جلد 18 -
جلد 18 - صفحات 0-0 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Research code: 00s50
Ethics code: IR.AJUMS.REC.1400.426
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Aslani F, Ahmadi M, Gheibizadeh M, Heydari Y, NouriKian F. Academic Motivation and Academic Satisfaction of Nursing Students at Ahvaz Jundishapur University of Medical Sciences During the COVID 19 Pandemic. Qom Univ Med Sci J 2024; 18 : 1577.3
URL: http://journal.muq.ac.ir/article-1-3947-fa.html
URL: http://journal.muq.ac.ir/article-1-3947-fa.html
اصلانی فاطمه، احمدی مهرناز، غیبی زاده مهین، حیدری یاسمن، نوری کیان فرهاد. بررسی انگیزش تحصیلی و رضایتمندی تحصیلی دانشجویان پرستاری دانشگاه علوم‌پزشکی جندی‌شاپور اهواز در دوران همه‌گیری کووید-19. مجله دانشگاه علوم پزشکی قم. 1403; 18 ()
فاطمه اصلانی1 
، مهرناز احمدی2 ، مهین غیبی زاده* 3، یاسمن حیدری1 ، فرهاد نوری کیان1
، مهرناز احمدی2 ، مهین غیبی زاده* 3، یاسمن حیدری1 ، فرهاد نوری کیان1
1- کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، اهواز، ایران.
2- مرکز تحقیقات مراقبت پرستاری در بیماری‌های مزمن، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور اهواز، اهواز، ایران.
3- مرکز تحقیقات مراقبت پرستاری در بیماری‌های مزمن، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور اهواز، اهواز، ایران. ،mgheibizadeh@yahoo.com
2- مرکز تحقیقات مراقبت پرستاری در بیماری‌های مزمن، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور اهواز، اهواز، ایران.
3- مرکز تحقیقات مراقبت پرستاری در بیماری‌های مزمن، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور اهواز، اهواز، ایران. ،
متن کامل [PDF 4253 kb]
(172 دریافت)
| چکیده (HTML) (503 مشاهده)
متن کامل: (29 مشاهده)
مقدمه
ویروس کووید-19 از زمان گزارش اولین مورد ابتلا در اواخر سال 2019، اثرات زیادی بر کشور‌های جهان گذاشته است [1]. از‌جمله پیامدهای شیوع این بیماری، تعطیلی دانشگاه‌ها در راستای تلاش‌های عمومی جهت مهار انتقال سریع بیماری بود [2]. در این زمان آموزش الکترونیکی به یک عنصر اجباری برای تمامی دانشگاه‌های دنیا تبدیل شد. در کشور ما نیز مهم‌ترین سیاست دولت برای جلوگیری از بحران، اجرای فاصله‌گذاری اجتماعی و برقراری آموزش‌ها به شیوه مجازی بود که فراگیران و مدرسان را با یک چالش بزرگ مواجه کرد [3، 4].
این شیوه آموزشی علاوه بر مزایایی همچون ایجاد فرصت‌های برابر برای یادگیری همه افراد [5]، مشکلاتی را نیز به همراه دارد. این مشکلات شامل مواردی، از قبیل عدم دسترسی مناسب همه فراگیران به رایانه و اینترنت [6]، نیاز به سطح بالای انگیزه یادگیری در فراگیران، دشواری در اندازه‌گیری میزان توجه فراگیران و اطمینان از کیفیت یادگیری آنان، هزینه بالای اینترنت، عدم امکان ارائه اثربخش دروس عملی به روش الکترونیک، نیاز به تهیه محتوای آموزشی متناسب آموزش الکترونیک [7] و عدم وجود زیر‌ساخت‌های لازم است که منجر به اتلاف وقت زیادی می‌شود [8]. همچنین رواج آموزش الکترونیکی در طی شرایط همه‌گیری، پیامدهای منفی افت تحصیلی و کاهش عملکرد تحصیلی را در دانشجویان به همراه داشته است [9].
آموزش پرستاری با پیچیدگی‌هایی در محیط آموزش تئوری و بالینی همراه است [10] . دانشجویان پرستاری اگرچه مقداری از وقت خود را برای دوره‌های نظری و الزامات آموزش عمومی صرف می‌کنند، اما بخش عمده‌ای از زمان آن‌ها باید در کارآموزی‌های بالینی صرف شود [11]. شیوع بیماری کووید-19 به شدت محیط یادگیری بالینی و فرصت‌های یادگیری دانشجویان پرستاری را تحت تأثیر قرار داده بود [12]. مطالعات صورت‌گرفته بیانگر نارضایتی دانشجویان از آموزش عملی و بالینی از راه دور و کاهش میزان یادگیری و انگیزش تحصیلی دانشجویان است[13، 14].
انگیزه پدیده‌ای ذاتی است که تحت تأثیر محرک‌های بیرونی و وضعیت درونی قرار دارد [15] و از‌جمله عوامل مؤثر بر پیشرفت تحصیلی و یادگیری دانشجویان است [12]. انگیزش تحصیلی شامل لذت بردن از یادگیری است که با تسلط جهت‌دار، کنجکاوی، ماندگاری و یادگیری کارهای چالش‌برانگیز، دشوار و جدید مشخص می‌شود. رفتار‌هایی مانند پافشاری بر انجام تکالیف دشوار، سخت‌کوشی در جهت یادگیری در حد تسلط و انتخاب تکالیفی که به تلاش نیاز دارند، انگیزش تحصیلی را نشان میدهند [16]. انگیزش تحصیلی دانشجویان متأثر از محیط دانشگاه [17]، عوامل تحصیلی و جمعیت‌شناختی [18] است و نقش اساسی در علاقه‌مندی فراگیران به پیشرفت تحصیلی ایفا میکند [19]؛ به‌طوری‌که انگیزش بالا سبب می‌شود فرد از حداکثر توان خود جهت رسیدن به هدف استفاده کند [17]. همچنین انگیزش بالا اثرات مثبتی بر روی مدرس گذاشته و در‌نتیجه سبب رضایت‌بخشی آموزش هم برای مدرس و هم برای دانشجویان می‌شود [12]. درعین‌حال فرایند ارتباط تسهیل یافته، مطالب روان‌تر شده، اضطراب کاهش یافته و خلاقیت و یادگیری نمایان می‌شود [16]. مطالعات صورت‌گرفته در دوران شیوع کووید-19 نتایج متناقضی را در خصوص انگیزش تحصیلی دانشجویان گزارش کردند. برخی مطالعات حاکی از افزایش انگیزش دانشجویان [20، 21] بوده است، در‌حالی‌که در برخی مطالعات کاهش انگیزش تحصیلی دانشجویان را مطرح کردند [22].
پاندمی کووید-19 منجر به دگرگون کردن نظام آموزش عالی شده است و برخی دغدغه‌های تازه را در‌زمینه فرایند تعلیم و تربیت دانشجویان در فضای مجازی رقم زده است. انگیزش تحصیلی مستقیماً با میزان یادگیری و پیشرفت تحصیلی دانشجویان ارتباط دارد و فقدان رضایت تحصیلی، افت عملکرد تحصیلی و در نتیجه عدم موفقیت اجتماعی دانشجویان در جامعه و افول سازندگی کشور را در پی دارد. بنابراین پژوهش حاضر با هدف به دست آوردن تصویری از میزان انگیزش تحصیلی و رضایتمندی تحصیلی دانشجویان پرستاری دانشگاه جندی‌شاپور اهواز در دوران پاندمی کووید-19طراحی شده است.
