‌بینی فاکتور‌های اقتصادی‌اجتماعی و حمایت اجتماعی مؤثر بر مسئله رضایت زناشویی هدایت کند.
نتیجه‌گیری
با‌توجه‌به یافته‌های این پژوهش به نظر می‌رسد بهبود وضعیت ابراز محبت و توافق بر داشتن ارتباط صمیمی و سازنده در زنان مبتلا به سرطان، از‌جمله عوامل تعیین‌کننده سازگاری زناشویی بوده و توجه به تاب‌آوری و رضایتمندی زناشویی در این گروه از بیماران یک ضرورت سلامت روانی و جنسی محسوب می‌شود.
از‌جمله محدودیت‌های پژوهش حاضر این بود که برخی از شرکت‌کنندگان ممکن است به تعداد یا بخشی از سؤالات مرتبط با مسائل جنسی یا رفتارهای زناشویی، پاسخ‌های کاملاً صحیح نداده باشند. با وجود این، ما سعی کردیم با اطمینان از محرمانه بودن پاسخ‌های شرکت‌کنندگان و اهمیت همکاری صادقانه آن‌ها در پاسخ به پرسش‌نامه‌ها، این موضوع را در مجموعه داده‌های خود بهبود بخشیم.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
این مطالعه در دانشگاه علوم‌پزشکی قم با کد اخلاقی IR.MUQ.REC.1400.098 ثبت شده است. همچنین رضایت‌نامه کتبی آگاهانه از شرکت کنندگان اخذ شد.
حامی مالی
این مطالعه با حمایت مالی معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم‌پزشکی قم انجام شد.
مشارکت نویسندگان
مفهوم‌سازی، روش‌شناسی، مدیریت پروژه، تأمین مالی، ویراستاری و نهایی‌سازی نوشته: احسان وصالی منفرد و محمدعلی گل; اعتبار سنجی: محمد علی گل; نمونه گیری: الهه امین پور، تحلیل: الهه امین پور و احسان وصلی منفرد; تحقیق: فریده سیفی و آمنه سید فرج الله; نگارش پیش نویس اصلی: احسان وصالی منفرد و محمد علی گل; سرپرستی: احسان وصالی منفرد و فریده سیفی.تعارض منافع
بنابر اظهار نویسندگان این مقاله تعارض منافع ندارد.
تشکر و قدردانی
نویسندگان این مقاله از معاونت پژوهشی و فناوری و کمیته تحقیقات دانشجویی دانشگاه علوم‌پزشکی قم کمال تشکر و قدردانی را دارند.
نوع مطالعه: مقاله پژوهشي |
موضوع مقاله:
بهداشت عمومی
دریافت: 1403/1/21 | پذیرش: 1403/2/30 | انتشار: 1403/2/10
دریافت: 1403/1/21 | پذیرش: 1403/2/30 | انتشار: 1403/2/10
فهرست منابع
1. Francies FZ, Hull R, Khanyile R, Dlamini Z. Breast cancer in low-middle income countries: Abnormality in splicing and lack of targeted treatment options. Am J Cancer Res. 2020; 10(5):1568-91. [PMID]
2. Sopik V. International variation in breast cancer incidence and mortality in young women. Breast Cancer Res Treat. 2021; 186:497-507. [DOI:10.1007/s10549-020-06003-8] [DOI:10.1007/s10549-020-06003-8]
3. De Miglio MR, Mello-Thoms C. Reviews in breast cancer. Front Oncol. 2023; 13:1161583. [DOI:10.3389/fonc.2023.1161583] [DOI:10.3389/fonc.2023.1161583]
4. Dinapoli L, Collocal G, Di Capua B, Valentini V. Psychological aspects to consider in breast cancer diagnosis and treatment. Curr Oncol Rep. 2021; 23:38. [DOI:10.1007/s11912-021-01049-3] [DOI:10.1007/s11912-021-01049-3]
5. Martino ML, Lemmo D, Gargiulo A. A review of the psychological impact of breast cancer in women below 50 years old. Health Care Women Int. 2021; 42(7-9):1066-85. [DOI:10.1080/07399332.2021.1901901] [DOI:10.1080/07399332.2021.1901901]
6. Boscher C, Joly F, Clarisse B, Humbert X, Grellard J-M, Binarelli G, et al. Perceived cognitive impairment in breast cancer survivors and its relationships with psychological factors. Cancers. 2020; 12(10):3000. [DOI:10.3390/cancers12103000] [DOI:10.3390/cancers12103000]