مواد و روش‌ها
این مطالعه مقطعی با هدف تعیین ارتباط بین انگیزش تحصیلی و رضایتمندی تحصیلی در دانشجویان پرستاری دانشگاه جندی‌شاپور اهواز هم‌زمان با موج چهارم پاندمی کرونا در فروردین تا خرداد 1400 انجام شد. جامعه پژوهش شامل تمامی دانشجویان کارشناسی پرستاری از ترم 2 تا ترم 8 بودند که به روش سرشماری وارد مطالعه شدند. از‌آنجایی‌که در این زمان به علت همه‌گیری کرونا آموزش دانشجویان به‌صورت مجازی بود و دسترسی حضوری به آنان امکان‌پذیر نبوده است، جامعه پژوهش از‌طریق لینک الکترونیک جهت شرکت در مطالعه دعوت شدند. پس از گرفتن کد اخلاق و دریافت مجوز از سوی معاونت پژوهشی دانشگاه و دریافت شماره تماس دانشجویان از واحد آموزش دانشکده، پرسش‌نامه الکترونیک به انضمام توضیحات در خصوص نحوه تکمیل آن‌ها برای 310 نفر از دانشجویان که معیار ورود به پژوهش را داشتند ارسال شد و در‌نهایت 167 نفر از دانشجویان به لینک‌های الکترونیک پاسخ دادند. معیارهای ورود به مطالعه شامل اشتغال به تحصیل در رشته پرستاری دانشگاه جندی‌شاپور شهر اهواز در ترم‌های 2 تا 8 و تمایل به شرکت در مطالعه بوده است. روش گردآوری داده‌ها در این مطالعه خودگزارشی و ابزار گردآوری داده‌ها، پرسش‌نامه‌های اطلاعات جمعیت‌شناختی، رضایتمندی تحصیلی و انگیزش تحصیلی مک اینرنی بود.
پرسش‌نامه اطلاعات جمعیت‌شناختی شامل سؤالاتی در خصوص سن، جنس، وضعیت تأهل، وضعیت اشتغال و وضعیت اقتصادی است. پرسش‌نامه رضایت از تحصیل شامل ۳۰ گویه و 4 خرده‌مقیاس رضایت از دانشگاه (۹ گویه)، رضایت از رشته (۸ گویه)، نگرش به تحصیل (۷ گویه) و رضایت از رفتار اساتید (۶ گویه) است. هر گویه بر‌اساس مقیاس لیکرت 5 درجه‌ای (خیلی کم=۱، کم=۲، تا اندازه‌ای=۳، زیاد=۴، خیلی زیاد=۵) نمره‌گذاری می‌شود. بنابراین نمره کل در دامنه‌ای از 30 تا ۱۵۰ قرار میگیرد. روش نمره‌گذاری در ۶ گویه (۲، ۶، ۱۰، ۱۴، ۲۶ و ۲۸) معکوس است. در انتها با جمع نمره‌های خرده‌مقیاس‌ها ، نمره کل رضایت از تحصیل به دست میآید. نمره 30 تا 50 نشانه رضایت تحصیلی در حد پایین، نمره 50 تا100 نشانه رضایت تحصیلی در حد متوسط، نمره بالاتر از100 نشانه رضایت تحصیلی در حد بالا است. روایی این پرسش‌نامه تأیید شده و پایایی آن بر‌اساس ضریب آلفای کرونباخ 77/0 به دست آمده است [23].
پرسش‌نامه انگیزش تحصیلی که توسط مک اینرنی طراحی شده است، دارای 49 عبارت است که بر‌اساس مقیاس لیکرت از کاملاً مخالفم (1) تا کاملاً موافقم (5) تنظیم شده است که دارای 11 عامل انگیزش تحصیلی است. از این 49 ماده، 5 ماده آن هدف‌مداری، 4 ماده رقابت‌جویی، 3 ماده گرایش به کار و تکلیف، 4 ماده گرایش به پیشرفت، 5 ماده وابستگی اجتماعی، 4 ماده همیاری اجتماعی، 4 ماده شهرت‌طلبی، 5 ماده پاداش‌های مادی، 4 ماده قدرت‌طلبی، 6 ماده عزت نفس و 5 ماده اتکا به نفس را میسنجند. نمره کل حاصل از این پرسش‌نامه ۴۹ تا ۱۹۶ است. نمره‌گذاری در 10 گویه (11، 12، 19، 26، 27، 30، 31، 35، 39 و 41) معکوس است. تفسیر نمرات حاصل به این صورت است که هر‌چه امتیاز حاصل‌شده از این پرسش‌نامه بیشتر باشد، نشان‌دهنده میزان بیشتر انگیزش تحصیلی خواهد بود و بالعکس. نمره 49 تا 97 نشانه انگیزش تحصیلی کم، نمره 98 تا 146 نشانه انگیزش تحصیلی متوسط، نمره 147 تا 196 نشانه انگیزش تحصیلی بالا است. روایی نسخه فارسی این پرسش‌نامه تایید شده و پایایی ابزار نیز بر‌اساس ضریب آلفای کرونباخ ۷۴ تا ۸۸ درصد گزارش شده است [24].
پس از جمع‌آوری داده‌ها، تجزیه‌و‌تحلیل آن با نرم‌افزار آماری SPSS نسخه 22 انجام شد و از آمار توصیفی (فراوانی، درصد، میانگین و انحراف معیار) برای بررسی شاخص‌ها و تعیین مشخصات نمونه پژوهش و از آزمون تی مستقل و آنالیز واریانس یک‌طرفه برای مقایسه رضایتمندی و انگیزش تحصیلی دانشجویان به تفکیک عوامل جمعیت‌شناختی استفاده شد. از آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی ساده به شیوه هم‌زمان برای سنجش ارتباط بین انگیزش تحصیلی و رضایتمندی تحصیلی دانشجویان پرستاری استفاده شد. سطح معنی‌داری 05/0P< در نظرگرفته شد.
یافته‌ها
در این مطالعه 167 دانشجوی پرستاری، پرسش‌نامه‌های الکترونیک را تکمیل کردند و اطلاعات 167 پرسش‌نامه تکمیل‌شده مورد تجزیه‌و‌تحلیل قرار گرفتند. اکثر افراد شرکت‌کننده در مطالعه حاضر زن (9/38 درصد)، غیر شاغل (75 درصد)، مجرد (8/92 درصد) و در ترم تحصیلی 5 و 6 (به ترتیب 8/19 و 2/19 درصد) بودند. اکثر شرکت‌کنندگان (2/77 درصد) وضعیت اقتصادی خانواده خود را در سطح متوسط گزارش کردند. بر‌اساس یافته‌ها هیچ اختلاف معناداری ازنظر متغیرهای جمعیت‌شناختی در میزان رضایتمندی و ابعاد آن یافت نشد. در خصوص متغیر انگیزش تحصیلی اختلاف معناداری در بعد وابستگی اجتماعی (02/0=p) بین زنان و مردان وجود داشت و مردان به‌طور معناداری نمره بیشتری کسب کردند. همچنین بین افراد مجرد و متأهل در بعد کار و تکلیف (01/0=p) و وابستگی اجتماعی (01/0=p) اختلاف معنادار وجود داشت و افراد مجرد به طور معناداری نمره بیشتری کسب کردند. ازنظر وضعیت اشتغال در بعد عزت نفس، اختلاف معناداری بین افراد شاغل و غیرشاغل وجود داشت. بدین ترتیب که افراد شاغل به‌طور معناداری نمره بیشتری کسب کردند. ازنظر وضعیت اقتصادی در بعد اتکا به نفس اختلاف معناداری بین گروه‌ها وجود داشت. بدین ترتیب که دانشجویانی که وضعیت اقتصادی خوبی داشتند نسبت به دانشجویانی که وضعیت اقتصادی متوسط و یا ضعیفی داشتند از اتکا به نفس بالاتری برخوردار بودند (جدول شماره 1).
بر‌اساس نتایج جدول شماره 2، میانگین و انحراف معیار رضایتمندی از تحصیل 02/13±31/94 و انگیزش تحصیلی 17/17±27/164 بود. همچنین یافته‌ها نشان داد 62 درصد از دانشجویان رضایتمندی تحصیلی متوسطی داشتند و 37 درصد از رضایتمندی پایینی برخوردار بودند. اکثریت دانشجویان (80 درصد) انگیزه تحصیلی متوسطی داشتند.
به‌عنوان پیش‌نیاز تحلیل رگرسیون ماتریس همبستگی بین متغیرهای اصلی مطالعه بررسی شد. تحلیل داده‌ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون نشان داد بین انگیزش تحصیلی و رضایتمندی از تحصیل همبستگی مثبت و معنادار وجود دارد و با افزایش انگیزش تحصیلی میزان رضایتمندی به‌طور معناداری ارتقا مییابد (001/0>p، 511/0=r) (جدول شماره 3). علاوه‌بر‌این قبل از انجام رگرسیون از برقراری پیش‌فرض‌های رگرسیون خطی اطمینان حاصل شد. در ابتدا تست نرمالیته با استفاده از آزمون کولموگروف اسمیرنف انجام شد که نشان‌دهنده نرمال بودن متغیرهای مورد‌پژوهش بود. علاوه‌بر‌این سایر پیش‌فرض‌ها، از‌جمله پیوسته بودن متغیرهای مستقل و وابسته، عدم وجود نقاط پرت در داده‌ها و بررسی مستقل بودن داده‌ها از هم با استفاده از آزمون دوربین ـ واتسن که مقدار آن در مطالعه حاضر 9/1 برآورد شد، مورد بررسی قرار گرفت که نتایج نشان‌دهنده برقرار بودن پیش فرض‌ها جهت انجام رگرسیون بود. نتایج رگرسیون خطی ساده نشان داد نمره کل انگیزش تحصیلی عامل پیش‌گویی‌کننده رضایتمندی از تحصیل است. این متغیر توانست 25 درصد از تغییرات متغیر رضایتمندی از تحصیل را پیش‌بینی کند. به گونه‌ای که به ازای هر بار افزایش در میزان انگیزش تحصیلی میزان رضایتمندی دانشجویان 38/0 بار افزایش مییافت (جدول شماره 4).
بحث
یافته‌های حاصل از این پژوهش نشان داد به‌طور‌کلی میانگین رضایتمندی تحصیلی و انگیزش تحصیلی دانشجویان در شرایط پاندمی کرونا در حد متوسط قرار دارد و به ترتیب بیشترین و کمترین امتیاز به‌دست‌آمده در خصوص متغیر رضایتمندی، مربوط به ابعاد رضایت از دانشگاه و رضایت از استاد و در خصوص متغیر انگیزش تحصیلی مربوط به ابعاد عزت نفس و کار و تکلیف است.
مطالعات مختلف نیز رضایت ناکافی دانشجویان را از آموزش از راه دور و آموزش آنلاین گزارش کرده‌اند [25، 26] . به‌عنوان مثال نتایج حاصل از پژوهشی که بر روی 328 دانشجو از رشته‌های مختلف در اردن انجام شد، نشان داد دانشجویان از آموزش از راه دور در دوران همه‌گیری کووید رضایت نداشتند [25]. دوتا و همکاران نیز در پژوهش خود گزارش کردند که اکثر دانشجویان مورد‌مطالعه از آموزش بالینی از راه دور رضایت نداشتند و نارضایتی عمده‌ای در‌مورد یادگیری عملی و بالینی وجود داشت [13]. با وجود این برخی مطالعات گزارش کردند که اکثر دانشجویان مورد‌مطالعه از آموزش مجازی و آنلاین در طی همه‌گیری کووید-19 رضایت بالایی داشتند [27، 28].
بر اساس نتایج مطالعه حاضر، دانشجویان پرستاری مورد‌مطالعه از انگیزش تحصیلی متوسطی برخوردار بودند. در همین رابطه مطالعات صورت‌گرفته نتایج متفاوتی را گزارش کرده‌اند. برخی مطالعات گزارش کردند آموزش مجازی در جریان همه‌گیری کووید-19 منجر به کاهش انگیزش تحصیلی دانشجویان شده است، در‌حالی‌که برخی دیگر به تأثیر مثبت آموزش مجازی در جریان همه‌گیری کووید-19 بر انگیزش تحصیلی دانشجویان اشاره کرده‌اند [20، 21، 29].
مطابق با یافته‌های پژوهش حاضر، بین انگیزش تحصیلی و رضایتمندی از تحصیل همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد به‌طوری‌که با افزایش انگیزش تحصیلی میزان رضایتمندی به‌طور معناداری ارتقا مییابد. مطهری و همکاران نیز در نتایج حاصل از پژوهش خود بیان کردند بین رضایت از رشته تحصیلی و سطح انگیزه تحصیلی ارتباط مثبت و معناداری وجود دارد و بالا بودن رضایت تحصیلی سبب ایجاد انگیزه تحصیلی و پایین بودن آن منجر به بی‌انگیزگی در دانشجویان می‌شود [24].
بر‌اساس یافته‌ها هیچ اختلاف معناداری ازنظر متغیرهای جمعیت‌شناختی در میزان رضایتمندی یافت نشد. در پژوهش فارسی و همکاران نیز میان متغیر رضایت از تحصیل و متغیرهای سن، جنس، معدل ترم قبل، معدل کل، مقطع تحصیلی ارتباط معناداری یافت نشد [27]، اما در مطالعه هاشمی و همکاران گزارش شد که میزان رضایتمندی در دانشجویان پسر نسبت به دانشجویان دختر بیشتر است _.
در خصوص انگیزش تحصیلی یافته‌های مطالعه حاضر نشان داد در بعد وابستگی اجتماعی، مردان به‌طور معناداری نمره بیشتری نسبت به زنان کسب کردند. همچنین افراد مجرد در مقایسه با افراد متأهل در بعد کار و تکلیف و وابستگی اجتماعی به‌طور معناداری نمره بیشتری کسب کردند. ازنظر وضعیت اشتغال در بعد عزت نفس، افراد شاغل نسبت به افراد غیرشاغل نمره بیشتری کسب کردند. ازنظر وضعیت اقتصادی در بعد اتکا به نفس، دانشجویانی که وضعیت اقتصادی خوبی داشتند نسبت به دانشجویانی که وضعیت اقتصادی متوسط و یا ضعیفی داشتند از اتکا به نفس بالاتری برخوردار بودند. اما مطهری و همکاران در پژوهش خود بیان کردند میان متغیرهای جمعیت‌شناختی و سطح انگیزش تحصیلی ارتباط معناداری وجود ندارد [24]. نتایج حاصل از مطالعه ظاهری و همکاران نشان میدهد تفاوت جنسیتی نمی تواند سبب تفاوت در پیشرفت تحصیلی و انگیزه تحصیلی شود. این در حالی است که در پژوهش حاضر در خصوص متغیر انگیزش تحصیلی اختلاف معناداری در بعد وابستگی اجتماعی بین زنان و مردان وجود داشت [30].