7. Fortin J, Leblanc M, Elgbeili G, Cordova MJ, Marin M-F, Brunet A. The mental health impacts of receiving a breast cancer diagnosis: A meta-analysis. Br J Cancer. 2021; 125(11):1582-92. [DOI:10.1038/s41416-021-01542-3] [DOI:10.1038/s41416-021-01542-3]
8. Naemi AM. Relationship between basic psychological needs satisfaction with resilience and marital satisfaction in teachers. Int J Educ Psychol Res. 2018; 4(2):78. [Link]
9. Shahriar S, kazemianmoghadam K, Khalfi A, Mehrabizadeh Honarmand M. [The relationship between marital intimacy on life satisfaction with mediating love, marital compatibility, and marital satisfaction in the employees pepole (Persian)]. Psychol Achiev. 2023; 30(2):37-58. [DOI:10.22055/psy.2022.40425.2823]
10. Nadolu D, Duncan R, Bahnaru A. Sociological dimensions of marital satisfaction in Romania. Plos One. 2020; 15(8):e0237923. [DOI:10.1371/journal.pone.0237923] [DOI:10.1371/journal.pone.0237923]
11. Gharibi M, Sanagouymoharer G, Yaghoubinia F. The relationship between quality of life with marital satisfaction in nurses in social security hospital in Zahedan. Glob J Health Sci. 2015; 8(2):178-84. [DOI:10.5539/gjhs.v8n2p178] [DOI:10.5539/gjhs.v8n2p178]
12. Macía P, Barranco M, Gorbeña S, Iraurgi I. Expression of resilience, coping and quality of life in people with cancer. Plos One. 2020; 15(7):e0236572. [DOI:10.1371/journal.pone.0236572] [DOI:10.1371/journal.pone.0236572]
13. Macía P, Barranco M, Gorbeña S, Álvarez-Fuentes E, Iraurgi I. Resilience and coping strategies about mental health outcomes in people with cancer. Plos One. 2021; 16(5):e0252075. [DOI:10.1371/journal.pone.0252075] [DOI:10.1371/journal.pone.0252075]
14. Tamura S, Suzuki K, Ito Y, Fukawa A. Factors related to the resilience and mental health of adult cancer patients: A systematic review. Support Care Cancer. 2021; 29:3471-86. [DOI:10.1007/s00520-020-05943-7] [DOI:10.1007/s00520-020-05943-7]
15. Baghaei F, Yousefi Afrashteh M. The relationship between original family health, sensation seeking, and resilience with marital commitment. Iran J Educ Res. 2022; 1(4):64-75. [DOI:10.52547/ijer.1.4.64] [DOI:10.52547/ijer.1.4.64]
16. Li MY, Yang YL, Liu L, Wang L. Effects of social support, hope and resilience on quality of life among Chinese bladder cancer patients: A cross-sectional study. Health Qual Life Outcomes. 2016; 14:1-9. [DOI:10.1186/s12955-016-0481-z] [DOI:10.1186/s12955-016-0481-z]
17. Sanai B. Family and marriage measurement scales. Tehran: Besat; 2017. [Link]
18. Khoshouei MS. Psychometric evaluation of the Connor-Davidson resilience scale (CD-RISC) using Iranian students. Int J Test. 2009; 9(1):60-6. [DOI:10.1080/15305050902733471] [DOI:10.1080/15305050902733471]
19. Nabizadeh F, Mahdavi A. Relationship between hardiness and marital satisfaction in women with breast cancer. Arch Breast Cancer. 2016; 3(3):92-6. [DOI:10.19187/abc.20163392-96]