نتیجه‌گیری
بنا بر نتایج مطالعه حاضر، دانشجویان رشته پرستاری از رضایتمندی و انگیزش تحصیلی متوسطی در شرایط همه‌گیری کرونا برخوردار بودند. همچنین بین انگیزش تحصیلی و رضایتمندی از تحصیل همبستگی مثبت و معنادار وجود دارد و با افزایش انگیزش تحصیلی میزان رضایتمندی به‌طور معناداری ارتقا مییافت. بنابراین پیشنهاد می‌شود مدیران آموزش پرستاری و مربیان بالینی با استفاده از آگاهی از عوامل مؤثر بر سطح انگیزش تحصیلی و رضایتمندی تحصیلی، از‌طریق طراحی و اجرای راهبرد‌های آموزشی نوین و مؤثر برای رفع نواقص آموزشی و بالینی و نیز ارتقای سطح انگیزش و رضایتمندی تحصیلی دانشجویان پرستاری تلاش کنند.
از محدودیت‌های این مطالعه میتوان به محدود بودن مطالعه در مقطع زمان و مکان، استفاده صرف از پرسش‌نامه جهت گردآوری داده‌ها، دشواری در دسترسی به نمونه‌ها با‌توجه‌به شرایط کووید-19 و تعطیلی دانشگاه، محدود بودن نمونه‌ها به دانشجویان پرستاری مقطع کارشناسی اشاره کرد. بنابراین توصیه می‌شود پژوهش‌های بیشتری در این زمینه و در جوامع وسیع‌تر و در مقاطع و رشته‌های مختلف تحصیلی انجام شود. همچنین جهت مطالعات آینده استفاده از روش‌های تحقیق کیفی با تأکید بر شناسایی راهکار‌های افزایش سطح انگیزش و رضایتمندی تحصیلی دانشجویان پرستاری پیشنهاد می‌شود.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
این مطالعه توسط کمیته اخلاق در پژوهش دانشگاه علوم‌پزشکی جندی‌شاپور اهواز (IR.AJUMS.REC.1400.426) تأیید شده است. ملاحظات اخلاقی از قبیل توضیح اهداف مطالعه به شرکت‌کنندگان، حق مشارکت داوطلبانه، حفظ محرمانگی اطلاعات شخصی شرکت‌کنندگان، رضایت آگاهانه جهت شرکت در مطالعه و امانت‌داری در استفاده از متون و منابع رعایت شده است.
حامی مالی
این مطالعه با حمایت مالی معاونت توسعه و تحقیقات دانشگاه علوم‌پزشکی جندی‌شاپور اهواز (شماره طرح 00s50) انجام شده است.
مشارکت نویسندگان
مفهوم‌سازی و روش‌شناسی: مهین غیبی‌زاده، مهرناز احمدی، یاسمن حیدری؛ تحقیق و بررسی: یاسمن حیدری، فرهاد نوری کیان؛ نگارش: مهین غیبی‌زاده، مهرناز احمدی، فاطمه اصلانی؛ نظارت و مدیریت پروژه: مهین غیبی‌زاده.
تعارض منافع
بنابر اظهار نویسندگان این مقاله تعارض منافع ندارد.
تشکر و قدردانی
پژوهشگران از معاونت پژوهشی دانشگاه علوم‌پزشکی جندی‌شاپور اهواز به جهت حمایت مالی لازم از انجام این پژوهش قدردانی می‌کنند.
ویروس کووید-19 از زمان گزارش اولین مورد ابتلا در اواخر سال 2019، اثرات زیادی بر کشور‌های جهان گذاشته است [1]. از‌جمله پیامدهای شیوع این بیماری، تعطیلی دانشگاه‌ها در راستای تلاش‌های عمومی جهت مهار انتقال سریع بیماری بود [2]. در این زمان آموزش الکترونیکی به یک عنصر اجباری برای تمامی دانشگاه‌های دنیا تبدیل شد. در کشور ما نیز مهم‌ترین سیاست دولت برای جلوگیری از بحران، اجرای فاصله‌گذاری اجتماعی و برقراری آموزش‌ها به شیوه مجازی بود که فراگیران و مدرسان را با یک چالش بزرگ مواجه کرد [3، 4].
این شیوه آموزشی علاوه بر مزایایی همچون ایجاد فرصت‌های برابر برای یادگیری همه افراد [5]، مشکلاتی را نیز به همراه دارد. این مشکلات شامل مواردی، از قبیل عدم دسترسی مناسب همه فراگیران به رایانه و اینترنت [6]، نیاز به سطح بالای انگیزه یادگیری در فراگیران، دشواری در اندازه‌گیری میزان توجه فراگیران و اطمینان از کیفیت یادگیری آنان، هزینه بالای اینترنت، عدم امکان ارائه اثربخش دروس عملی به روش الکترونیک، نیاز به تهیه محتوای آموزشی متناسب آموزش الکترونیک [7] و عدم وجود زیر‌ساخت‌های لازم است که منجر به اتلاف وقت زیادی می‌شود [8]. همچنین رواج آموزش الکترونیکی در طی شرایط همه‌گیری، پیامدهای منفی افت تحصیلی و کاهش عملکرد تحصیلی را در دانشجویان به همراه داشته است [9].
آموزش پرستاری با پیچیدگی‌هایی در محیط آموزش تئوری و بالینی همراه است [10] . دانشجویان پرستاری اگرچه مقداری از وقت خود را برای دوره‌های نظری و الزامات آموزش عمومی صرف می‌کنند، اما بخش عمده‌ای از زمان آن‌ها باید در کارآموزی‌های بالینی صرف شود [11]. شیوع بیماری کووید-19 به شدت محیط یادگیری بالینی و فرصت‌های یادگیری دانشجویان پرستاری را تحت تأثیر قرار داده بود [12]. مطالعات صورت‌گرفته بیانگر نارضایتی دانشجویان از آموزش عملی و بالینی از راه دور و کاهش میزان یادگیری و انگیزش تحصیلی دانشجویان است[13، 14].
انگیزه پدیده‌ای ذاتی است که تحت تأثیر محرک‌های بیرونی و وضعیت درونی قرار دارد [15] و از‌جمله عوامل مؤثر بر پیشرفت تحصیلی و یادگیری دانشجویان است [12]. انگیزش تحصیلی شامل لذت بردن از یادگیری است که با تسلط جهت‌دار، کنجکاوی، ماندگاری و یادگیری کارهای چالش‌برانگیز، دشوار و جدید مشخص می‌شود. رفتار‌هایی مانند پافشاری بر انجام تکالیف دشوار، سخت‌کوشی در جهت یادگیری در حد تسلط و انتخاب تکالیفی که به تلاش نیاز دارند، انگیزش تحصیلی را نشان میدهند [16]. انگیزش تحصیلی دانشجویان متأثر از محیط دانشگاه [17]، عوامل تحصیلی و جمعیت‌شناختی [18] است و نقش اساسی در علاقه‌مندی فراگیران به پیشرفت تحصیلی ایفا میکند [19]؛ به‌طوری‌که انگیزش بالا سبب می‌شود فرد از حداکثر توان خود جهت رسیدن به هدف استفاده کند [17]. همچنین انگیزش بالا اثرات مثبتی بر روی مدرس گذاشته و در‌نتیجه سبب رضایت‌بخشی آموزش هم برای مدرس و هم برای دانشجویان می‌شود [12]. درعین‌حال فرایند ارتباط تسهیل یافته، مطالب روان‌تر شده، اضطراب کاهش یافته و خلاقیت و یادگیری نمایان می‌شود [16]. مطالعات صورت‌گرفته در دوران شیوع کووید-19 نتایج متناقضی را در خصوص انگیزش تحصیلی دانشجویان گزارش کردند. برخی مطالعات حاکی از افزایش انگیزش دانشجویان [20، 21] بوده است، در‌حالی‌که در برخی مطالعات کاهش انگیزش تحصیلی دانشجویان را مطرح کردند [22].
پاندمی کووید-19 منجر به دگرگون کردن نظام آموزش عالی شده است و برخی دغدغه‌های تازه را در‌زمینه فرایند تعلیم و تربیت دانشجویان در فضای مجازی رقم زده است. انگیزش تحصیلی مستقیماً با میزان یادگیری و پیشرفت تحصیلی دانشجویان ارتباط دارد و فقدان رضایت تحصیلی، افت عملکرد تحصیلی و در نتیجه عدم موفقیت اجتماعی دانشجویان در جامعه و افول سازندگی کشور را در پی دارد. بنابراین پژوهش حاضر با هدف به دست آوردن تصویری از میزان انگیزش تحصیلی و رضایتمندی تحصیلی دانشجویان پرستاری دانشگاه جندی‌شاپور اهواز در دوران پاندمی کووید-19طراحی شده است.
مواد و روش‌ها
این مطالعه مقطعی با هدف تعیین ارتباط بین انگیزش تحصیلی و رضایتمندی تحصیلی در دانشجویان پرستاری دانشگاه جندی‌شاپور اهواز هم‌زمان با موج چهارم پاندمی کرونا در فروردین تا خرداد 1400 انجام شد. جامعه پژوهش شامل تمامی دانشجویان کارشناسی پرستاری از ترم 2 تا ترم 8 بودند که به روش سرشماری وارد مطالعه شدند. از‌آنجایی‌که در این زمان به علت همه‌گیری کرونا آموزش دانشجویان به‌صورت مجازی بود و دسترسی حضوری به آنان امکان‌پذیر نبوده است، جامعه پژوهش از‌طریق لینک الکترونیک جهت شرکت در مطالعه دعوت شدند. پس از گرفتن کد اخلاق و دریافت مجوز از سوی معاونت پژوهشی دانشگاه و دریافت شماره تماس دانشجویان از واحد آموزش دانشکده، پرسش‌نامه الکترونیک به انضمام توضیحات در خصوص نحوه تکمیل آن‌ها برای 310 نفر از دانشجویان که معیار ورود به پژوهش را داشتند ارسال شد و در‌نهایت 167 نفر از دانشجویان به لینک‌های الکترونیک پاسخ دادند. معیارهای ورود به مطالعه شامل اشتغال به تحصیل در رشته پرستاری دانشگاه جندی‌شاپور شهر اهواز در ترم‌های 2 تا 8 و تمایل به شرکت در مطالعه بوده است. روش گردآوری داده‌ها در این مطالعه خودگزارشی و ابزار گردآوری داده‌ها، پرسش‌نامه‌های اطلاعات جمعیت‌شناختی، رضایتمندی تحصیلی و انگیزش تحصیلی مک اینرنی بود.
پرسش‌نامه اطلاعات جمعیت‌شناختی شامل سؤالاتی در خصوص سن، جنس، وضعیت تأهل، وضعیت اشتغال و وضعیت اقتصادی است. پرسش‌نامه رضایت از تحصیل شامل ۳۰ گویه و 4 خرده‌مقیاس رضایت از دانشگاه (۹ گویه)، رضایت از رشته (۸ گویه)، نگرش به تحصیل (۷ گویه) و رضایت از رفتار اساتید (۶ گویه) است. هر گویه بر‌اساس مقیاس لیکرت 5 درجه‌ای (خیلی کم=۱، کم=۲، تا اندازه‌ای=۳، زیاد=۴، خیلی زیاد=۵) نمره‌گذاری می‌شود. بنابراین نمره کل در دامنه‌ای از 30 تا ۱۵۰ قرار میگیرد. روش نمره‌گذاری در ۶ گویه (۲، ۶، ۱۰، ۱۴، ۲۶ و ۲۸) معکوس است. در انتها با جمع نمره‌های خرده‌مقیاس‌ها ، نمره کل رضایت از تحصیل به دست میآید. نمره 30 تا 50 نشانه رضایت تحصیلی در حد پایین، نمره 50 تا100 نشانه رضایت تحصیلی در حد متوسط، نمره بالاتر از100 نشانه رضایت تحصیلی در حد بالا است. روایی این پرسش‌نامه تأیید شده و پایایی آن بر‌اساس ضریب آلفای کرونباخ 77/0 به دست آمده است [23].
پرسش‌نامه انگیزش تحصیلی که توسط مک اینرنی طراحی شده است، دارای 49 عبارت است که بر‌اساس مقیاس لیکرت از کاملاً مخالفم (1) تا کاملاً موافقم (5) تنظیم شده است که دارای 11 عامل انگیزش تحصیلی است. از این 49 ماده، 5 ماده آن هدف‌مداری، 4 ماده رقابت‌جویی، 3 ماده گرایش به کار و تکلیف، 4 ماده گرایش به پیشرفت، 5 ماده وابستگی اجتماعی، 4 ماده همیاری اجتماعی، 4 ماده شهرت‌طلبی، 5 ماده پاداش‌های مادی، 4 ماده قدرت‌طلبی، 6 ماده عزت نفس و 5 ماده اتکا به نفس را میسنجند. نمره کل حاصل از این پرسش‌نامه ۴۹ تا ۱۹۶ است. نمره‌گذاری در 10 گویه (11، 12، 19، 26، 27، 30، 31، 35، 39 و 41) معکوس است. تفسیر نمرات حاصل به این صورت است که هر‌چه امتیاز حاصل‌شده از این پرسش‌نامه بیشتر باشد، نشان‌دهنده میزان بیشتر انگیزش تحصیلی خواهد بود و بالعکس. نمره 49 تا 97 نشانه انگیزش تحصیلی کم، نمره 98 تا 146 نشانه انگیزش تحصیلی متوسط، نمره 147 تا 196 نشانه انگیزش تحصیلی بالا است. روایی نسخه فارسی این پرسش‌نامه تایید شده و پایایی ابزار نیز بر‌اساس ضریب آلفای کرونباخ ۷۴ تا ۸۸ درصد گزارش شده است [24].
پس از جمع‌آوری داده‌ها، تجزیه‌و‌تحلیل آن با نرم‌افزار آماری SPSS نسخه 22 انجام شد و از آمار توصیفی (فراوانی، درصد، میانگین و انحراف معیار) برای بررسی شاخص‌ها و تعیین مشخصات نمونه پژوهش و از آزمون تی مستقل و آنالیز واریانس یک‌طرفه برای مقایسه رضایتمندی و انگیزش تحصیلی دانشجویان به تفکیک عوامل جمعیت‌شناختی استفاده شد. از آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی ساده به شیوه هم‌زمان برای سنجش ارتباط بین انگیزش تحصیلی و رضایتمندی تحصیلی دانشجویان پرستاری استفاده شد. سطح معنی‌داری 05/0P< در نظرگرفته شد.