20. Sarafino EP, Smith TW. Health psychology: Biopsychosocial interactions. Hoboken: John Wiley & Sons; 2014. [Link]
21. Ungar M. Resilience across cultures. Br J Soc Work. 2008; 38(2):218-35. [DOI:10.1093/bjsw/bcl343] [DOI:10.1093/bjsw/bcl343]
22. Surijah EA, Prasad GH, Saraswati MRA. Couple resilience predicted marital satisfaction but not well-being and health for married couples in Bali, Indonesia. Psikohumaniora. 2021; 6(1):13-32. [DOI:10.21580/pjpp.v6i1.6520] [DOI:10.21580/pjpp.v6i1.6520]
23. Ebad Por A, Saber S. Assessment of marital satisfaction based on resilience and self-differentiation. Psychometry. 2015; 4(13):1-11. [Link]
24. Milioni M, Alessandri G, Eisenberg N, Castellani V, Zuffianò A, Vecchione M, et al. Reciprocal relations between emotional self‐efficacy beliefs and ego-resiliency across time. J Personal. 2015; 83(5):552-63. [DOI:10.1111/jopy.12131] [DOI:10.1111/jopy.12131]
25. Rashidi Fakari F, Doulabi MA, Mahmoodi Z. Predict marital satisfaction based on the variables of socioeconomic status (SES) and social support, mediated by mental health, in women of reproductive age: Path analysis model. Brain Behav. 2022; 12(3):e2482. [DOI:10.1002/brb3.2482] [DOI:10.1002/brb3.2482]
26. Bradley JM, Hojjat M. A model of resilience and marital satisfaction. J Soc Psychol. 2017; 157(5):588-601. [DOI:10.1080/00224545.2016.1254592] [DOI:10.1080/00224545.2016.1254592]
27. Esfandiari Dolabi Z, Joulaei A, Asli Azad M. Comparison of marital satisfaction and general health among breast cancer patients with breast evacuation, breast keeping and cancer-free women in Tehran. Iran J Rehabil Res Nurs. 2015; 1(4):39-48. [Link]
28. Mohlin Å, Axelsson U, Bendahl PO, Borrebaeck C, Hegardt C, Johnsson P, et al. Psychological resilience and health-related quality of life in Swedish women with newly diagnosed breast cancer. Cancer Manage Res. 2020; 2020:12041-51. [DOI:10.2147/CMAR.S268774] [DOI:10.2147/CMAR.S268774]
29. Foster K, Shochet I, Wurfl A, Roche M, Maybery D, Shakespeare‐Finch J, et al. On PAR: A feasibility study of the Promoting Adult Resilience program with mental health nurses. Int J Ment Health Nurs. 2018; 27(5):1470-80. [DOI:10.1111/inm.12447] [DOI:10.1111/inm.12447]
30. Ahmad S, Jahangir M. Resilience as predictor of marital adjustment among couples. Pak J Clin Psychol. 2020; 19(2):33-44. [Link]
31. Spanier GB. The measurement of marital quality. J Sex Marital Ther. 1979; 5(3):288-300. [DOI:10.1080/00926237908403734] [DOI:10.1080/00926237908403734]
32. Bahmani B, Nghyee M, Ghanbari Motlagh A, Khorasani B, Ehkhoda A, Ali Mohamadi F. Marital satisfaction in women with breast cancer during medical adjuvant therapy: A comparative study. Health Psychol. 2014; 3(9):1-12. [Link]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
حق تالیف (کپی رایت) برای مولفان محفوظ است.
صاحب امتیاز: دانشگاه علوم پزشکی قم
ناشر: انتشارات دانشگاه علوم پزشکی قم
شاپا چاپی: 7799-1375
شاپا الکترونیک: 1375-2008
ایمیل مجله: journal@muq.ac.ir
j.muq.ac@gmail.com