یافته‌ها
در این مطالعه 167 دانشجوی پرستاری، پرسش‌نامه‌های الکترونیک را تکمیل کردند و اطلاعات 167 پرسش‌نامه تکمیل‌شده مورد تجزیه‌و‌تحلیل قرار گرفتند. اکثر افراد شرکت‌کننده در مطالعه حاضر زن (9/38 درصد)، غیر شاغل (75 درصد)، مجرد (8/92 درصد) و در ترم تحصیلی 5 و 6 (به ترتیب 8/19 و 2/19 درصد) بودند. اکثر شرکت‌کنندگان (2/77 درصد) وضعیت اقتصادی خانواده خود را در سطح متوسط گزارش کردند. بر‌اساس یافته‌ها هیچ اختلاف معناداری ازنظر متغیرهای جمعیت‌شناختی در میزان رضایتمندی و ابعاد آن یافت نشد. در خصوص متغیر انگیزش تحصیلی اختلاف معناداری در بعد وابستگی اجتماعی (02/0=p) بین زنان و مردان وجود داشت و مردان به‌طور معناداری نمره بیشتری کسب کردند. همچنین بین افراد مجرد و متأهل در بعد کار و تکلیف (01/0=p) و وابستگی اجتماعی (01/0=p) اختلاف معنادار وجود داشت و افراد مجرد به طور معناداری نمره بیشتری کسب کردند. ازنظر وضعیت اشتغال در بعد عزت نفس، اختلاف معناداری بین افراد شاغل و غیرشاغل وجود داشت. بدین ترتیب که افراد شاغل به‌طور معناداری نمره بیشتری کسب کردند. ازنظر وضعیت اقتصادی در بعد اتکا به نفس اختلاف معناداری بین گروه‌ها وجود داشت. بدین ترتیب که دانشجویانی که وضعیت اقتصادی خوبی داشتند نسبت به دانشجویانی که وضعیت اقتصادی متوسط و یا ضعیفی داشتند از اتکا به نفس بالاتری برخوردار بودند (جدول شماره 1).
بر‌اساس نتایج جدول شماره 2، میانگین و انحراف معیار رضایتمندی از تحصیل 02/13±31/94 و انگیزش تحصیلی 17/17±27/164 بود. همچنین یافته‌ها نشان داد 62 درصد از دانشجویان رضایتمندی تحصیلی متوسطی داشتند و 37 درصد از رضایتمندی پایینی برخوردار بودند. اکثریت دانشجویان (80 درصد) انگیزه تحصیلی متوسطی داشتند.
به‌عنوان پیش‌نیاز تحلیل رگرسیون ماتریس همبستگی بین متغیرهای اصلی مطالعه بررسی شد. تحلیل داده‌ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون نشان داد بین انگیزش تحصیلی و رضایتمندی از تحصیل همبستگی مثبت و معنادار وجود دارد و با افزایش انگیزش تحصیلی میزان رضایتمندی به‌طور معناداری ارتقا مییابد (001/0>p، 511/0=r) (جدول شماره 3). علاوه‌بر‌این قبل از انجام رگرسیون از برقراری پیش‌فرض‌های رگرسیون خطی اطمینان حاصل شد. در ابتدا تست نرمالیته با استفاده از آزمون کولموگروف اسمیرنف انجام شد که نشان‌دهنده نرمال بودن متغیرهای مورد‌پژوهش بود. علاوه‌بر‌این سایر پیش‌فرض‌ها، از‌جمله پیوسته بودن متغیرهای مستقل و وابسته، عدم وجود نقاط پرت در داده‌ها و بررسی مستقل بودن داده‌ها از هم با استفاده از آزمون دوربین ـ واتسن که مقدار آن در مطالعه حاضر 9/1 برآورد شد، مورد بررسی قرار گرفت که نتایج نشان‌دهنده برقرار بودن پیش فرض‌ها جهت انجام رگرسیون بود. نتایج رگرسیون خطی ساده نشان داد نمره کل انگیزش تحصیلی عامل پیش‌گویی‌کننده رضایتمندی از تحصیل است. این متغیر توانست 25 درصد از تغییرات متغیر رضایتمندی از تحصیل را پیش‌بینی کند. به گونه‌ای که به ازای هر بار افزایش در میزان انگیزش تحصیلی میزان رضایتمندی دانشجویان 38/0 بار افزایش مییافت (جدول شماره 4).
بحث
یافته‌های حاصل از این پژوهش نشان داد به‌طور‌کلی میانگین رضایتمندی تحصیلی و انگیزش تحصیلی دانشجویان در شرایط پاندمی کرونا در حد متوسط قرار دارد و به ترتیب بیشترین و کمترین امتیاز به‌دست‌آمده در خصوص متغیر رضایتمندی، مربوط به ابعاد رضایت از دانشگاه و رضایت از استاد و در خصوص متغیر انگیزش تحصیلی مربوط به ابعاد عزت نفس و کار و تکلیف است.
مطالعات مختلف نیز رضایت ناکافی دانشجویان را از آموزش از راه دور و آموزش آنلاین گزارش کرده‌اند [25، 26] . به‌عنوان مثال نتایج حاصل از پژوهشی که بر روی 328 دانشجو از رشته‌های مختلف در اردن انجام شد، نشان داد دانشجویان از آموزش از راه دور در دوران همه‌گیری کووید رضایت نداشتند [25]. دوتا و همکاران نیز در پژوهش خود گزارش کردند که اکثر دانشجویان مورد‌مطالعه از آموزش بالینی از راه دور رضایت نداشتند و نارضایتی عمده‌ای در‌مورد یادگیری عملی و بالینی وجود داشت [13]. با وجود این برخی مطالعات گزارش کردند که اکثر دانشجویان مورد‌مطالعه از آموزش مجازی و آنلاین در طی همه‌گیری کووید-19 رضایت بالایی داشتند [27، 28].
بر اساس نتایج مطالعه حاضر، دانشجویان پرستاری مورد‌مطالعه از انگیزش تحصیلی متوسطی برخوردار بودند. در همین رابطه مطالعات صورت‌گرفته نتایج متفاوتی را گزارش کرده‌اند. برخی مطالعات گزارش کردند آموزش مجازی در جریان همه‌گیری کووید-19 منجر به کاهش انگیزش تحصیلی دانشجویان شده است، در‌حالی‌که برخی دیگر به تأثیر مثبت آموزش مجازی در جریان همه‌گیری کووید-19 بر انگیزش تحصیلی دانشجویان اشاره کرده‌اند [20، 21، 29].
مطابق با یافته‌های پژوهش حاضر، بین انگیزش تحصیلی و رضایتمندی از تحصیل همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد به‌طوری‌که با افزایش انگیزش تحصیلی میزان رضایتمندی به‌طور معناداری ارتقا مییابد. مطهری و همکاران نیز در نتایج حاصل از پژوهش خود بیان کردند بین رضایت از رشته تحصیلی و سطح انگیزه تحصیلی ارتباط مثبت و معناداری وجود دارد و بالا بودن رضایت تحصیلی سبب ایجاد انگیزه تحصیلی و پایین بودن آن منجر به بی‌انگیزگی در دانشجویان می‌شود [24].
بر‌اساس یافته‌ها هیچ اختلاف معناداری ازنظر متغیرهای جمعیت‌شناختی در میزان رضایتمندی یافت نشد. در پژوهش فارسی و همکاران نیز میان متغیر رضایت از تحصیل و متغیرهای سن، جنس، معدل ترم قبل، معدل کل، مقطع تحصیلی ارتباط معناداری یافت نشد [27]، اما در مطالعه هاشمی و همکاران گزارش شد که میزان رضایتمندی در دانشجویان پسر نسبت به دانشجویان دختر بیشتر است _.
در خصوص انگیزش تحصیلی یافته‌های مطالعه حاضر نشان داد در بعد وابستگی اجتماعی، مردان به‌طور معناداری نمره بیشتری نسبت به زنان کسب کردند. همچنین افراد مجرد در مقایسه با افراد متأهل در بعد کار و تکلیف و وابستگی اجتماعی به‌طور معناداری نمره بیشتری کسب کردند. ازنظر وضعیت اشتغال در بعد عزت نفس، افراد شاغل نسبت به افراد غیرشاغل نمره بیشتری کسب کردند. ازنظر وضعیت اقتصادی در بعد اتکا به نفس، دانشجویانی که وضعیت اقتصادی خوبی داشتند نسبت به دانشجویانی که وضعیت اقتصادی متوسط و یا ضعیفی داشتند از اتکا به نفس بالاتری برخوردار بودند. اما مطهری و همکاران در پژوهش خود بیان کردند میان متغیرهای جمعیت‌شناختی و سطح انگیزش تحصیلی ارتباط معناداری وجود ندارد [24]. نتایج حاصل از مطالعه ظاهری و همکاران نشان میدهد تفاوت جنسیتی نمی تواند سبب تفاوت در پیشرفت تحصیلی و انگیزه تحصیلی شود. این در حالی است که در پژوهش حاضر در خصوص متغیر انگیزش تحصیلی اختلاف معناداری در بعد وابستگی اجتماعی بین زنان و مردان وجود داشت [30].
نتیجه‌گیری
بنا بر نتایج مطالعه حاضر، دانشجویان رشته پرستاری از رضایتمندی و انگیزش تحصیلی متوسطی در شرایط همه‌گیری کرونا برخوردار بودند. همچنین بین انگیزش تحصیلی و رضایتمندی از تحصیل همبستگی مثبت و معنادار وجود دارد و با افزایش انگیزش تحصیلی میزان رضایتمندی به‌طور معناداری ارتقا مییافت. بنابراین پیشنهاد می‌شود مدیران آموزش پرستاری و مربیان بالینی با استفاده از آگاهی از عوامل مؤثر بر سطح انگیزش تحصیلی و رضایتمندی تحصیلی، از‌طریق طراحی و اجرای راهبرد‌های آموزشی نوین و مؤثر برای رفع نواقص آموزشی و بالینی و نیز ارتقای سطح انگیزش و رضایتمندی تحصیلی دانشجویان پرستاری تلاش کنند.
از محدودیت‌های این مطالعه میتوان به محدود بودن مطالعه در مقطع زمان و مکان، استفاده صرف از پرسش‌نامه جهت گردآوری داده‌ها، دشواری در دسترسی به نمونه‌ها با‌توجه‌به شرایط کووید-19 و تعطیلی دانشگاه، محدود بودن نمونه‌ها به دانشجویان پرستاری مقطع کارشناسی اشاره کرد. بنابراین توصیه می‌شود پژوهش‌های بیشتری در این زمینه و در جوامع وسیع‌تر و در مقاطع و رشته‌های مختلف تحصیلی انجام شود. همچنین جهت مطالعات آینده استفاده از روش‌های تحقیق کیفی با تأکید بر شناسایی راهکار‌های افزایش سطح انگیزش و رضایتمندی تحصیلی دانشجویان پرستاری پیشنهاد می‌شود.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
این مطالعه توسط کمیته اخلاق در پژوهش دانشگاه علوم‌پزشکی جندی‌شاپور اهواز (IR.AJUMS.REC.1400.426) تأیید شده است. ملاحظات اخلاقی از قبیل توضیح اهداف مطالعه به شرکت‌کنندگان، حق مشارکت داوطلبانه، حفظ محرمانگی اطلاعات شخصی شرکت‌کنندگان، رضایت آگاهانه جهت شرکت در مطالعه و امانت‌داری در استفاده از متون و منابع رعایت شده است.
حامی مالی
این مطالعه با حمایت مالی معاونت توسعه و تحقیقات دانشگاه علوم‌پزشکی جندی‌شاپور اهواز (شماره طرح 00s50) انجام شده است.
مشارکت نویسندگان
مفهوم‌سازی و روش‌شناسی: مهین غیبی‌زاده، مهرناز احمدی، یاسمن حیدری؛ تحقیق و بررسی: یاسمن حیدری، فرهاد نوری کیان؛ نگارش: مهین غیبی‌زاده، مهرناز احمدی، فاطمه اصلانی؛ نظارت و مدیریت پروژه: مهین غیبی‌زاده.
تعارض منافع
بنابر اظهار نویسندگان این مقاله تعارض منافع ندارد.
تشکر و قدردانی
پژوهشگران از معاونت پژوهشی دانشگاه علوم‌پزشکی جندی‌شاپور اهواز به جهت حمایت مالی لازم از انجام این پژوهش قدردانی می‌کنند.
نوع مطالعه: مقاله پژوهشي |
موضوع مقاله:
آموزش پزشکی
دریافت: 1403/2/22 | پذیرش: 1403/5/9 | انتشار: 1403/2/10
دریافت: 1403/2/22 | پذیرش: 1403/5/9 | انتشار: 1403/2/10
فهرست منابع
1. Sadeghi M, Dabirmoghaddam M, Rahbar B. [The role of metaphors in shaping the culture of corona fear: A cognitive and critical approach (Persian)]. Res West Iran Lang Dialects. 2024; 12(1):39-54. [DOI:10.22126/jlw.2023.9298.1709]
2. Chen S, Zhang Z, Yang J, Wang J, Zhai X, Bärnighausen T, et al. Fangcang shelter hospitals: A novel concept for responding to public health emergencies. Lancet. 2020; 395(10232):1305-14. [DOI:10.1016/S0140-6736(20)30744-3] [PMID] [DOI:10.1016/S0140-6736(20)30744-3]
3. Radha R, Mahalakshmi K, Kumar VS, Saravanakumar AR. E-Learning during lockdown of Covid-19 pandemic: A global perspective. Int J Control Autom. 2020; 13(4):1088-99. [Link]
4. Badali M, Shafiefar N, Bakhtiarizadeh Z. [Investigating the effect of problem-based e-learning on the learning and academic motivation of medical students in the conditions of corona (Persian)]. Med J Mashhad Univ Med Sci. 2021; 64(1):2331-9. [DOI:10.22038/mjms.2021.19125]
5. Asghari M, Alizadeh M, Kazemi A, Safari H, Asghari F, Bagheri-Asl MM, et al. [An investigation of the challenges of e-learning in medical sciences from the faculty members viewpoints of Tabriz University of Medical Sciences (Persian)]. J Med Educ Dev. 2012; 7(1):26-34. [Link]
6. Noori E, Golestaneh M, Mousavi SM. [Exploring the effectiveness of virtual education of laboratory courses of chemistry student - teachers in the corona era (Persian)]. Tech Educ J. 2024; 18(2):329-42. [DOI: 10.22061/tej.2023.9985.2923]
7. Rezaei A. [Student learning evaluation during the Corona: Challenges and Strategies (Persian)]. Educ Psychol. 2020; 16(55):179-214. [DOI: 10.22054/jep.2020.52660.3012]
8. Namazi A, Masjoudi M. [Comparison of satisfaction with virtual education and its relationship with academic enthusiasm in medical and non-medical students of Islamic Azad University, Rasht Branch during the Corona Pandemic (Persian)]. J Sabzevar Univ Med Sci. 2023; 30(1):51-63. [DOI:10.30468/jsums.2023.1541]
9. Khosravi V, Rokhforouz F, Mazloomy S, Rastjoo S. [The role of awareness, attitude and performance of students of Yazd City in acceptance of COVID-19 vaccine in 2021 (Persian)]. Tolooebehdasht. 2023; 22(2):1-14. [DOI:10.18502/tbj.v22i2.13260] [DOI:10.18502/tbj.v22i2.13260]
10. Tabibi Z, Keyhan J. [Identifying and prioritizing effective components in academic satisfaction, learning and quality of education in nursing students Urmia nursing faculty (Persian)]. Nurs Midwifery J. 2019; 16(11):809-21. [Link]
11. Tomietto M, Comparcini D, Simonetti V, Cicolini G. Nursing education: Challenges and perspectives in a COVID-19 age. Prof Inferm. 2020; 73(3):131-2. [DOI:10.7429/pi.2020.733131] [PMID]
12. Bengtsson M, Ohlsson B. The nursing and medical students' motivation to attain knowledge. Nurse Educ Today. 2010; 30(2):150-6. [DOI:10.1016/j.nedt.2009.07.005] [PMID] [DOI:10.1016/j.nedt.2009.07.005]
13. Dutta S, Ambwani S, Lal H, Ram K, Mishra G, Kumar T, et al. The satisfaction level of undergraduate medical and nursing students regarding distant preclinical and clinical teaching amidst COVID-19 across India. Adv Med Educ Pract. 2021; 12:113-22. [DOI:10.2147/AMEP.S290142] [PMID] [DOI:10.2147/AMEP.S290142]
14. Tejedor S, Cervil L, Perez- Escoda A, Tusa F, Parola A. Higher education response in the time of coronavirus: Perceptions of teachers and students and open innovation. J Open Innov. 2021; 7(1):43. [DOI:10.3390/joitmc7010043] [DOI:10.3390/joitmc7010043]
15. Bahmaei J, Pahlavanzadeh B, Azaraeen Y, Kharazinejad E. [Investigating the correlation between social health, academic motivation, and academic status among students of Abadan University of Medical Sciences (Persian)]. J Health Res Commun. 2023; 9(3):61-74. [Link]
16. Sarhadi M, Mazloom S, Soltani Nejad S, Arbozia M. The academic motivation and related factors in students of zahedan school of nursing and midwifery. Horiz Med Educ Dev. 2022; 13(4):84-71. [DOI:10.22038/hmed.2021.60081.1174]
17. Javaeed A, Asghar A, Allawat Z, Haider Q, Mustafa KJ, Ghauri SK. Assessment of academic motivation level of undergraduate medical students of Azad Kashmir, Pakistan. Cureus. 2019; 11(3):e4296. [DOI:10.7759/cureus.4296] [PMID] [DOI:10.7759/cureus.4296]
18. DeRossett T, Marler EK, Hatch HA. The role of identification, generational status, and COVID-19 in academic success. Scholarship of teaching and learning in psychology. Parkville: Advance Online Publication; 2021. [DOI:10.1037/stl0000293] [DOI:10.1037/stl0000293]
19. Jalili F, Arefi M, Ghomrani A, Manshaee G. [The effectiveness of self-determination education on academic motivation and academic flow of Farhangian University students in Birjand (Persian)]. J Educ Psychol Stud. 2019; 16(34):27-58. [DOI:10.22111/jeps.2019.4945]
20. Hashemi A. Effect of covid-19 on the academic performance of Afghan students and their level of satisfaction with online teaching. J Cogent Arts Humanit. 2021; 8(1):1-23. [DOI:10.1080/23311983.2021.1933684] [DOI:10.1080/23311983.2021.1933684]
21. Fajri Z, Baharun H, Muali C, Farida L, Wahyuningtiyas Y. Students learning motivation and interest: The effectiveness of online learning during covid-19 pandemic. J Phys Conf Ser. 2021; 1899:012178. [DOI:10.1088/1742-6596/1899/1/012178] [DOI:10.1088/1742-6596/1899/1/012178]
22. Khamaiseh A, Al Hadid L, Barmawi M, AlAzzam M, Taha H. Predictors and components in the academic motivation of nursing students during the Covid-19 pandemic in Jordan. Jordan Med J. 2022; 56(3):261-72. [DOI:10.35516/jmj.v56i3.363] [DOI:10.35516/jmj.v56i3.363]
23. Seifollahi N, Eskandari N. [The role of emotional intelligence and social capital in students' academic satisfaction (Persian)]. Soc Capital Manag. 2021; 8(1):29-51. [DOI:10.22059/jscm.2021.313595.2088]
24. Motahari M, Rahimibashar M, Ghasemnegad S. [The relationship between clinical self-efficacy and academic achievement motivation in nursing students (Persian)]. Res Med Educ. 2020; 12(2):10-20. [DOI:10.29252/rme.12.2.10] [DOI:10.29252/rme.12.2.10]
25. Alkharabsheh A, Abu Awwad F. Students satisfaction about distance learning during lockdown of Covid-19 pandemic at the university of Jordan (Persian)]. Psychol Educ J. 2021; 58(3):2935-55. [DOI:10.17762/pae.v58i3.4378]
26. Sharma K , Deo G , Timalsina S , Joshi A , Shrestha N , Neupane HC . Online learning in the face of COVID-19 pandemic: Assessment of students' satisfaction at Chitwan Medical College of Nepal. Kathmandu Univ Med J. 2020; 18(70):40-7. [PMID] [DOI:10.3126/kumj.v18i2.32943]
27. Farsi Z, Ahmadi Y, Afaghi E, Sajadi SA. [Satisfaction of the quality of education and virtual education during the covid-19 pandemic in nursing students of Aja University of Medical Sciences in 2020 (Persian)]. J Mil Med. 2022; 23(2):174-85. [DOI:10.17718/tojde.1137240] [DOI:10.17718/tojde.1137240]
28. Fatani TH. Student satisfaction with videoconferencing teaching quality during the COVID-19 pandemic. BMC Med Educ. 2020; 20(1):396. [DOI:10.1186/s12909-020-02310-2] [PMID] [DOI:10.1186/s12909-020-02310-2]
29. Zaccoletti S, Camacho A, Correia N, Aguiar C, Mason L, Alves RA, et al. Parents' perceptions of student academic motivation during the COVID-19 lockdown: A cross-country comparison. Front Psychol. 2020; 11:592670. [DOI:10.3389/fpsyg.2020.592670] [PMID] [DOI:10.3389/fpsyg.2020.592670]
30. Zaheri A, Eshaghi Z, Kheiri S, Ghaderi H. [The association of emotional intelligence with academic achievement and academic motivation in students of Shahrekord Paramedical School in 2018-2019 (Persian)]. Horiz Med Educ Dev. 2021; 12(2):32-21. [DOI:10.22.38/hmed.2020.50678.1063]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
حق تالیف (کپی رایت) برای مولفان محفوظ است.
صاحب امتیاز: دانشگاه علوم پزشکی قم
ناشر: انتشارات دانشگاه علوم پزشکی قم
شاپا چاپی: 7799-1375
شاپا الکترونیک: 1375-2008
ایمیل مجله: journal@muq.ac.ir
j.muq.ac@gmail.com
